1 сұрақ: Табиғи және техногендік апаттар

Техногендік апат – бұл техникалық объектіде адамдардың жаппай қырылуына, адамдардың денсаулығына елеулі залал келтіруге, техникалық құралдардың бұзылуына және қоршаған ортаға елеулі теріс әсерге әкелетін қолайсыз және бақыланбайтын процестің пайда болуы және дамуы,біз оны тіпті экологиялық апат деп те атаймыз.Салдары бойынша техногендік апаттар техногендік қолайсыз жағдайдың үш түрінің (техногендік апаттар, техногендік апаттар және техногендік оқиғалар) ең талас жойқыны болып табылады.

Ал табиғи апат дегеніміз-антропогендік немесе антропогендік жүйенің оның ішкі және сыртқы функционалдық сипаттамаларының – параметрлерінің өзгеруі нәтижесінде оның тұрақтылығын жоғалту болып саналады.Бұл жағдайда жүйе өзінің құрылымы мен функцияларын жылдам, жиі болжауға болмайтын түрлендірулерге көшеді және нәтижесінде бақылауды жоғалтады, нашарлайды және күйрейді. Апат салдарынан аман қалған жүйені толық қалпына келтіру мүмкін емес, өйткені апат нәтижесінде ескі жүйе жойылып, жаңасы қалыптасады.Міне бұны біз табиғи апат деп атаймыз.

2 сұрақ: Жер сілкінісі және қауіпсіздік ережелері
Жер сілкінісі дегеніміз– тектоникалық плиталардың қозғалысы нәтижесінде пайда болатын жер бетінің тербелісі мен жер асты дүмпулері.Жер қыртысы бірнеше ірі тектоникалық плиталарға бөлініп, олардан төмен жартылай сұйық мантияда қалқып тұрады. Жер сілкіністерінің көпшілігі осы плиталардың қозғалысы нәтижесінде болады. Олар бір-біріне қарсы қозғалғанда, үлкен қысым болады. Бір сәтте плиталар сырғып, сейсмикалық толқындар түріндегі энергияны шығарады, біз оны жер сілкінісі ретінде қабылдаймыз.Жер сілкінісі өте қауіпті апаттың бірі ретінде қалыптасқан.Себебі,еліміз де ғана емес дүние жүзінде бұл апаттан зардап шегіп қана қоймай өмірімен де қош айтысып жатқан жандар қаншама.Сондықтан да жер сілкінісі кезінде барынша қауіпсіздік ережелерін ұстанып сақтанғанымыз жөн болады.
Жер сілкінісіне қалай дайындалу керек:
- үйде, жұмыста, көлікте және көшеде болған кезде жер сілкінісі кезіндегі іс-қимыл жоспарын алдын ала ойластыру қажет.
- құжаттарды, ақшаны, фонарь мен қосалқы батареяларды ыңғайлы жерде сақтау маңызды.
- үйде бірнеше күн бойы ауыз су мен консервілердің қоры болуы қажет.
- кереуеттерді терезеден және сыртқы қабырғалардан алысқа жылжыту керек.
- пәтерлердегі шкафтарды, сөрелерді және сөрелерді бекітіп, үстіңгі сөрелер мен мезониндердегі ауыр заттарды алып тастау абзал.
Жер сілкінісі кезінде қалай әрекет ету керек:
-Ғимараттың тербелісін сезініп, шамдардың тербелісін, заттардың құлағанын көріп, өсіп келе жатқан гуіл мен әйнектің сынған дыбысын естіп, үрейленбеу қажет (алғашқы жер асты дүмпулерін сезінген сәттен бастап ғимарат үшін қауіпті дірілге дейін, сізде 15- 20 секунд уақыт бар)
- Құжаттарды, ақшаны және қажетті заттарды алып, ғимараттан тез шығу қажет. Бөлмеден шыққанда лифтпен емес, баспалдақпен төмен түсу абзал.
- Көшеге шыққаннан кейін – ашық жерге, алаңға, бос жерге – ғимараттардан, бағаналардан және электр желілерінен алыс жерге көшу керек.Бұл басты қауіпсіздік шаралар болып табылады.

3 сұрақ:Өте улы заттар таралатын апат түрлері

1. 
   Апат,өте қауіпті: фосфор оксихлориді, этиленимин, сынап.