Соматотропты гормон (СТГ)

182 
Соматотропты гормон (СТГ) 
Химиялық табиғаты: 191 амин қышқылының қалдығынан тұратын, 
арнайылығы бар жай белок,адамға, адам СТГ-сы және адамтектес 
маймылдардың СТГ-сы әсер ете алады.
Әсер ету механизмі: Біріншілік және үшіншілік механизм арқылы әсер 
ететіндіктен күрделі. Ӛзінің әсерін тирозинкиназды-фосфатазды каскад ( 
пролиферативті 
эффект); 
фосфатидилинозитдік 
жүйе 
және 
соматомединдер(метаболикалық эффект) арқылы тигізеді. Ӛсу гармондарының
әсерінен бауырда соматомединдер түзіледі, олар 3 түрлі болады-А,В,С. А,С 
соматомединдер шемірмек, сүйек, дәнекер тіндеріне инсулин тәрізді, В 
соматомединдер-ОЖЖ-ға 
әсер 
етеді. 
Инсулин 
тәрізді 
эффектісі 
соматомединдердің 
нысана 
жасушаларының 
ӛткізгіштігі 
жоғарылап, 
аденилатциклазаның активтілігі тӛмендеуімен түсіндіріледі. А және С 
соматомединдері дәнекер тіндерінің жасушаларының тұтасып ӛсуін, сүйек 
және шеміршек тіндерінде ДНҚ мен РНҚ синтезін артады, В-соматомединдер 
тек жүйке тіндеріне әсер етеді. 
СТГ-ның нысана-жасушалары: ағзаның барлық жасушалары. 
Физиологиялық әсері: Гормондардың әсері былай реттеледі: 
-
 
нысана-жасушаларының тұтасып ӛсуін стимульдейді. СТГ бауырда 
соматомединдер мен аз мӛлшерде инсулинді (инсулин тәрізді эффект) 
стимульдейді. Осы кезде АҚ, уридин, тимидин және сульфаттардың саны 
шеміршек жасушаларына түсуі артып, белок, нуклеин қышқылдарының 
синтезі және хондроциттердің және басқа да тін жасушаларының 
пролиферациясы артады. 
-
 
метаболикалық эффект: СТГ кӛмірсулар алмасуына инсулин тәрізді әсер 
етеді, бірақ қысқа уақыт (30-40 мин). Глюкозаның жасушаларға түсуін және 
тотығуын арттырып, одан кейін кӛмірсуларға контринсулярлы әсер 
кӛрсетеді- глюкозаның май тіндері мен бұлшық еттерде пайдаланылуы 
тӛмендейді, бауырда глюконеогенез артады. Осы сияқты липидтер 
алмасуына әсерін тигізеді. 30-40 минут ішінде инсулин тәрізді әсер етіп, 
липогенезді күшейтеді, одан кейін май тіндерінде липидтердің синтезі 
тӛмендейді, бауырда және май тіндерінде глюкозаның жұмсалуы 
тӛмендейді, қанда БМҚ мӛлшері артады, липолиздің жоғарлауынан 
кетогенезді туғызады. 

жүктеу/скачать 1,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: