| Ерiтiндiлер дайындау үшiн жүргiзiлетiн есептеулерге мысалдар
Негізінен ертiндiлер екі жолмен дайындалады:
1. Қатты заттарды тiкелей ерiткiште ерiту арқылы.
2. Концентрлi ерiтiндiлердi ерiткiшпен сұйылту арқылы.
Кез-келген ерiтiндiнi дайындау үшiн алдымен тиiстi есептеулер жүргiзу қажет. Есептеулер жолдарын көрсету мақсатында мына екi мысалды қарастыралық.
1. Қатты затты ерiткiште ерiту арқылы ерiтiндi дайындау
Мысалы, 2 л 0,1М CuSO4 ерiтiндiсiн дайындау үшiн неше грамм мыс купоросын (CuSO4 ּ5H2O) алу қажет ?
а) Ең бірінші мыс купоросының молярлық массасын анықтаймыз:
M(CuSO4ּ5H2O) = M(CuSO4) + 5ּМ(H2O) =160 + 5ּ18 = 250 г/моль
б) Енді 2 л 0,1 М ерiтiндi дайындау үшiн қанша мыс купоросы керек екендiгiн есептеймiз:
m = См ·М ·V(л) = 0,1 ·250 ·2 = 50 г
Сонымен, 2 л 0,1М CuSO4 ерiтiндiсiн дайындау үшiн 50 г мыс купоросын (CuSO4 ּ5H2O) алу керек екендігін анықтадық.
2. Концентрлi ерiтiндiнi еріткішпен сұйылту арқылы
ерiтiндi дайындау
Мысалы, 1 л 0,1 н НСI ерiтiндiсiн дайындау үшiн тығыздығы 1,183 г/см3 болатын 36% НСI ерітіндісінің неше миллилитрін алу керек ?
а) Ең бiрiншi дайындалуға тиісті 1л 0,1н НСI ерiтiндiсiнде еріген хлорлы сутектің массасын есептейміз:
m = Сн ·Мэ ·V(л) = 0,1 · 36,5 ·1 = 3,65 г
б) Ендi 3,65 г хлорлы сутек 36% НСI ерiтiндiсiнiң қандай массасында болатындығын анықтаймыз. Ол үшiн проценттiк концентрацияның формуласын пайдаланып ерiтiндiнiң массасын анықтаймыз:
в) Әрi қарай 10,14 г 36% НСI ерітіндісі қандай көлем алатындығын есептеймiз. Ол үшiн қышқылдың массасын тығыздығына бөлемiз:
Сонымен, 1 л 0,1н НСI ерiтiндiсiн дайындау үшiн 8,57 мл 36% НСI алып, 1 литрге дейiн дистилденген сумен сұйылту керек екендігі есептелді.
Достарыңызбен бөлісу: |
