Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


«Бфжан-Сара» поэмасыньщ авторы - Эрш. «Екпшд



Pdf көрінісі
бет243/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

«Бфжан-Сара» поэмасыньщ авторы - Эрш. «Екпшд
1
», 1940, №287, 12 желтоксан.
395 «Эдебиет жэне искусство». 1940, №9, 57-67 беттер.
3% «Халык мугал1мЬ>, 1941, №6, 7, 8, 9, 10, 11, 12.
397 С.Муканов. Казактыц XVIII-XIX гасырдагы эдебиетшщ тарихынан очерктер. А., 1942.
398 С.Муканов. Халык неш арман еткен? «Казак эдебиел», 1935, №29, 24 казан; Турманжанулы.
Казак акындары туралы. «Казак эдебиеп», 1935, №32, 1 желтоксан. Е.Ысмайлов. Казак поэзиясыньщ
тарихы. «Казак эдебиетЬ>, 1936. №25.


Эдеби сын тарихы
157
Отызыншы жылдары казак эдебиетшщ тарихын дэу!рлерге белш жуйелеу женшде 6ip- 
шама 
1
стер аткарылды. Олардыц кейб1реулер1 жайлы жогарыда токталып та еттш (С.Сей­
фуллиннщ «Казак эдебиетЬ), 1932; С.Мукановтыц «XX гасырдагы казак эдебиетЬ), 1932). 
Оларда ж1бершген кателк, кемшшктер сол кездщ езшде-ак баспасез бетшде айтылды.
М.Баталов пен М.Сильченконыц «Очерки по казахскому фольклору и казахской литерату­
ре» деген ютабында да казак эдебиетшщ тарихын жуйел! турде баяндауга эрекет жасалынды. 
Авторлар жекелеген шыгармаларды, акын-жазушыларды багалау уепнде едэу1р кател^ктерге 
шнген. Мысалы, олар казак эдебиетшщ тарихын шьш мэншде, Ыбырай мен Абайдан баста­
ган. Булардыц алдында Шортанбай, Эбубэюр, Нармамбет, Шэцгерейдщ еам дерш гана атап 
еткен. «Ы.Алтынсарюда орыс миссионерлершщ ыкпалына бершш, ез халкыныц, ултыньщ 
муддесшен аупак кетп» деп, сьщаржак бага берген. «Абайды феодал акыны» дейдЬ С.Денентаев 
ултшыл-ескнпщ багыттагы акындардьщ катарында аталган399.
Пролетариат эдебиетш жиырмасыншы жылдардан бастайды да, оныц бастаушысы деп 
1лияс ЖaнcYгipoвтiц 
eciMiH 
атайды. 
Бул 
ецбектщ осындай кемшш жакгары Казакстан Жа­
зушыларыныц 
6ipiHm i 
курылтайында400 жэне баска макалаларда401 эдш сынга алынды.
Казак эдебиетшщ тарихын кезецдерге белу туралы ез ойларын усынган б1рнеше макала 
жарияланды. Ысмайылов казак эдебиетш темендегенше жуйеде карастыруды усынды:
1 бел
1
м. Казактыц фольклоры;
2 бел1м. XYIII-XIX гасырдагы казак эдебиеп;
3 бел
1
м. XX гасырдагы казак эдебиеп.
Эр 
бвпт щ
тагы да шггей б1рнеше дэу1рлерге белген402. Эрине, булайша дэу1рлеу жалпы 
непз! дурыс болганымен де, кемшшкгерден де кур алакан емес. Мысалы, XVIII гасырдан 
бурынгы эдебиеттщ бэрш де ауыз эдебиетше жаткызу оншама гьшыми дэйектш кп керсет- 
песе керек. К-Жумалиев та «казак эдебиетшщ тарихы Букар жыраудан басталады, одан бу­
рынгы эдебиеттщ 6spi де фольклорга жатады» деген гылыми жагынан непзделмеген 6ip- 
жакты nkipiH усьшды403.
Б.Шалабаев казак эдебиетш щ тарихын жасаганда ескериип отырылуга тшстс 
Kefi6ip
принциптер хакында ез ойын бищ рдь Эдебиет тарихын зерттегенде мына принциптер есте 
болып отыруы кажет: 1) акын-жазушыны тегше карай емес, шыгармашылыгына, когамдык, 
эдебиетпк, тарихи релше карай ашу; 2) эдебиеттеп халыктык непз, осыган оныц типзген 
9cepi
мен ыкпалы; 3) акын, жазушы шыгармашылыгыныц реализм! мен тэрбиелк жаты, 4) казак 
фольклоры мен эдебиетшщ муралык мэнт Зерттеупп Е.Ысмайьшовтыц эдебиетпц тарихын 
дэу1рлеген жуйесше косьша отырып, e3i де усыныстар косады404.
Казак эдебиетшщ тарихын дэу1рлерге белу жайында Бейсенбай Кенжебаев магынасы 
терец пш рлер бищ рдт Ол эдебиейм1здщ XVIII гасырдан бастап карастырып журген эде- 
биетшшерге карсы орьшды дау айтгы. Сол уакытка дешнп эдебиетп дэу1рлерге белуге арнал­
ган ецбекгерде гьшыми, тарихи непздердщ жеткпей жататындыгын керсетп. Б.Кенжебаев 
казак эдебиетшщ тарихын мынадай дэу1рлерге беледг.
«Bipimni казак хандыгы тусындагы эдебиет. Ягни, XV гасырдьщ ортасынан бастап, XVIII 
гасырдыц акырына дешнп дэу1рдеп эдебиет.
Екшш1 - XIX гасырдыц алгашкы жартысындагы эдебиет.
Ушпшп - XIX гасырдыц екшпп жартысындагы эдебиет.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет