150
Дандай ЫСКАК,¥ЛЫ
С.Муканов 1936 жылы арнайы макала жазып, онда Абайды байшылдардыц катарына
коспак болган эрекеттерд] батьш сынады350. «Эдебиет майданы» журналыныц 1937 жылгы
eKi
санында оныц Абай туралы келемд1
3
eprreyi
жарияланды. Макаладан Сэбиттщ кез-
карасындагы акынга деген елеут озгер1стерд1 бащаймыз. С.Муканов бурын Абайды феодал
табыныц акыны деп келсе, осы макаласында «Абай феодализм табыныц либеральдьщ
n k i-
р1нен жогары шыга алмаган» деп жаза отырса да, «Абай хальщ акыны» деп дэлелдеп шык
кан351. Автор «Абай казактыц жазба эдебиетшщ непзш калаушы. Ол
6
ipiHiui
улт акыны» деп
багалады. 1939 жьшы шыккан Абай шыгармаларыныц
6
ipimui
томьшда жарияланган келемд1
макаласында да осы пшрлерш терендете тускен. Абайдыц халыкшылдыгы, прогресш щцп,
оныц кезец поэзиясына енпзген жацалыктары кецшен эцпмеленедР52.
МДаратаевтыц макаласында орыс эдебиетшщ атасы Пушкинмен салыстыру аркылы
Абайдыц казак эдебиетш дамытудагы peni, орны айкын керсетщдк Акынныц енерпаздьщ
бетшщ айкындалып, жетше тусушде орыс эдебиетшщ, оныц
1
шшде Пушкин поэзиясыныц
еткен эсершщ зор болгандыгы айтылды353.
Абайдыц эдеби мурасын танып-б1лу жолындагы жумыстардыц эл1 де болса канагаттан-
дырарльщсыз екеш raicTi орындарда айтьша бастады. Казакстан жазушыларыныц эдеби сын
ныц жай-куйше арналган
6 ip i H i u i
пленумында н е п зп баяндаманы жасаган Мухаметжан
Каратаев Абай тещрегшде айтылып келе жаткан пш рлердщ томен дэрежеде жаткындыгын
катты сынап еткен354. Акынныц шыгармашылыгы жеке зерттеулерд1 кажет ете тш д тн ескер-
тед1 Абай туралы саликалы пшрлердщ кершбей келуше б1рден-б1р себеп деп, жетес1з зерт
теу эдкш щ колданылып келгендгш сынайды.
Казактыц улы акыны Абай шын мэшндеп езше лайык багасын отызыншы жылдардыц
соцына карай ала бастады. Абайдыц елгенше 35 жылдыгы 1939 жылы, туганына 95 жыл
толуы 1940 жылы атап етщ ц. Кептеген макалаларда Абай акындыгыныц турл1 мэселелер1
жан-жакты сез болды. Абай туралы зерттеулер гылыми сипат ала бастады. «Абай жайында
бурын болып келген кате, Tepic бурмалаушыльщтарга жол бершмедь Абайды халык акыны,
улт акыны, казактыц жазба эдебиетшщ непзш салушы классип деп тану, Абай шыгарма-
ларындагы козгалатын когамдык меселелерд1 жеке талдап, тексеру эдебиетшшердщ гы
лыми зерттеу iciimeri н еп зп идеялык нысана болды»355.
Абайдыц кайтыс болганына 30 жыл толуына байланысты жазылган макалаларда акын
ныц енерпаздык тулгасы ашыла TycTi.
М.Эуезов акын поэзиясыныц шыгыстык, батыстык бастаулары жэне казактыц ауыз эде-
биет1нен нэр алып, керкейгендш жайлы бурын айткан
Достарыңызбен бөлісу: