1-тапсырма. Мәтінді тыңдаңыздар (1-аудио). Мәтін кімдер және не туралы?



Дата06.01.2022
өлшемі25,9 Kb.
#15557
Байланысты:
14. Жүсіпбек Аймауытов. «Әнші» әңгімесі



1-тапсырма. Мәтінді тыңдаңыздар (1-аудио) . Мәтін кімдер және не туралы?

Жетішатыр — жақсы қала.
Қаптап жатқан қазақ. Жазы-қысы — қымыз, ойын-сауық. Айт, той, құдалық, ат жарыс, күрес. Жаз шықса пароход, паром, желқайық,жасыл арал, қалың орман... Стипендиядан жырмалаған азды-көпті тиынның қызығын көргелі адам сияқтанып отыз тиынға бержабай жалдап, жексенбі күні ар жаққа тарттық. Осы жылы келдік. Қаланың жай-жапсарына қанық емеспіз. Он минутта арғы жаққа шықтық. Өзен өрлей салынған екі мешітті, бір шіркеулі, ығы-жығы тайпақ қала.

— Балалар, қайда апарайын?
— Қай үй жақын болса, соған апар!
Бержабайшы қос терезелі тоқал үйдің алдына ойысып тұра қалады.Көптен күткен жеңешедей, ауыз үйдегі алтын сырғалы, ақ құба, бидай өңді кербез жеңгей: «Балалар, жоғары шығыңдар!» — деп майысып, төргі үйге қарай сілтейді.
Төсек-орны, дөңгелек үстелі, тегенесі, кесесі біріне-бірі сай шап-шақ қана бөлмеде екі-үш жігіт қымыз ішіп отыр. Бұл қаланың бір жақсы жері — қазақтың оқыған балаларын сыйлайды. Балалары үлкендерін сыйлайды.



2 -тапсырма әңгімедегі ойын-сауық түрлерінің мағынасын ашып жаз./ Объясните значение типов игр./

Айт-


Құдалық-

Атжарыс-


Күрес-
3-тапсырма. Төмендегі кластерді толықтырыңыздар. Мәтінге сүйеніп және кластерді пайдаланып, шағын эссе дайындаңыздар/ Заполните кластер ниже. Подготовьте короткое эссе на основе текста и с помощью кластера/
Жеті түрлі дәм

Наурыз көже




наурыз

той

ойын түрлері


ұлттық киім




4-тапсырма. Мақал-мәтелді сәйкестендір, мәнін түсіндір/ Соответствовать пословицы и поговорки, объясните их значение /


Ерінген қалар ұятқа...

Ер атағын ел сақтар.

Өсер елдің баласы....

Талмасқанат.

Адам болатын бала...

Жауластырмақ-жаушыдан

Талап....

Ізденген жетер мұратқа

Ел үмітін ер ақтар....

Алысқа қарайды.

Елдестірмек - елшіден....

Бірін -бірі "батыр"дер



5-тапсырма. ЕРЕЖЕНІ жазамыз/ Пишем ПРАВИЛА/

ЕСІМШЕ (причастие)


Бірде есім сөздердің , бірде етістіктің қызметін атқарады.
(Выполняет функции то именных слов, то глагола)
Ереже:
Есімше есім сияқты түрленіп (септеліп, тәуелденіп, көптеліп) есім қызметін атқарады.(Изменяясь по падежам, числам, имея притяжательные окончания , выполняет функции имени)
Жұрнақтары:
1. –ған-ген-қан-кен /өткен шақ мағынада/ /знач.прош.времени/
2. –ар-ер-р /келер шақ мағынада/,/знач.будущ.времени/ 
-с-(болымсыз тұлғасына)
3. –атын-етін-йтын-йтін/өткен шақ мағынада/,/значение прошед.времени/ 
4.–мақ-мек-пақ-пек-бақ- бек/мақсат мағынада/,/значение цели/ 

Мысалы:
1. ал+ған, көр+ген; 2. ал+ар, көр+ер ал+ма+с, көр+ме+с
3. ал+атын, көр+етін; 4. ал+мақ , көр+мек
6-тапсырма: берілген етістіктерді есімшеге айналдырып, сөйлем құрау/ составлять предложения, превратить глаголы в причастие/

Сену, табыну, ұстану, құттықтау, айттау

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет