Ўзбекистон республикаси



Pdf көрінісі
бет129/303
Дата03.12.2023
өлшемі3,07 Mb.
#133510
түріМонография
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   303
Байланысты:
9690089a-e551-4f56-b4a9-9a2e62630397

кичкина
 
ликопчада
 Қобилжонга солиб, устига гўшт майдалаб берди
(Р.Файзий). 2. 
Ваҳобжон 
жажжи
 
кроватча
 олиб келди, бўлмади... 
(Р.Файзий). 3. 
Олти 
қарич кенгликда узундан узоқ тор кўча, тор кўча бетида 
кичкинагина
 
эшикча
бор эди
(А.Қод.). 4. 
Мунчоқ кўзини кўзингга тикиб, оппоқ 
кичкинагина
 қ
ўлчасини
 чўзиб, ёқангни тортқилайди...
(С.Зуннунова).
Демак, -
ча
қўшимчаси кичик нарсани ифодалайдиган сўзга қўшилса, 
кичрайтириш маъносини юзага келтиради, бу шаклдаги сўз олдидан 
кичрайтириб кўрсатувчи аниқловчи қўлланса, кичрайтириш билан бирга 
эркалатиш маъно қирраси ҳам ифодаланади. Берилган уч қатордаги 
сўзнинг маъноси тенг эмас: 
эшик 
 
эшикча 
 
кичкина эшикча 
сингил 
 
сингилча
кичкина сингилча 
қалпоқ 
 
қалпоқча
кичик қалпоқча 
қўл
қўлча
 
жажжи қўлча 
Биринчи устундаги сўзда кичрайтириш маъноси йўқ, иккинчи 
қатордаги сўз кичрайтириш маъно оттенкасига эга, учинуи қатордаги 
сўзда эсакичрайтириш маъносига қўшимча равишда сўзловчининг шахсий 
муносабати ҳам ифодаланди: кичрайтириш-эркалатиш маъноси келиб 
чиқди.
-
ча
қўшимчаси жонли нарсани англатувчи отга ҳамда тана аъзоси 
номига қўшилганда сўзда фақат кичрайтириш маъноси эмас, балки 
эркалатиш маъноси ҳам вужудга келади. Масалан, 1. 
Қиз умид билан 
кўтарган 
бошчасини
 яна ёстиққа қўйди
(М.Исмоилий). 2. 
«Қани бўлмаса, 
тингла, ўғ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   303




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет