6epin, рухани кундыльщтарын игерш, кэдесше жаратып отырады. Казак эде
биетшщ алыбы М.Эуезов кецестк кезенде
eMip cypin, улы шыгармаларын жазды. Эдебиет
улттык улы идеялар айтуымен К¥ВДЫ- Ал бодандык камытын киген казак халкыныц екш
М.Эуезовке езшщ елмес туьщдыларын жазу кецестк дэу1рде оцайга тускен жок. Жазушыныц
осы
6ip кытымыр заманда басынан еткен киындыктары, шыгармашылык ой-толганыстары
Ш.Елеукеновтщ «Шыргаланда» атты филологиялык эссесвде эцпме аркауы болган. Жалпы,
соцгы жылдардагы эдеби сынында езш щ шыгармашылык 1здешстер1мен кезге тусш журген
Шериазданныц бул
scceci де жанрлык жацальщтарымен ерекшеленетшш айта кеткен жен.
Сыншы М.Эуезов ем1ршщ киындьщтарын кургак баяндаудан аулак. Эцпме жазушыныц
суретшдеп кабагыныц катулы кершушен басталган. Неге булай? Не себептен? Автор осы
сауалдардыц жауабын табуды максат еткен. Ол ушш эдеби-керкем тэсш монологты, ягни
жазушыны шыгармашылык ой устснде бейнелеуд1 колданган. Сырттай
Караганда академик-
жазушы М.Эуезов халык, бшпк тарапынан багалану, сый-курмет керу жагынан кем дк кер-
мепп. Ал оныц
innci
жан дуниесше уц ш п карасак,
6ip-6ipiMeH кайшыласкан, жанды жегщей
жер ауыр ойлардыц жазушыныц
iniKi
элемш астац-ксстецш шыгарып, майдандасып, жазу
шыныц мазасын алганын Ш.Елеукенов шебер бере бшген. Абай «жасынан тусш билеп, сыр
бермеген» дегеш сиякты Мухтардыц сырты бутш кершгешмен де ш тей арпалыскан ойлар
дыц жетегшде жургенш керем1з.
«Мухтар басын шайкады. Бул отаршылдьщ дегенщ ар-уятган эбден кеткен. Отырсац опак,
турсац сопак. Канша жалбарынсац да жазыктысыц...
Тутас 6ip халыкты жершен, тш нен, д ш н ен айырып, курдымга ж1беруге багытталган осы
6ip кеудемсок, озбыр саясаттыц буге-пйгесш романына
Kipri3in
ж1берсе гой. Этгец, не керек,
олай ете алмайды. Ондай кун э;й туа койган жок. Казак тш нщ курып бара жатканын ЦК-га жа-
зам деп, Кецестщ оц K63i саналатын Сэбиттщ e3i де арандап кала жаздады. Жаздым-жацыл-
дым деп эрец кутылды» («Казак эдебиеп», 30.11.2001) - деген сиякты жолдардан М.Эуезов
тщ азаматтык багдары айкын кершедь Сыншы жазушыныц суреткерлк сырларын элеумет-
т к багытымен байланыстыра аша тусу ушш монологты шебер пайдаланган. Непзшен
жазушыныц
iuiKi
толганыстарына курылган эсседе монолог кей тустарда авторлык баян-
даулармен тутаса туссе, тагы 6ip жерлерде естел!ктер орынды баяндалган. Прологы, эпи-
логы бар эссе керкем тутастык танытып, керкем эцпмедей окылады.
Ш.Елеукенов F.MycipenoB туралы жазган «Сулулык куш тутылмайдыныц» («Казак эде
биет!», 11.01.2002) жанрын да филологиялык эссе деп айкындапты. Шындыгында да Fабит-
Tin шыгармашылык, пендешшк болмысынан сыр шерткен «Сулулык куш тутылмайдыныц»
табигаты макаладан repi керкем эцпмеге жакын. Автор жазушыныц шыгармашылык eMip
жолын бастан-аяк баяндап бермей, оныц азаматтык, суреткерлк болмысын керсету ymiH эр-
турл1 штрихтарын, детальдарын керкем бейнелеу эдiciн колданган. 0ткенд1 еске туЫру, кун-
д ел к жазу, ойлану, диалог, монолог сиякты тэсшдерд1 пайдалану аркылы жазушыныц су-
peTKepjiiK, адамдык ажарын аша тускен.
Жазушы С.Досанов «Уш уз к сырда» («Казак эдебиет!», 27.08.2004) Г.М уареповтщ ка-
ламгерлк келбетш оньщ ез сездерш келиру аркылы керсеткен. Суреткердщ 1975 жылгы ак
пан айыныц жиырма