Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


TinTi  1979 жылгы он екшип санында жацадан шыккан 7 ютап  рецензияланыпты. «Казак эдебиеп» газетшщ эр нелпршде кемшде  6ip-eKi



Pdf көрінісі
бет436/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   432   433   434   435   436   437   438   439   ...   780
TinTi 
1979 жылгы он екшип санында жацадан шыккан 7 ютап 
рецензияланыпты. «Казак эдебиеп» газетшщ эр нелпршде кемшде 
6ip-eKi 
рецензия шыгып 
турды. Республикалык «Социалистк Казакстан», «Лениншш жас» жэне облыстык газеттер- 
де жаца ютаптарга пшрлер жариялап туру дэстурге айналды.
Рецензия сан жагынан гана емес, жанрлык жагынан да ж етш п, сапасы арта тусп. Шагын 
келемде толымды niicip айту, эЫресе, жас сыншылардыц шеберлк мекгебше айналды. Жаца­
дан шыгып жаткан кептеген шыгармалар 63i туралы айтылар баганы алгаш рет осы рецен­
зиядан алып жатты. Э.Ж эмшевтщ «Терец де тартымды да» (Э.Тэж1баев. «Казак драматур- 
гиясыныц дамуы мен калыптасуы туралы», «Казак эдебиеп», 11.02.1972), Х.Эд1баевтын 
«Кан мен тер» хакында» (Э.Нурпейюовтщ трилогиясы жайлы. «Казак эдебиеп», 21.04.1972), 
Б.Сахариевтщ «Жастыктыц ез1 - жайсац жыр» (Э.Нуршайьщов. Махаббат, кызьщ мол жыл­
дар», «Казак эдебиеп», 26.05.1972), Т.Токбергеновтщ «1шю шр1мдер» (Д.Исабеков. «Ундемес», 
«Казак эдебиет!», 4.05.1973), Х.Эд1баевтыц «Халыктыц керкем тарихы» (ЕЕсенберлиннщ 
«Алмас кылыш», «Жанталас», «Kahap» трилогиясы, «Казак эдебиеп», 12.04.1974), Э.На- 
гыметовпц «Эдебиет туралы ойлар» (Э.Нурпешсов. «Толгау», «Жулдыз», 1974, №1), Ж.Ыс- 
магуловтыц «Шынайы кер кем д к бш гш ен» (F.MycipenoB. «¥лпан », «Казак эдебиетЬ),
31.01.1975), 
Н.АЙТОВ 
пен ТЖуртбаевтьщ «Ойлы ернектер» (Т.Ес1мжанов. «Ой-ернею>, «Казак 
эдебиеп», 25.08.1978), Т.Кэюшевтщ «Сез1м мен сурет 
opiMi» 
(К.Сальщов. блендер жинагы, 
«Казак эдебиетЬ), 22.09.1978), К-К¥ттыбаевтын «Карт каламгер толганысы» (F.Мустафин. 
«Ой эуендерЬ>, «Жулдыз», 1978, №9), Х.Ергалиевтщ «Кейшкер кырлары» («Э.Тэж1баев. 
«Жаца ер!мдер», «Казак эдебиет!», 13.07.1979), М.Каратаевтыц «Сыр сандык туралы сыр» 
(Т.Эбд!рахманова. «Сыр сандьщ», «Казак эдебиет!», 31.08.1979), Ж.Дэдебаевтыц «Акын ту­
ралы трилогия» (ДЭбшов. «Султанмахмуг», «Жулдыз», 1979, №4), т.б. рецензияларында кер­
кем туынды табигатын деп басып, багалаушыльщ бар.
Эрине, рецензия жанрында кершген кейб1р макалалармен 
niKip 
жарыстыруга, талдау- 
шыльщ шеберл
1
г!не токталып жатуга мумющцктщ жоктыгынан олардыц кейб!реулерше гана 
токтала кеткенд! жен керд!к. 1.Есенберлинн1ц тарихи такырыпка жазган «Алмас кылыш» ро­
маныныц кезшде идеяльщ жагынан капы сынга ушыраганы белгш («Социалиспк Казакстан»,
16.04.1972). Осы роман юрепн «Алмас кылыш», «Жанталас», «Kahap» трилогиясына арнап 
белгш! эдебиетшi Х.Эд!баев сын жазды. Автор «Сыншы мш деп - би болып, ук1м шыгару, 
KeciM 
айту, немесе мэцгЫкке мандат беру емес, ойга ой, сез!мге сез!м косып, шыгарманьщ 
жет!спк-кем!спг!н аньщгау гой деп тусшем!з. Алдымызда жаткан уш калыц ютаптыц непзп 
сипатын агымыздан жарылып, г а з е т к макаланыц мумк1нд1г!нше талдадьщ - дей келш, 
- Шыгармада кур дел! жемю бар, жепст!к аз емес; ренж1терлж, жетпей жаткан жерлер1н де 
айттьщ... Кайталап айтамыз, жазушы 1лияс Есенберлин 6yriHri танда ел-журтына мешпнше 
кажет, мыц сан окушысын тавдан, туган эдебиетоц такырыптьщ шецберш кебейткен кур- 
дел! романдар'циклын 6inpfli» («Казак эдебиеп», 12.04.1974) - деген ой туйед!.
Б!здщше, сыншы Каратай Купыбаевтыц «Карг каламгер толганысы» («Жулдыз», 1978, №9) 
атты рецензиясы да сэтп дуниелерд!ц катарында. «Карт каламгер» деп отырганы - Fабиден 
Мустафин. Рецензияда жазушыныц «Ой эуендерЬ (1978) атты эдебиет жайлы ойлары жи- 
накталып бершген сьш ютабы сез болады. Сыншы «Керкем эдебиетп, сез енерш жас кезшен-ак 
кад!р, касиет туткан адам» Габиденн!ц эдеби ой-пшрлершщ мэн! мен мацызын жаркырата 
ашып бере алган. «Шыгарманьщ мемлекетпк, когамдык тшекке сай, басты касиеттерш кермей, 
усак кемш!л1ктер!н 
Keprim 
немесе басты кемш ш ктерш кермей, некен-саяк жылтырауьщ 
сездерш Kepin дэр!птег!ш сындар б1зде де болган, эл1 де саркыншагы бар. Сол бейшара 
сындардыц i n актарсацыз, алдымен патриоттык ce3iMi, туа калган эдеби жацалык куанышы 
жетпей жатады»; «Сынсыз эдебиет ылгалсыз жердеп шел болып ескен епн сиякты. Оган кай- 
кайдагы арам шептер каптап кетед!»; «Азаматтык сипаты келюпеген адамды хальщ ежелден


Эдеби сын тарихы
311
суйген емес. Жазушы - халык шинде б ш к п , с у й к п адам. Егер азаматтык сипаты бузылса, 
ол суйюмнен айрылады... Сондыктан жазушы деген Kaflipni атты таза, жогары устайык. Атыц 
былганса, асыл сезщ де ете бермейдЬ>; «Ш еберлк - сездщ орнын табуда, мелшерш бiлуде. 
Муны бшгеннщ эр сез1 - алтын» деген сиякты узшдшерд1 окырман назарына усына отырып, 
карт каламгердщ суреткерлк сипатын, ой ересш жаркырата ашып беред1 Сыншы п ш рш щ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   432   433   434   435   436   437   438   439   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет