зертханалық жұмыс
жүктеу/скачать 134,8 Kb.
|
| мұндағы і - саңылаудың Р нүктесіндегі тербеліс амплитудасы (2-сурет).
Бұл векторлардың модулдары бірдей және дифракция бұрышына байланысты болады. Келесі әр вектор алдыңғысына қарағанда бір бұрышқа бұрылған, ол көршілес саңылаулар қоздырған тербелістердің фаза айырымына тең (3а-сурет). (1)-шартты қанағаттандыратын бағыттар үшін, барлық тең және қорытқы тербелістер (6) - жазықтықтың Р нүктесінде нольге тең болады. Сонымен бір саңылау үшін минимум шарты, тор үшін де минимум шарты болалады. 1-суреттен көрініп тұр, көршілес саңылаулардың жол айырымы -ға тең болатындығы. Сондықтан фазалар айырымы тең болады: болатын барлық бағыттар үшін, интенсивтіліктің максимумдары пайда болады. Сондықтан, бас максимумның шарты: (2) бұл жерде k = 0, 1, 2, … - дифракциялық максимумның реті. 3-сурет. Графикалық әдіспен қорытқы амплитуданы анықтау Фокаль жазықтығының сәйкес нүктелеріндегі тербеліс амплитудасы: мұндағы бір саңылаудан бұрыш бағыты бойынша дифракцияланатын тербелістің амплитудасы; N – тордағы саңылау саны; Сонымен, бас максимумдардың интенсивтілігі Iмах тор саңылауларының санының квадратына пропорционал болады: мұндағы бір саңылаудың бағытындағы интенсивтілігі (4-сурет). 4-сурет
Жеке саңылаулардың тербелістері бірін-бірі өшіретін бағыттар үшін минимум шартын аламыз: (3б-сурет) немесе . Интенсивтіліктің қорытқы таралуы 4-суретте көрсетілген. Пунктирлі қисық бір саңылаудың -қа көбейтілген интенсивтілігін береді. Тұтас қисық бас максимумге, сол сияқты қосымша максимум мен минимумға сәйкес келеді. Егер жарық көзі монохроматты емес жарық шығарса, онда тор оны спектрге жіктейді. k = 0 болғанда барлық толқын үшін сәйкес келетін нольдік ретті максимум пайда болады. Оның екі жағынан ± k ретті спектр-максимумдар пайда болады. Әр максимум ретінде қысқа толқындар максимумы нольдік ретке жақын орналасады. Ұзын толқындар одан алысырақ орналасады. Дифракциялық тордың жарықты спектрге жіктеуі оны дисперсиялық қондырғы ретінде спектральдық құралдарда пайдалануға мүмкіндік береді. Дифракциялық тордың негізгі сипаттамасы – бұрыштық дисперсиясы мен ажырату қабілеті. Бұрыштық дисперсия былай өрнектелінеді: (3) мұндағы екі спектральды сызық аралығындағы бұрыштық қашықтық, осы аралықтағы толқындар айырымы, k – спектр реті, дифракция бұрышы. (3) формуланы (2) өрнекті дифференциалдау арқылы алуға болады. Сонымен бұрыштық дисперсия спектр ұзындығын немесе тордың әр түрлі ұзындықтағы жарық шоқтарын кеңістікте бөлу қабілетін сипаттайды. жүктеу/скачать 134,8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|