K ecip жасап, халыктыц
ecKi алтын
мураларьшан айрылган ел аз емес. Б1здщ орыс эдебиепм1зде талай «Слово о полку Игореве»
болуга тш сп, 6ipaK умытылган».
Горький осы кымбат казынага ие болу, одан уйрену жайлы кеп кецестер бердЬ>282.
Кецес жазушыларыныц 6ipiHnii курылтайыныц улкен мшбершен Heri3ri баяндаманы
жасаган М.Горький журтшылык назарын хальщ ауыз эдебиетше аударды. «Тагы да айтам:
сез eHepi тек ауыз эдебиетшен, фольклордан басталады. Ауыз эдебиетш жинандар, онан
улп алып уйрешцдер, оны еццецдер» деп уран тастады. Оныц себебш: «Ауыз эдебиен ci3-
дерге де, 6i3flepre де, одактьщ барлык акындары мен жазушыларына аса кеп материал бере-
да. Откен заманды негурлым жаксы бшсек, Ka3ipri юшшдщ улы мацызын согурлым оцай, со-
гурлым терец TyciHeMi3»283 деп туспщцрдь Бул свздер казак эдебиетшшерше де катысты ед1
Кецес уюметшщ алгашкы кезещнде Казакстанда болган идеологиялык куресте халыктыц
эдеби мурасына мэн беруш ш к кушейе туей. Оз ултыньщ муддесш барынша жогары койган
казак зиялылары улттык сана-сез1м1н1н дамуындагы эдебиеттщ мацызды релш
TyciHin, халыктыц ауыз эдебиетш, эдеби мурасын жинау ютерше белсене
KipicTi. Осындай максат-
пен б1рсыпыра казак окыгандары ауыз эдебиеп улгшерш жинап, эдебиетпен айналысты.
Жалпы халыктыц эдеби мураларын жинастьфьш, ел игш пне айналдыру ici XIX гасырдыц
екшнп жартысында-ак басталган болатын. Казактыц атакты галымы Ш.Уэлихановтан бастал-
ган бул ic казак зиялыларыныц халык алдындагы абыройлы парыздарыныц 6ipiHe айналды.
Мысалы, Ахмет Байтурсынов
1895
жылы «Тургайская газетаныц» бепнде «Киргизские при
меты и пословицы» атгы материалдарын жариялады. Ел арасынан «Ер Сайын» жырын жазып
алып, оны
1923
жылы Мэскеуде жарыкка шыгарды. Казак жоктауларынан ютап курастарып,
оны да Мэскеуде
«23
жоктау» деген атпен бастырды. ¥лы Абайдыц шыгармашылыгын
1913
жылдыц езшде-ак «Казактыц бас акыны» деп багалады («Казак»,
1913, № 39).
Элихан Бекей-
ханов та казак эдебиетшщ есю улгшерш басып шыгарумен айналысты. 0p6ip шыгарманыц
мэпшмен 6ipre оган туаш ктемелер 6epin отырды. Алашорда басшыларыныц 6ipi Халел
Досмухамедов мамандыгы дэртер бола тура казак eMipiran тур л! жактарын козгаган мака-
лаларымен кезге тусп. Ол да баспа жумыстарымен айналысты. Мше, осьщцай жагдайда казак
эдебиетшшершщ алдында халыктыц есю эдеби мураларын зерттеу, оларды халык и гш п не
жарату мшдеттер1 турды. Бул ушш ец алдымен, ел арасындагы ауыз эдебиеп улгшерш жинау
