З. Е. Колумбаева
Соғыстан кейінгі саяси-әлеуметтік жағдай
жүктеу/скачать 1,01 Mb. Pdf көрінісі
|
Kolumbaeva
|
13.1 Соғыстан кейінгі саяси-әлеуметтік жағдай Кеңес қоғамының соғыстан кейінгі жоспарлары демократияға қарсы, тоталитарлық Сталиндік социализмнің белгісіне ҥлесіп жатты. Елде И.В. Сталиннің жеке басына табыну бел алды. Олар: әкімшілік бұйрық беру тәсіліндегі қарама – қайшылық, Социализм идеясының шырқау кезеңі (40- 50жж.), қоғамдық ғылымдарды бақылауда болуы, басқаша ойлайтын адамдарды қудалаудың жаңа науқанының басталуы. Қазақстан Компартиясының Орталық Комитеті пленумының (1947ж. наурыз) қаулысында тҿменгі партия комитеттерінде: «Тарих жазудағы, әдебиет пен ӛнердегі саяси қателер мен ұлтшылдық бұрмалауларға қарсы большевиктік сынды кеңінен кӛрстетіп, КОКП (б) Орталық Комитетінің идеологиялық мәселелер жӛнінде қаулыларын сӛзсіз орындау» – тікелей жҥктелді. Ленинградта «Ленинргадтық іс», Мҽскеуде «Дҽрігерлердің ісі» қолдан жасалып жатқан кезде, Қазақстанда "Бекмахановтың ісі" ҧйымдастырылды. Кітап сыналды: «Россияға қарсы ҧлттық кҿтерілістерді дҽріптейтін орыстарға қарсы кітап» деп «XIX ғасырдың 20-40жж. Қазақстан» 1947ж. монографиясы ҧлтшыл кҿзқараспен жазылған деп айыпталды. 1952ж. 4 желтоқсан ҚазКСР Жоғарғы сотының сот алқасы 25 жылға соттады. Тек И.В. Сталин ҿлгеннен кейін Е.Бекмахановтың ісі ақталады. 1954ж. кҿктемде Қазақстанға қайта оралды. 13.2 Қазақстанның ауыл шаруашылығы. Тың және тыңайған жерлерді Игеру 1949-53жж. алынған астықтың жылдық орташа кҿлемі 4,9 мрд. пҧт ҿнім алған. Мемлекет сатқан астық кҿлемі жҿнінен 1941 жылғыдан тҿмен еді. Республиканың мал шаруашылығы ауыр жағдайда болды. - 1951ж. 4,5 млн. ірі қара болды - 1928ж. 6,5 млн. ірі қара болды Партия Орталық Комитеті ақпан – наурыз (1954ж.) пленумы ҧсынған тың игеру идеясының жерді жыртып тастаудың салдарынан 1957-1958жж. Павлодар 58 облысында жеңіл топырақты жерлерінде шаң бораны тҧра бастады, ал 60 жылдардың басында жер қыртысын ҧшырып кету жеңіл топырақты емес, ауыр топырақты жерлерді де қамтыды. Солтҥстік Қазақстанда 9 млн. га жер жел эрозиясына ҧшырады. Бҧл Франция сияқты елдің ауыл шаруашылық жер кҿлеміне тең. Жерді зор кҿлемде жырту глобальдық кҿлемде қҧрғақшылықтың артуына ҽсер еткен. Тың игерген аудандар халқы республикалар аралық кҿшіп – қону есебінен 61%-не ҿсті. Негізгі қоныстанушылар: РСФСР, Украина, Белоруссия, Молдавия Теріс салдары: Қазақстан этносының тіліне, ҽлеуметтік – мҽдени ҿміріне қауіп тҿнді. Жҧмысшы тобының ҿсуі. Қазақстанның ҽлеуметтік қҧрылысы. 60жж. ҿндіріс дамуына байланысты жҧмысшы саны ҿсті. - 1970ж. Ҽйелдерді ҿндіріске тарту жҿнінде Одақта 8-орында болды. Жҧмысшы тобы ҧлттық қҧрамы да ҿзгерді, ҿнеркҽсіпке тҧрғын халық нашар тартылды. 70ж. Қазақтар тек мҧнай шығаратын жҽне газ ҿнеркҽсіптерінде басым болды. Приборлар, машина, электротехника жасауда, тігін ҿнеркҽсібінде тҿмен болды. Себебі тҧрғын халықтан маман кадрлар даярлауға қамқорлық жасалмады, жҧмысшы кҥшін басым ҽкелді,. кҽсіптік техникалық училищелер қазақ жастарын қабылдамады. Баспахана, мҧнай шығару, металлургия, металл ҿндеу салаларында жҧмысшы білімі жоғары болды. Аяқ - киімі, тері илеуде білім дҽрежесі тҿмен болды. жүктеу/скачать 1,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|