Heri3i «0M ip жайлы езекп ой айтуда, эдебиет туралы толгауларында сан турл1 сыр, мол магына
ацгартатын толгауларында сан турл1 сыр, мол магына ацгартатын философиялык эстетика
лык тужырым-тушндер окырман кецш не нурсэуле шашады» деген сейлемде жатыр...
Шагын да шапшац жанр рецензияныц б1рсыпырасы алдын-ала ойластырылган белгшi 6ip
максаттармен жазылып, б1ржактылыкка урынган, сейтш езше жуктелген абыройлы мшдет-
тщ удесшен шыга алмаган кездер1 де кездесй. Сын кара кылды как жарып, шындыкты
шырылдап турып айтуга тшс болса, кейб1р рецензияларда 6ip ютапка гаюр айта отырып, ав-
торыньщ ар-ужданына, намысына тиетш сездер айтьш, Timi оньщ шыгармашылык болашагын
Kecin-nhnin коятын жагдайлар да ушырасты. Мысалы, Э Акпанбетовтщ «Толганыс па, зорланыс
па?» атты рецензиясьщда Д.Шалкарбаевгыц, Х.Талгаровтьщ, К-Молдакашевтщ 6ip ютап болып
шыккан елевдер жинагына nkip бищре отырьш, шпнен inin аларлык ештеце таппайды. Timi,
олардыц келешекте акын болып кететщднтне кумэн келпредь Сьпш
1
ыныц булай айтуга хакы
жок; М пщей - эцпме eTin отырган итабына n k ip бщ цру гана.
Талапты катты коямын, кем ш ш кп батыл айтамын деп, асыра каралаушылыкка урына-
тьш рецензиялар да кездесп. Сондай макаланьщ
6ipi - «Казак эдебией» (26.07.1974) газетшде
жарияланган «Талант пен талап». Рецензияныц такырыбынан-ак, оган косымша бершген
«Eip акын творчествосындагы туйткшдер» деген аныктамадан-ак эцпме катал болатындыгы
байкалады. Автор алдымен, акындык, поэзия туралы толгайды: «Акын эманда улттын
мактанышы, халыктьщ калаулы да кайраткер улы, елдщ естияр да кеш бастар азаматы,
угымтал урпактыц тэлiмдi
T9p6Hemici. ... ой атаулы жок жерде енер - тул». С.Энимбаевтыц
акындык мэдениет жайлы ойлары да оган деген жогары талап коюшылыкка уласып жатыр.
«Акындык мэдениет б1здщше -
eMipre, сол ем^рден алып отьфган объектке еткеннщ де,
бугшнщ де, болашактьщ да кез1мен карай келш, жалпы адамдьщ болмыска ортак шынайы
сез1мнщ шындыгын жырлау. Абайша айтканда, «6ip Kici емес жазганым, жалпак журт кой»
деп, жалпак журтгыц кекешндеп сездщ селш, сез1мнщ мелд1рш табу, екшпцден, сол сырлы
ce3iMre орап элeyмeтгiк мэселеш камтитын азаматтык ой айта бшу, философиялык сипаттагы
образды тьщ тушндеулер жасауга умтьшу, ушшцвден, эбден еркашты болып кез карыктыра-
тын ел ец д к дэстурл1 формаларды жацгырту, оган ем1ршец жацалык eHri3y багытындагы
поэтикалык 1здешстер, ягни «болмасац да уксап багу»... Сонда гана шын мэшндеп акындьщ
мэдениеттщ кос канаты - поэзиядагы ойлыльщ пен суреткерлк, ягни парасатты ой мен шы
найы ce3iM табиги жарасымын таба алады.
Осы тургыдан келгенде, кептеген акындарымыздыц акындык мэдениетше «кецш тола
бермейпш бар» дей келш, «соныц
6ipi - Мукагали Макатаевка» токталады. Сыншыныц
айтуынша, Мукагали «Карлыгашым, келдщ бе» (1968) атты елендер жинагынан кешн уш
мтап шыгарса да, «акындык мэдениет! жаркырап