Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


icTey  керекпгш саралаган  niKipnep



Pdf көрінісі
бет636/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   632   633   634   635   636   637   638   639   ...   780
icTey 
керекпгш саралаган 
niKipnep 
сирек те болса, бой керсетш турды. Мундай пшрлерд1 
кебше эдеби басылымдар уйымдастырды.
«Казак эдебиет1» (29.11.2002) газеп окырмандарын Ka3ipri сын туралы сауалнамага каты- 
суга шакырды. Онда мынадай сурактар бар:
«1. Kemeri кецес эдебиеп кез1нде жазылган сынга Ka3ip сын айтьша бастады. Муньщ се- 
6e6i не деп тусш еаз?
2. Добролюбов «сыншы - каламгерд1ц адвокаты» дейд1. Бул тужьфымга азд щ косары- 
цыз бар ма?
3. EyriHri эдеби орта «сын жок» деп жур. Б1зд1цше, «сын жок» дегеннен бурын керкем сын 
туралы ту сш кп екшеп алган жен сиякты. Келюеаз бе?


Эдеби сын тарихы
463
4. Ci3 - сыншысыз. Кезшде сыныцызга кешпкер болган каламгсрлермен 
Kasip 
карым-ка- 
тынасыныз кандай?
5. Ci3 - акынсыз (жазушысыз). Сыншылар тарапынан шыгармашылыгыцыз сыналган кез 
болды ма? Ол сынды калай кабылдадьщыз?»
Койылган сурактардын езьак осы кездеп эдеби сынньщ жай-кушн, толгандырар мэселелерш 
аздап болса да ангарта алады.Сауалнамага галым сыншы Бекен Ыбырайым мен жазушы, 
философ, драматург Дидар Амантай катыскан. Б.Ыбырайым бурындары сынньщ мыкты 
болгандыгын айта келш, «Добролюбовтыц сезш тура магынасында тусшу жешпз. Талантты 
каламгер накактан караланса, немесе оньщ шыгармасын тусше алмагандар бутарлап жатса, 
сын арашага туседЬ акикатгы айтады. Адвокат дегенде осындай магынада тусшу керек... Шын 
мэншдеп сыншы - эстетикалык талгамы жетшген ойшыл Тулга. Ондай 'Гулгага заман да, 
кай котам да зэру. Талантты акын-жазушылар кеп, ал талантты сыншы - шуде 
6ipey. 
... Кезш­
де сын жазганым рас. 
BipaK 
каз!р сыншы емеспш, эдебиетнпмш» - деген жауаптар 
6epinTi.
Ал кешнп толкынньщ е к ш «батыстьщ улгщегЬ) жазушы Д.Амантай «Сын б у п н п эде- 
биетпен тек уакыт отюзш барып кана айналысады... Ce6e6i, оган n k ip айту тек бшмд1 гана 
емес, керегендшк пен деп басар болжамды да кажет етеда. Бупнп улттьщ эдебиет кейде элемде 
журш жаткан баска процестермен де байланыста болады, кейде оньщ тамыры сыртта жатуы 
да мумкш. Калай десек те, э д е б и е т маргиналдьщ талаппен де, улттьщ аямен де шектеуге 
болмайды» - депп. Ол «Менщ сынга байланысты калыптаскан ез устанымым бар:екеум1з 
6ip-6ipiMi3fli 
мойындамаймыз. Ец уж ен сьшшы менщ кеудемде отыр, ол ез шыгармамды, не ез- 
ге 6ip туындыны кайтара окыганда оянады. Сондыктан мен сыншылардыц айтканына мэн 
бермеймш, езшщ nkipi езше кажет, менщ оган еш кажепм жок» - деген езгеше nkip бщщртп. 
Ягни, 9p6ip каламгердщ эдебиет жайлы ез тусшит, ез талгамы бар, керкем шыгарманьщ тууына 
осылар ткелей эсер етеда. Сол сиякты эрюмнщ де калыптаскан ез nkipi болгандыктан да эдеби 
туындынын оган унауы да, унамауы да - зандылык. Сол себепл де унату, унатпау эрюмнщ жеке 
мэселеа, оньщ маган катысы жок деп, эдеби сынды мойындай бермеййцщгш ашык айткан.
Сауалнамага жазушы, драматург Р.Муканова, сыншы С.Жумабек, сыншы Э.Бепежанова 
жауап берген. Р.Муканова «Кецес заманында керкем эдебиет те, сын да элс1з болган жок. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   632   633   634   635   636   637   638   639   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет