Эдеби сын тарихы
105
П ш рталасы нда Э.Лекеров, К Куанышев, К -втепов, Р.Жаманкулов, Е.Ы смайылов,
Э.Тэяабаев, О.Турманжанов т.б. шыгып сейледт Е.Ысмайылов
Челюскин сапарына арна-
лып жазылган поэмалардагы кем-кепктерд
1
керсеткен. Олар асыгыс жазылады да жалан
мактауга курылды, керкем образ, терен ой жеткпейд1 дед!'59. Осы жылгы «Социалиспк
Казахстан» газетшде басылган макалаларында да эдебиеттеп
формализм мен натурализм
хакында
6
ipa
3
салмакты п ш рл ер айткан. Луначарский: «Натурализмнщ шындыгы мен
терецднт шектеугп, жарга соктырады» деп жазган болатын. Айтыста шыгып сейлеушшердщ
кепшшш кургак суреттеудщ, жалац баяндаушыльщтыц керкем
эдебиетке пайдасы жокты-
гын атап етп.
0
м
1
рдщ ел
1
кушнде кургак фотографиясын гана керсетпей, барлык байланы-
сымен, болмысымен, тынысымен шынайы суретгеу каж еттш п айтылды.
Эдебиеттеп формализм мен натурализм тещрегшде болган
n k i p
алысуларда артык-кем
сындар да айтылмай калган жок. Поэзиядагы жацашылдыктыц бэрш формализм, прозадагы
шынайы
eMip KepiHicTepiH
натурализм деуш ш к, осыларды керкем эдебиеттен казбалай
1здеушшк байкалып калды. Э.Лекеров «Б.Майлиннщ «Мыркымбай»
деген шыгармалары
натурализмге мысал бола алады» дед1160. К-втепов Эз1мбайдьщ бул
n k ip iH
орынды сынайды
да, [.Жансупровтщ «Куйнл» поэмасы туралы «Куйнцце» 1лияс сез1мге тусш
Kerin,
заманын
шындык дэрежесшде суретгеуге жете алмаган
» 161
дейдь Куй тартылган кезде кун уясына
юрмей, булт козгалмай калатын кездерш, куйшшщ кулдыктан
куй тарту аркылы кутылуын
сынаган. Дыбыска ел1ктеушшк бар деп атайды. Осы сиякты К Куанышев та: «Поэманыц
непзп кемшшктер! поэмада казак хандарыныц, ханныц кыздарьшьщ музыканы багалай
6Lnyi
жан-тэндер1мен суйетвдпт макталган
» 162
деп сынаган. Бул айтылгандардан 30-шы
жылдар-
дыц орта шеншде эдебиет сынында
aiii
де болса турпайы социологизм непз;ц сындардыц
кездесш калатындыгын
KepeMi3.
Бул кездеп эдеби сын керкем эдебиеттщ н еп зп касиен керкем дк сапаларды аныктаута
умтылды. Сынныц кулашы, б ш м д ш п арта тусп. Муны осы
эдебиеттеп формализм мен
натурализм туралы болган дискуссиядан аньщ байкаймыз. Бурындары болган жеке жазу
Достарыңызбен бөлісу: