Te6ipeHic. Аспаннан
шабыт шалкуымен агып тускен толгау емес, жер басып журген адам баласыныц жер бетш-
деп тарихи тагдырын таразыга тарткан философиялык толгам»;
«Жазушы осынау жолжазба, эсселер!мен казак журналистикасыньщ публицистика жан-
рьш бас айналдырар бикке кетерш кетп. Публицистикага керкеменер туындысындай ер рух,
ешпес п р л к дарытты» («Жулдыз», №12, 108-109 беттер).
Осы сарында керкем тшмен кесшген Аскар niicip биццрш отьфган Оралхан агасы сиякты
63i де кара сезбен жырлап кеткендей. Н епзш ен О.Бекей шыгармаларыньщ элеуметпк
сырларына уцшген эссе керкем сын, суреткер сыны калай болуы керек деген сауалга толык
жауап бере алатындай.
К-Жумэдшов 70 жаска толганда, А.Егеубай «¥ л т - тарихи сана элшпесш» («Эдебиет
айдыны», 29.06.2006) жазды. Ka3ipri казак эдебиетшщ аса кернекп екшдершщ 6ipi Мемле-
кетпк жэне тэуелшз «Тарлан» сыйлыгыньщ nerepi, Казакстанныц халык жазушысы Кабдеш
Жумэдшов туралы эссесш Аскар «¥лттык тарихи сананьщ элш п еа - эдебиет» - деген сей
леммен бастапты. Сонда «Каламгер Кабдеш Жумэдоювтщ «Кекейкесп», «Сарыжайлау», «Да-
рабоз», «Сощы кеш», «Тагдыр», «Прометей алацы», «Атамекен», «Тацгажайып дуние» ро-
мандарынан, тагы 6ip казак тарихыныц килы суреттерш сомдаган ондаган хикаятгар мен
эцпмелершен кешн ойга Эдебиет атаулыныц осынау 6ip халыктыц парасат пайымы ора-
лады. ¥лтгык тарихи сананьщ элшпес1 - сол улттьщ тел эдебиеп».
Жазушыныц мерейтойында жасалынган баяндама болгандыктан да Аскар Кабдештщ
шыгармаларын талдап жатпайды; олардыц казак эдебиетшде алатын орнын аныктап, езш д к
ерекшелктерше, жацалыкгарына назар аударады. Мысалы, «Соцгы кеш» дилогиясы мен
«Тагдыр» романы казак прозасыныц социалистк реализм шецбершде шыр айналган гео-
саяси тынысын шарт бузып, этнографиялык аясын кецейтш ж1берген туындылар болды.
Халыктыц бутан дешн улкен эдебиет такырыбынан бейтарап калып, шиыршык атып ширык-
кан шындыгыныц томагасын сыпырып тастады» (сонда).
Жазушы дегешм1з - стиль. Эр каламгер - ешгамге уксамайтын ерекше тулга. «...Бальзактьвд
кез-келген шыгармасын окысац, одан Бальзакты б1рден танисыц, сол сиякты жазушыныц кай
шыгармасында болмасын, Дукенбай менмундалап турады» («Казак эдебиеп», 16.12.2005) -
деген жолдарда F.EciM Д.Досжанныц шыгармашьшыгы хакында айтыпты. Автор непзшен
жазушыныц «Уш касиет» (2005) ютабына niKip бивдре отырып, оньщ суреткерлк сыпаты,
езш дк ерекшел1ктер1 туралы да ойлар биццрген.
Тэуелслздкнен, жаца заманмен 6ipre эдебиетке деген кезкарас та езгердг Сондай 6ip ni-
idpfli М.Магауин айтыпты: «Менщ ойымша, каламгердщ жазушы болсын, акын болсын, мьщ-
тылыгы мен танымдылыгы шет елде шыккан ютабыныц санымен елшенбеу! керек. 9cipece,
улттык эдебиепм1з бен енердеп урд1стерд1 багалаудыц жен-жосыгы белекше. Ец бастысы -
ез журтымыздыц кажетше жарау. Осы орайда ез басым пэленбай деген
хальщ ты ц
элем та-
ныган кереметш Абай мен Мухац турыпты, Шортанбай мен Муратка айырбастамаймын. Бас-
калардыц miaccnri