Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
ipi болганымен М.Каратаев та отызыншы жылдар ойраны- нан кашып кутыла алмады. Bip
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| 6ipi
болганымен М.Каратаев та отызыншы жылдар ойраны- нан кашып кутыла алмады. Bip кездеп айыптаушыныц e3i соцында айыпталушыга айналып, айдалып кете барды. «Орысша айтканда кшэм»... состоял членом контрреволюционно - националистической организаций, программой и задачей которой было установление буржуазного строя под протекторатами Японии» деп тужырымдалды. Оныц устше жыгылганга жудырьщ болган тагы 6ip жай - Тбилисиге барган сапарымыз болды... Москва аркылы барган сол сапарымызда Жэкецщ жогары басшылык кабылдауы мумкш екеш айтылган. Алайда, Н1СВД комиссары Н.И.Ежов кабылдады жэне неге екеш белгйяз, Жэкецщ, меш жэне Константин Алтайский ymeyiMi3fli гана кабылдады. MiHe, кешн мен ушш катерл1 жэйга айналган окига да осы болды. Тагылган «айып»: С.Муканов, М.Эуезов, F.MycipenoB бар, 6ip топ жазушы Сэбитгщ ушне жиналыппыз. Кавказга журер осы сапарда Тайыр Жароков екеум1зге калай да Н.И.Ежовтыц кабылдауында болу жэне кабылдау кезшде оган кастандьщ жасау тапсырылыпты» («Социалис п к Казакстан», 20.1.1989). 1937 жылгы жаппай жазалаулар кезшде казак каламгерлершщ кеп ш ш п «ултшылдьны» ушш кшэланды. Ал сол кездеп идеологияньщ Tycmflipyi бойынша ултшылдык троцкизммен байланыстырылды да троцкизмнщ e3i тйселей фашизмге жаткызылды. Осындай саясаттыц барысында жасанды схема бойынша жазушьшар алдымен, «ултшыл», содан кешн «фашист», ец соцында «хальщ жауы» аталып шыга бердь «Казак эдебиетшдеп авербаховшылдьщтыц калдыгын толык жою керек» деген макалада да «Бул ултшыл арамзалардыц контрреволюция- шыл жауыздыц ютершщ эдю-айласы, эдебиетгеп троцкийппл-авербакшылдык бандыныц э д к айласынан аумайды. Троцкизм мен казак ултшылдыгыныц 6ipirin, жапон-германия фашизмшщ айдап салган алаяк агенттерше айналып кеткеш кептен мэл1м» - деген сиякты жолдар кездесед!. Казак зияльшарыныц троцкизммен, фашизммен байланысы болды дегенге сенпц де келмейдь Сонда букш отызыншы жылдарда соншама айкай тугызып, дурбелец экелген А.Троцкий шынында да фашизммен байланыста болды ма? Нактылы деректерге суйенсек, муныц бэр1 белгш 6ip саяси максатпен ойдан шыгарылып, колдан жасалынган «теория» болатын. Осы мэселеш аньщтау максатымен курылган хальщаральщ комиссияныц корытынды niKipi 1946 жылдыц ез1нде-ак баспасезде жарияланган болатын. Куш кешеге де йш беймэл 1 м болып келген бул кужат кешн жарияланды. Газет шыгарушысыныц атына жазылган мэл1мдемеде мынадай тужырым жасалган: «Форвард» газетш шыгарушыга хат. Сэр, 1936 жэне 1937 жылдары Мэскеудеп саяси процестер кезшде Лев Троцкийдщ жэне баска да айыпталушылардыц ултшьш уюметтермен, гестапомен байланыстары жайлы кеп айтылды. Троцкийд1 коргаудыц Америкалык комите тшщ бастамасымен осы процестер туралы осындай уйымдардыц жэне баска да елдердщ Эдеби сын тарихы 189 екшетпгш алган Комиссия курылган болатын. Оньщ терагасы белгш либерал агартушы жэне журналист Джон Дьюи, хатшысы жазушы, журналист Сюзанн ля Фолетг, адвокаты - Сакко де Ванцегги мен Тома Мунидщ коргаушысы ретшде танымал Джон Финнерти болды. Комиссия- ныц курамына курметп котам кайраткерлерк социологтар, педагогтар, баспагерлер, журналис- тер, жазушылар ендь Комиссияньщ келемд1 «Есептершде» олар ездерш «турл1 саяси жэне элеуметпк багыттагылар, 6ip де 6ipeyi Троцкийдщ жолын куушы адамдар емес» деп айкында- ды. Комиссия койылган айыптар бойынша Троцкшад кшэЫз деп тапты» («Родина», 1989, 12, 15-бет). Он уш адамньщ колы койылган бул машмдеме 1946 жылы акданньщ 25-шде жазылып, наурыздьщ 16-сында «Форвард» газетшдес басылган. Бул пшрлерге алып-косарымыз жок. 1937 жылдьщ екшци жартысыныц «саяси науканында» жазушылардыц арасындагы жат элементтерд1 аныкгауга «Казак эдебиетЬ) (редакторы ТЖароков) газеп едэу1р ецбек жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|