14.2 Қазақстандағы «қайта қҧру» саясаты (1985-1991жж.) «Қайта құру» саясатының кезеңдері және олардың сипаттамасы: 1985ж. сҽуір пленумында партияның жаңа экономикалық жоспары алға
тартылды. Оның негізгі мазмҧны елдің ҽлеуметтік-экономикалық бағытын
дамытуды,
экономикалық
дамудың
жаңа
сапасына
кҿшу.
Халық
шаруашылығының қҧрылымын тҥбегейлі ҿзгерту, оны қоғамдық сҧранысты
қанағаттандыруға, Кеңес халқының тҧрмысын дамытуға бағыттау. Осы тҧрғыда
экономиканың сапалы дамуы 2 тҥрлі негізде қаралды.
1. Халық шаруашылығын қарқынды даму жолына ауыстыру, 2. Экономикалық дамудың әлеуметтік бағытын күшейту. «Қайта құру» саясатының кезеңдері: - 1985ж. кӛктемі –1987ж. жазы. «Қайта қҧрудың» бірінші кезеңінде,
бірқатар іс-шаралар атқарылды: елдің ҽлеуметтік-экономикалық даму
қарқынының концепциясы жарияланды, ішімдікке қарсы компания шақырылды
жҽне еңбек тҽртібімен кҥрес қолға алынды. Қарқынның басты факторы болып
ҿндіріс аппаратының жаңартылуы жҽне еңбек ҿнімділігін арттыру. Аграрлық
секторды ЖТР (Жаңа технологиялық революция) игеруді жеделдету (жерді
ҿңдеудің жаңа технологиясы)
Нарық жҽне жеке меншік жағдайында бҽсекелі жаңа технологияны ендіру
қажет етілмеді. Ауылшаруашылығында мемлекеттік совхоз-колхоз жҥйесі
ЖТР-ді қабылдауға дайын болмады. Ал ішімдікке қарсы компания бюджеттің
жойылуын жоғарылатты жҽне тҧтынушы нарықтағы жағдайларды ушығуына
ҽкелді.
- 1987 жылы жазында –1989 жылы мамыр айы . Аталмыш кезеңде
шешуші шараларға ҿту жҿнінде жағдай жасалды: жоспар мен нарықты
біріктіру, жеке меншік ойластырылған гибридтпен ауыстырылды. (Аренда,
арендалық қатар). Осыған байланысты жарты мемлекеттік ҧйымдар жҽне
кооперация жҿнінде жартыкеш заң қабылданады. Бҧл шара қоғамдағы
қозғалысты алға жылжытқанмен жалпы мҽселе шешілген жоқ. Аталмыш
кезеңде жарияланған қоғамдық ҿмірдің жариялылығы формальді мінез
танытты.
- 1989ж. мамыр – 1991ж. тамыз . Ҥшінші кезеңде тҥбегейлі ҿзгерістерге
шешім қабылданады. Ол
– ҽкімшіл органнан (Компартияның ОК) реформаға
негізделлген белсенді – 1989ж қҧрылған Парламентке кҿшу.
Осы жағдайда нарық пен жеке меншікке кҿшу ҥшін кҥрестің басталуы
демократиялық қоғамды қҧрудың басты жағдайы ретінде болды.