Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| э ц п м е л е р
тещ репнде тер ел к айтудан аулак. Оныц орнына акынныц «Мен туралы кандай сумдык кауесеттер таралып жатса да акталып жатуды ез1ме ар санаймын. B ip a K ещцп жерде ткелей менщ ем1рлк кезкарасым мен жеке тулгама катысты айтылган сездерге карсылык бшд1ру1ме тура келедг Откен OMipiMfle оз 1 м арланатын минуттар мен сагаттар жок емес. BipaK менщ айткым кeлeтiнi: адам репнде де, азамат репнде де ез ю-эрекеттер1ме кашан да адал бола бшгешме мактанам, кандай жагдайда болмасын адамдарга деген сешмнен, берген уэдемнен тайган емеспш» - деген сезш берумен шектелшп. Сонымен 6ipre «Соцгы жарты гасырда Олжассыз 6i3fliH халыктыц KiM боларын болжап бшу де киын» - деген ез ойын бивдршп. Н.Нэж1меденовтщ 70 жылдыгына орай, Т.Медетбек арнайы макала жазды. «Терецдк» аталган макала езшщ алгаш Жумекенмен калай кездескенш еске туе^руден басталган. Ом^рде жаксы араласкан Жумекеннщ адамдьщ болмысынан да, акындык енершен де ылги да терец д к керетшш ескерткен автор ен;ц осы ойына оныц елецдерш талдау аркылы окырманньвд K63iH жетюзуге умтылган. «Акын - улттыц улы акыны децгешне кетершу1 ymiH ол сол улттыц кайгы-кжмретшщ канды жасьш iinin, оныц букш азабьш жан-журепмен кетере 6inyi керек. Канша ол тынысты, канша ол куатты болганмен, канша ол образ, тецеу, метафораларыцызды шрш алып кеп елец- ге кызмет eTKi3in койганмен, ол елендердщ езегшде улттык рух пен улттьщ мудде жатпаса, онда ол улы акын бола алмайды» - деп бшетш TeMipxaH Ж.Нэж1меденовтщ акындыгын да осы тургыдан багалаган. «Эдетте, табигат терецге асылын жасырады. Ал хальщ немесе адам терецге ец алдымен, кайгы-кааретш жасьфады. Ойткеш, кайгы-кааретш асылындай сактама- ган хальщ та немесе адамда кад]р-касиет болмайды. Менщ тусшптмде, Жумекен Нэж1 меде нов халкыныц сол кайгы-кааретш бар табигатымен, бар жан-журепмен, бар болмыс-бтм1мен сезше отырып жумыс icTereH акын» («Казак эдебиетЬ), 11.11.2005) - деп жазады esi де ершш акын Т.Медетбек. Ол «Жумекен Нэж1меденовп казак елецшдеп саусакпен санап аларльщтай окшау кубылыстардыц 6ipi» санайды. «Fалидын газиз сырлары» - Непмовтщ казактыц кернекп акыны Гали Ормановтыц ту ганына 100 жыл толуына орай жазылган макаласы. Серис суреткер сыншыдай каламга камшыны басып, узакка кесишейдц э ц п м е т б1рден F .Ормановтыц акындыгын айкындаудан бастай ды. Мунда Fалидьщ шыгармашылык ем!рбаяны эцпме болмай, енерпаздык ерекшел1ктерш айкындай тусу ymiH оныц елецдершен нактылы мысалдар келп р ш п отырган. Еалымнын пайымдауынша «Тепнде, F.Орманов поэзиясына сыршылдьщ, сымбатгьшьщ, Куйлшк, нэзк- п к тэн. Ягни, лирикальщ, символикальщ, философиялык сипаттарымен ерекшеленедЬ Габит MycipenoBine айтканда «терецге шымырлап баткан асыл тастай эсем n ip iM калдырады. Жан сусыныцды кандырады» («Эдебиет айдыны», 21.06.2007). Сондай-ак, автор акынныц аудармашыльщ кызметш де жогары багалаган. Qcipece, F.Op- мановтыц турктмен эдебиетшщ классип Мактымкулыныц жыр жинагын 1948 жылы ауда рып бастырганын, оныц ете сэтт1 аударылганына мысал келпре отырып, атап етедь Казакстан Республикасы Мемлекеттк сыйлыгыньщ лауреаты акьш, драматург Н.Оразалин 60-ка толганда, Б.Майтанов арнайы макала жазды. Автор Нурланныц eMip, шыгармашылык жолын айта келш, елендерш «Парасат поэзиясы» атады. Акын поэзиясын жогары багалаган Бакытжан «...алпыска кылац урып жеткен акын, драматург, сыншы, когам кайраткершщ 6yriHri аскары эуелден-ак Алатаудыц карлы асуларындай жогары epicKe табан TipereHi тура лы» («Эдебиет айдыны», 15.11.2007) эцпмеледЬ «Казак эдебиеп» (16—22.11.2007) газеп осыган орай, айкара бет бердг Онда Н.Оразалин- нщ шыгармашылыгы хакында F.MycipenoB, С.Михалков, Ш.Айтматов, О. Сулейменов, Т.Молдагалиев, Ф.Оцгарсынова, А.Сулейменов, С.Муратбеков, Р.Нургали, С.Жумабек эр кездерде бишрген пiкipлep топтамасымен 6ipre жазушы С.Елубайдыц «Нурлан акын» деген колемд1 макаласы катар орын алган. К езвде университетте Нурланмен 6ipre окыган Смагул эцпмеш осыдан 40 жыл бурынгы сол 6ip бакытты студенттк жылдардан бастапты. Автор ез ойларын кеп шашыратпай, Нурлан акынныц уш турл 1 кыры тещрегше курган. «Достьщ» аталган 6ipiHmi тарауында студенттк ем1рд1 6ipre етизген жас Нурлан жайында энпмелейдк Сол кездеп жасесшр1м болашак акынды Смагул бьшайша суретгейдЬ «Эщцр жас Нурлан eMipre мол;пр жас жанармен карайтын. KiciniH KeMiiiijiirin кермейтш. Алдымен ар- тьщшылыгын керетш. 1штеп балгын тазальщ, 3Jii дак туспеген жан тазалыгы сыртына сэуле Эдеби сын тарихы 527 шашып туратын. Доска адалдык, ата-журтына деген махаббат, eMipre деген куштарлык елец болып кемрегшен саулайтын». MiHe, содан 6epi 40 жыл етнгп. Ол кезде 20-ныц о жак, бу жагындагы перштедей таза, киял кутан арманшыл жас болса, бул кундер1 алпыстьщ асуы- на шыгып, ем1рдщ не 6ip киындыктарынан етш, эбден ысылган азаматпен 6ipre журген i- мен де автор «мен кейде досымныц сол бейнесш сагынамын» - деп сыр айтыпты. «Акындыкта» Смагул акынньщ елендерш талдайды; жылы леб1зш б1лд1ред1. Акындык кемелдену1 тэуелЫздк кезещне туспа-тус келген Нурланньщ елендершде сол дэу1рдщ кел- бет! барынша шьшайы кестеленген. «Откен гасыр аягында ербтсен акынньщ елец ернектер1 - шындык 1 здеп, шарк урган толайым казак санасыньвд айнасы. Сырмшез емес, бейтаныс заман жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|