Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
«0M ip мен елец, жаратылыс пен жыр - кашанда eri3. BipiHci3 6 ip i
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
- Бұл бет үшін навигация:
- Ip in i-y ca K T H
| «0M ip
мен елец, жаратылыс пен жыр - кашанда eri3. BipiHci3 6 ip i - егей, 6ipiH ci3 6 ip i - жепм» деген жолдармен басталып, ары карай оныц акындыгы мен азаматтыгы хакында сыр шертедь Автор Жубанныц шыгармашьшыгын баяндап, талдап жатпайды. Акынныц басты ей ерекшелптн айта отырып, оныц акындык, азаматтык портретш жасайды: «Акын! Азамат!.. Кос угым жымдаса келш, жумыла кетерш п, 6ip бутш тулганыц кай- таланбас болмысын - Жубан Молдагалиевп тарихтыц улы кушагына - рухы таза мэнгш к KeHicTiriHe тапсырып тургандай эсерге белейдк Алгашкы Жубанныц eMip бойы каламы колынан туспей, актык сэп, акыргы дем1 бгткен- ше, керкем жырга езш-ез1 арнаганы, куб1рлеп жыр жазып, жалындап, жанып, жаркырап гумыр кешкеш бeлгiлi. Ал екилш Жубан? Колына мылтык устап майдан етшде жургенде алгаш кезге шальшеа, «Мен казакпын - мьщ елш, мыц ттршген, жepгeгiмдe таныстым муц тшмен...» - деп басталатын тарихи улы дастанын айдай элемге жария ету аркылы кайта танылганы - ка зак эдебиетшде тендеа жок шыгармашылык epлiк жасаганы ел есшде...» («Казак эдебиеп», 15.12.2000). Нурлан акын Ж.Молдагалиевтщ Желтоксан окигасы кезшде жасаган ерлкш аса жогары багалайды. 436 Дандай ЫСКАК,¥ЛЫ Автордыц акьш Жубан Молдагалиев туралы пш ршщ тушш мына жолдарда жатыр: «Акьш Жубан мен Азамат Жубанныц, Каламгер Жубан мен Кайраткер Жубанныц арасында шек-ше- кара жок. Тулга тутастыгын танытар бул угымдардыц калай бгге кайнасып кеткенш акын- ньщ ой-санасын кернеп, жан-журегш тербеп шыккан ем1ршец жыр жолдары дэлелдей туседь Акьш улылыкгы ултка кызмет ету, урпакка улп болардай гумыр кешу деп санайды. Ол ез хал кын суйе отырып, езге улттарды курметтеуге, кец Даласын кие тута отырып, кец Fаламды кеудесше перзентшдей басып кысуга шакырады. Ip in i-y ca K T H кубылыс атаулыныц кай- кайсысын да санамен екшеп, жумыр жерд1 жудырыктай журеп аркьшы етюзедЬ) (сонда). Д.Досжанныц «Есенберлиннщ шындыгы» «шыгармашылык туралы эцпме» деп анык- талган жэне де «Бупнп проза» айдарында керкем туынды ретшде усынылган. BipaK, бул - б1здщше, керкем эцпмеден repi керкемдк эд1С1мен жазылган жазушы ем1ршщ кейб1р C9rrepi, кырлары туралы эссе. Ойткеш, мунда окига, керкем образ жок, есесше 1лияс Есенберлин шыгармашылыгы, ол eMip сурген кезец хакында толганысты баяндау, психологизмге толы сыр ашу бар. Автор керкем шыгармадагы монологты жазушыныц imKi жан сырын ашуга шебер пайдаланган. «Шыгармашылык туралы эцпме» «Ойлап келе жатса: дуниеде дарынды адамдармен достасу оцай, кетшу киын. Киындыгы ондай юсьчер барша кемш ш пщ ц Kemipe бшед1, ойынды калыбыцнан, мшезщда емеуршнен тусшедц ал оцайлылыгы - ол баладай ацкау, дуниелк, пендешшк ойдан ада-куде таза жу- pefli, TipinuiiriH есепке К¥Рып уйренбеген... KepiciHme, мына как-согы мол п рш ш к те пысьщ адамдармен жолдас болу, былайгы eMip сапарында косыла жолаушылау аса киын, алма- гайып. Адасып, адастырып кету1 мумкш» («Казак эдебиетЬ), 27.10.2000) - деген ммд1 де болса ойга калдырар ойлы жолдармен басталган. Содан кеш нп эцпме жазушыныц еткен eMipfli еске rycipyi аркылы баяндалады. 1.Есенберлиннщ шыгармашьшьщ толганыс устшдеп кую темендепше суреттелген: «Ба сы толы Мамай батыр мен Дмитирий Донскойдыц алапат майданы, жекпе-жек кыркысы, кулагына алые киырдан, гасырлар койнауынан сурапыл урыс сарыны жетедц урыс дабьшын ест1ген сайын д елебеа козып, ез-езшен аркаланып, зорайып, аруактанып кетедь «K,a3ip, Ka3ip» - деп, шайына да карамай, жазу белмесше жупредЬ Устелше шегеленш, карындашын сусылдата жупртш, тун жарымы ауганша жазады, уйкы кысканша шамалы отырайыншы деп, тунп ушке дешн кагазга кадалып отыра 6epinTi. Оттан туспеген казан сеюлд1 миы кабынып, кез 1 талып, эбден шаршаганда барып басын кетердь Жатын белмеге жете алмай, белш кос колымен сыгымдап устаган кушнше iprefleri кене диванга келш, гурс кулады. «УЬ, жан-ай!...» - деп, терец-терец тыныстады, кулагы таре 6iTin калгандай, дуние мацай мещреу куйге енш, тынышталды» (сонда). Бул - жазушыныц «Алтын Орда» романын жазу устшдеп жайы. «Ж1бек жолын» жазган Дукенбай ТЕсенбер- линнщ атакты тарихи романдарыныц eMipre келу усиндеп кецш-куйш керкем тшмен дэл де 9cepni, шебер жетизе бшген. Бул жерде суреткер сыншыга тэн эдеби сынныц муммщцктер1 керкемдк к¥ралдары аркылы барынша жаркырап кершедь Осы орайда жазылган шыгармашылык портретгердщ деншщ авторы - акын-жазушылардыц ездерЬ Оздер1 жаксы бшетш, туешетш эр1птестер1 жайлы ой козгаганда, олардыц каламдары бауырын жазып, кесшедЬ Сез1мге жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|