Заголовок слайда

1 2

КӨТЕРІЛІСШІЛЕР САНЫ

Кіші жүздегі жағдайға Ресей патшасы қанық болды. Ол да халықтың тек өз әкімдеріне ғана емес, сонымен бірге ханға да қарсы болып отырғанын түсінеді.
Сырымды алдап ‒ сулап бауырына тартуды көздеген патша әкімдері оны он екі ата Байұлы руларының аға старшыны етіп тағайындады. Сырым осы жұмыста болған кез халық үшін жайлы жылдар болды. Әділдік пен адалдықты, дұрыстықты жақтаған Сырым халықтың хал ‒ жағдайын біліп, олардың мұң ‒ мұқтажымен санасып отырды.
1786 ‒ 1787 жылдарда өткен бұл съездердің маңызы зор еді. Қазақ халқы еңсесін көтере бастады. Казак ‒ орыстардың қазақ ауылдарын тонап, шауып кетуі азайды.

1790 жылы Нұралы өлгеннен кейін, осы оқиғаны желеу етіп, оның інісі Ералыны хан көтерді.
Ералы да қазаққа теңдік әперуді ойлаған жоқ. Оның тұсында да қазақтардың жайылымдық жерлері тарылды. Жайық бойында мал жаюға, Жайықтан балық аулауға, мал суаруға тиым салынды.
1792 жылы Сырымның қарулы күштері құрамына мыңнан астам жасақ жиналды. Сол жылы қыркүйек айында Сырым жасақтары Елек қамалына шабуыл жасады. Бірақ ол сәтсіздікпен аяқталды.

1794 жылы жеккөрінішті Ералы хан өліп, оның орнына 1796 жылы хан тағына отырған Нұралының баласы Есім де езгіні жеңілдеткен жоқ. Бұрыннан қаталдығымен аты шығып жүрген ол халықты одан әрі қан қақсатты. Осының бәрі ұлт – азаттық қозғалысының жаңа күшпен өрлеуіне, жандануына жол ашты. Оның дем беруші көсемі Сырым болды. Оған
Байбақты
Естемір Таз
Шеркеш
Алаша

Оның жеткілікті ұйымдаспаған стихиялық сипатта болуы;
айқын бағдарламасының жоқтығы қозғалысты мақсатына жеткізе алған жоқ;
Балтамен, айбалтамен, айырмен, найзамен және т.б. қаруланған қазақ шаруаларының мұздай жарақтанған, зеңбірекпен және мылтықпен қаруланған патша әскерлеріне қарсы тұруы ешқандай мүмкін емес еді, ол көтерілістің жеңіліске ұшырайтынын алдын – ала айқындап берді.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2