10
Дандай ЫСКАК,¥ЛЫ
Шал акынныц «шешен сол - сейлер сезден жацылмаса», Кобыланныц «Сез1мд1 сом ж1-
бектей epin айтам, Олещц
жуйрщ аттай ж е л т айтам, Epiicri кызыл тшге берш айтам, Кай-
наган
тутас денем куй менен жыр, 0нерге кеуде толган сенш айтам», Абылдыц «Кызыл тш
Жиреншедей тш м, таксыр, Кызыл тш - енер алды, б ш м таксыр», Дулаттыц «0нер
алды -
Кызыл
тш, Окып алса,
керек сез, Алтынга куйган балмен тен», «Шашудай болып шашьшар,
Меруерттей асыл сез деген. Жыршылардыц rnoKipi, Асьш сезд1 езбеген. Нысананы дэл басып,
Калаган жерден кездеген», Шернияздыц «Кызыл тш сез сейлесем безершген. Осындай Кы
зыл тшге шебер1мнен», Мэделшщ «Олещм - xeMip мылтык сепз кырлы», Сушнбайдыц «Ха-
лыкты тшмен коргадым,
сез шындыкка келгенде, Бас кессе де болмадым» - деген жыр жол-
дарынан олардыц елещц касиетп енер санап, бшк талаптар коя б ш ген д т кернедк
Майлыкожа акында елещп аса кад1рлеп, оныц касиел жайлы жолдарын калдырган. Bip
елецшде:
«ManiM болган халыкка,
0ripiK
емес аныкта,
0нер алды тш едЬ>14 - елец енершщ ем1рдеп орнын аныктайды да
«Шын журектен шыккан сез,
Таска тацба баскандай.
0 T ip iK
сез еркеназ,
Майлы куйе жаккандай.
Ауыздан шыккан асыл сез,
ЖаЬанга жауЬар шашкандай,
Айтпайды наклият сез акын бекер,
Онеге алса халык накыл етер» - деп сез сикырын аша туседь «Акынныц аньщ
жуйрЫ» атты толгауында:
Акынныц анык жуйрш,
Женелсе сезге куйылып.
№р1мшдей тещздщ,
Алдына журтты yftipin.
Майдай жагып мацызы,
Ес1ткен турса сушнш.
Bip жагы журттыц гул ашеа,
Bip жагы турса кушнш» - деп жырлайды. Дулдул акын Майлыныц ойынша:
«Жайма
шуак кай акын
Турмайды сезге тыйылып...
Естсен халык кектесе
KeicreMri егш еккендей
Сезше ce3i согысса,
Дарияньщ аккан селшдей» - болуы керек. Сонымен б!з мысалдар келпрш отыр-
ган Майлыкожаныц «Тэта жырым тегшеш», «Акынныц аньщ жуйрпт» атты елендервде ка
зак елецшщ кад]р-касиет1, оган койылатын бшк талаптар бейнел1
K ep m ic
тапкан.
Осы тектес елещц Базар жырау да жазган. Ол «Олецнщ аккан кез1 ед1м» атты елещнде:
«Кайыцныц каггы 6e3i е;им,
вленнщ аккан K03i ед1м.
Сейлер сезге келгенде
Шебердщ курган тез1 ед1м.
Еспкендерд! ем1рентш,
0ртед1м оттай езегш.
Талай жерд1 тыцдатып,
Кызыл тшд1 безед1м»15, - деп, езш щ акындьщ
eHepi
жайлы толганган.
Сейтш, жазба эдебиетке дейшп ауыз эдебиетшщ ipi екшдер1
акын-жыраулар поэзиясы-
нан сез енерше койылган бшк талаптарды керем1з. Сезге турган «Кемекей эулие» деп тшге
Достарыңызбен бөлісу: