Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган

Эдеби сын тарихы
137
жумыстарын жузеге асыру керек. Халык шыгармашылыгын зерттеу, теориялык топшылау- 
лар жасау ушш непз жасау мшдет1 турды. Сондыктан да жиырмасыншы жылдар мен оты­
зыншы жылдардыц бас кезшде казак; фольклористикасында жинаушылык сипат басым болды.
Осы кездеп баспасез беттершде казактыц ауыз эдебиетш, жалпы эдеби мураларын жи- 
науга ундеген б1рсыпыра макалалар кершдк 1929 жылы реепубликалык «Ецбекпп казак» 
газепнде С.Сейфуллиннщ «Казак эдебиет1 туралы» хаты жарияланды284. Макаланыц макса- 
ты айкын, ол казак эдебиетшщ тарихын жасау, зерттеу ушш материалдар жинастыру iciHe 
Kennibiiieri тарту. Мунда казак ауыз эдебиетшщ тарихын жасау iciHe KipicneK ниеп барын, соган 
журтшылыктыц кемеп кажет екенш ашык айткан. Автор ец алдымен, казак университет нде 
(кешннен КазПИ. Д.Ы.) эдебиетп зерттеуге байланысты ж ур п зш п жаткан жумыстармен 
таныстырган. Аткарылган улкен к т щ 6ipi эдебиет тарихын жазу. «Халык тарихын, эдебиет 
тарихын тэп'пштеп жазып шыгуга эдебиет тарихыньщ flepeicrepi керек». «Сол себетм казак 
елшщ эр тукш рвдеп элеуметшш ce3iMi бар азаматгардан жогарыдагы айтылмыш казактыц 
ecKi тарихи маглуматтарын, шеж1ре, билер сездер!, батырлар эцпмелер
1
, жырлары, так- 
пактар, ертегшер, хиссалар, эдет-гурып жырлары (беташар, ау-жар, жоктау, айтыс), упт- 
насихат, болжау, тагы да осы тэр1зд1 сездердщ эрюмнщ аузында айтылып журген осылар 
тэрвд1 сездерд1 жазып, жинап, университетке ж1берулерш етш ш кыламыз».
Ол эйтеу1р эдеби материалдар керек дей бермейд
1
, солардыц Ш1нде де авторды кызыкты- 
ратын, аса кажеттшер1 де бар. Сэкен оларды санамалап атап айткан. «вте-мете керек болып 
отырган маглуматтар: Асанкайгы сездер1, Букар жырау сездер1, Шортанбай сездер
1
, Акмолла 
ацын свздер1, МэпАур Жусштщ сездер1 (acipece «Хал-ахуалы»), Акан сершщ сездер1, елец- 
Kyfciepi, Жаяу Муса елендер1, Мацмацберд1 Ыбырайыныц елендер!, Мэди елендер!, Омар 
Кррашев елендер1 (acipece «Терме» деген елеш). Булармен катарлы да ел аузында жатка айтылып 
журген турлш е елец-жыр, эцпмелер. Казактыц эндершщ, куйлершщ эцпме-тарихтары, 
мэселен: Бозайгыр, Бозшген, Балбырауын, Акжелец, Сарыжайлау, Крсбасар, Терккакпай, 
Коркыт куш, Ыкылас куш, Балабаксыныц куш, Дайрабай, Тока т.б. осылардыц 6api казактьщ 
мэдениет, эдебиет тарихына керек маглуматтар болады». Сейтш, Сэкен казактыц ауыз эде­
биеп жайлы деректер жинап, сол непзде улкен зерттеулер ж урпзе бастады. Осы жылы 
С.Мукановтыц халык мурасын жинауга шакырган макаласы б1рнеше газеттерде кершдр85. Сэ­
бит те эдеби yraiiiepfli жумыла отырып жинау, эдебиет тарихын жасау мэселелерш кетердь
30-шы жылдардыц бас кезшде эдеби мураларды жинау 
icTepi 
кушейе тусп. Мысалы, 1930 
жылдыц езшде гана ел эдебиетш жинауга шакырган б1рнеше макала шьщты286. Буларда ауыз 
эдебиет улгшерш жинаудыц мацыздылыгы атап керсетшдь С.Мукановтыц хабарландыру 
типтес макаласында «халыктыц туындыларын уакытылы жинамаса, олардыц i3i жогалып 

жүктеу/скачать 31,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: