9 сынып білім алушысы

жүктеу/скачать 127,57 Kb.

Дата	02.05.2023
өлшемі	127,57 Kb.
	#89006

9 сынып білім алушысы
____________________________________________________
Аты-жөні (ілік септігінде)
негізгі орта білім беру деңгейіндегі оқу курсы үшін жазған
химиядан жазбаша емтихан жұмысы

1 нұсқа
А-бөлімі
1 Әлемде болып жатқан өзгерістер құбылыс болып табылады. Химиялық құбылысты табыңыз:

бұлттың түзілуі
айранның ашуы
қыраудың басуы
қорғасынның балқуы

A  B  C  D 
[1]
2 Атом құрылысын 1911 ж. ағылшын ғалымы Э. Резерфорд ашты. Келтірілген атом құрылысы қандай элементке тиесілі?

Натрий
Литий
Калий
Цезий

A  B  C  D 
[1]

3 Қышқылдар көптеген жемістер мен өсімдіктерде кездеседі. Табиғатта кездесетін қышқылды көрсетіңіз.

Тұз қышқылы
Лимон қышқылы
Азот қышқылы
Банан қышқылы

A  B  C  D 
[1]

4 Периодтық жүйені зерттегенде октавалар жүйесін сипаттаған ғалымды көрсетіңіз.

И.В. Дёберейнер
Д.А. Ньюлендс
Д.И. Менделеев
И. Ломоносов

A  B  C  D 
[1]

5 Елімізде темір алуға қажетті минералды көрсетіңіз.

Боксит
Малахит
Галит
Пирит

A  B  C  D 
[1]

6 Кез-келген элементтің электрондық жүйесі болады. Электрондық конфигурациясы 1s²2s²2p⁶ болатын элемент ионын белгілеңіз.

O^2-
Ca²⁺
K⁺
Cl^-

A  B  C  D 
[1]

7 Молекулалар саны 0,301•10²² тең иіс газының зат мөлшері және массасын есептеңіз.

2 моль және 28 г
0,5 моль және 14 г
1 моль және 28 г
1,5 моль және 14 г

A  B  C  D 
[1]

8 Сыртқы электрондық қабатында электрон саны йод элементіне сәйкес келетін элементті көрсетіңіз.

калий
неон
хлор
кальций

A  B  C  D 
[1]

9 Периодтық жүйеде период бойынша оңнан солға қарай элементтердің электртерістіктері қалай өзгереді?

артады
кемиді
артады және кемиді
артады және артады

A  B  C  D 
[1]

10 Суда ерімейтін негізді көрсетіңіз.

LOH
KOH
CuOH
CsOH

A  B  C  D 
[1]

11 Отшашуларда әр түрлі түстерді шығару үшін металдардың тұздарын қолданады. Сары түске боялатын металл ионын көрсетіңіз.

Сa(OH)₂
KOH
NaOH
Ba(OH)₂

A  B  C  D 
[1]

12 Электрондардың қозғалысы нәтижесінде тотыру дәрежесі өзгереді. Электронды қосып алу үрдісі қалай аталады?

тотықсыздану
тотығу
қосылу
айырылу

A  B  C  D 
[1]

13 Галоген молекулаларының байланыс типі:

Иондық
Ковалентті полюсті
Ковалентті полюссіз
Сутектік

A  B  C  D 
[1]

14 Аммиактың молекулалық, электрондық және құрылымдық формуласын көрсетіңдер:

1) Н 2) NН₃ 3) Н 4) Н 5) NН ⁺4 6) Н
| ∙∙ ∙ ∙ | |
[Н─N−Н]⁺ [ Н: N : Н]⁺ Н: N : Н Н─N− Н Н─N− Н

2,3,6
1,4.5
2,4,6
3,5,6.

A  B  C  D 
[1]

15 Нәруыздың дұрыс тұжырымдамасын сәйкестендір.

1) Гемоглобинді бүкіл ағзаға тасымалдайды.
2) Ыдырағанда энергия бөлінеді. 1гр -17,2 кДж энергия
Нәруыздар 3) Гидролиз кезінде құрылымы бұзылады.
4) Биохимиялық процестердің жүруін тездетеді.
5) Қыздырғанда жанбайды

1, 2
1, 4
2, 4
3, 5

A  B  C  D 
[1]

B-бөлімі

16 (a) Ауа құрамындағы газдардың көлемдік үлесін анықтаңыз:

Азот	Оттегі	Көмірқышқыл газы	Басқа газдар

[1]
16 (b) Cәйкестендіріңіз Кестеде берілген мәліметтерді толықтырыңыз.

Ластаушы газдар	Қорғау жолы
	Электрокөліктер қолдану
	Түтін шығаратын түтіктерге фильтр қою
	Көгалдандыру

[3]

16 (c )Белгілері арқылы көмірдің, темірдің, күкірттің, жану өнімдерін анықтаңыздар:

а)_____________________________________
б) ____________________________________
в)_____________________________________

[3]
17 (a) Екінші топ элементтерінің электрондарының таралып орналасуы бойынша дұрыс тұжырым таңдаңыз.

+4^Be⁾2ē ⁾2ē +12 ^Mg)2ē⁾8ē⁾2ē +20^{Ca )}2ē⁾8ē⁾8ē⁾2ē

екінші топ элементтері үшін сыртқы қабаттағы электрондар саны 3-ке тең
электрондар атомда біркелкі таралады.
электрондар атомда ядродан ара қашықтықтары артып келе жатқан энергетикалық деңгейлерде біртіндеп орналасады.
электрондар атомда ядродан ара қашықтықтары кему ретімен орналасқан энергетикалық деңгейлерде біртіндеп орналасады.

[1]

17 (b) Төменде берілген қосылыстардың формуласын «нольдік қосынды» әдісі бойынша құрастырыңыз:

Mg²⁺ және Cl^-
Ca²⁺және S^2-

[2]

17 (c) Сөндірілмеген әкті алу үшін әктасты (кальций карбонатын) күйдіру (қыздыру) қажет.Сонымен қатар, cөндірілмеген әкке су қосса ол сөндірілген әкке (кальций гидроксидіне) айналады. Осы өзгерістерді сипаттайтын реакция теңдеулерін жазып көрсетіңіз.

Әктастың ыдырауы _
Сөндірілмеген әкті сөндіру

[2]

17 (d ) Сызбанұсқада түзілетін иондардың формуласын жазыңыз.

Катион
Анион:

[2]

18 (a) Натрий хлориді табиғатта галит минералы ретінде кезедеседі . Натрий хлоридіндегі химиялық байланыстың түзілуін «айқыштар мен нүктелер» диаграммасы арқылы көрсетіңіз.
[1]
18 (b) Натрий хлоридінің суда ерігіштігі арқылы массалық үлесін сипаттайтын формуланы жазыңыз.

[1]

18 (c) Массасы 150г 15%-дық ерітіндіге тағы да 30 г тұз қосты. Алынған ерітіндідегі еріген заттың массалық үлесін есептеңіз.
[4]

18 (d) Молярлық концентрация дегеніміз 1 л ерітіндідегі еріген заттың мөлшерін көрсетеді. Математикалық өрнегі төмендегідей:

См = ^ʋ
𝑉(ер−ді)

Осы формуланы пайдаланып, түсініктеме беріңіздер.

[1]

19 (a ) Белгісіз Х²⁺катион ерітіндісіне KOН ерітіндісінің 1-2 тамшысын қосқанда көк түсті тұнба түзілді. Х²⁺катионын көрсетіңіз.

Ba²⁺(ер)
Ca²⁺(ер)
Cu²⁺(ер)
Fe²⁺(ер)

[1]
19 (b ) Калций бромидінің (CaBr₂) судағы ерітіндісі электр тоғын өткізе алады. Калций бромидінің судағы диссоциациялану механизмін сызып көрсетіңіз.

[2]

19 (c ) Тұздар – метал катионы және қышқыл қалдығы анионынан тұратын күрделі заттар. ^{Кальцийленген содасы (Na2CO}₃^{) суда ерігенде қандай иондарға ыдырайды? Диссоцияциялану}теңдеуін жазыңыз. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[1]
¹⁹ (d ) (i) ^Na2CO₃ ^{ерітіндісіне тұз қышқылын құйғанда газ бөлінеді. Газдың түзілуін көрсететін} реакцияның қысқартылған иондық теңдеуін жазыңыз.
[1]
¹⁹ (d) (ii) ^{Лакмус индикаторымен Na2CO}₃ ^{ерітіндісінің ортасын зерттегенде индикатордың түсі}қалай өзгереді. Себебін түсіндіріңіз.
[2]
20 (a) IUPAC номенклатурасы бойынша заттарды атаңыз немесе құрылымдық формуласын сызыңыз.

	Атауы	Формуласы
А
В	2-метил май қышқылы
С
D	2-метибутанол

[4]
20 (b ) Белгісіз Х органикалық заты жанғанда көмірқышқыл газын және су түзеді. Х заттың құрамында 81,8% көміртек атомы және 18,2% сутек атомдары бар. Заттың молекулалық массасы 44 г/моль. Х затының молекулалық формуласын табыңыз.

[2]

20 (c) Х затының жану реакциясының теңдеуін жазыңыз.

[1]

Балл қою кестесі

№	Жауабы	Түсініктеме	Балл
1	B		1
2	B		1
3	B		1
4	A		1
5	D		1
6	A		1
7	B		1
8	C		1
9	B		1
10	C		1
11	C		1
12	A		1
13	C		1
14	C		1
15	A		1
16	16 (a) 78%, 20%, 1%, 1% 16 (b) Көліктің түтіні, Зауыттың түтіні, Көмірқышқыл газы 16 (c) CO₂, Fe₂O₃, SO₂	Әр жауапты дұрыс тапқан жағдайда 1 балл қойылады. Тапсырмалардан соң, балл жиынтықтары берілген	1 [1] 1 1 1 [3] 1 1 1 [3]
17	17 (a) C 17 (b) MgCl₂ CaS 17 (c) CaCO₃ = CaO + CO₂ CaO+H₂O=Ca(OH)₂ 17 (d) Магний фтор	Әр жауапты дұрыс тапқан жағдайда 1 балл қойылады. Тапсырмалардан соң, балл жиынтықтары берілген	1 [1] 1 1 [2] 1 1 [2] 1 1 [2]
18	18 (a) Na * + Cl 18 (b)* w = mтұз100%/mер 18 (c)* m= 1500.15= 22.5 gr, 22.5+30 =52.5gr тұз , m = 150+30 = 180 gr ерітінді w= 52.5100%/ 180 gr = 29,16% 18 (d) Молярлы концентрацияны табу үшін, мөлшерді көлемге бөлеміз	Әр жауапты дұрыс тапқан жағдайда 1 балл қойылады. Тапсырмалардан соң, балл жиынтықтары берілген	1 [1] 1 [1] 1 1 1 1 [4] 1 [1]
19	19 (a) С 19 (b) CaBr₂ = Ca²⁺ + 2Br^- 19 (c) Na₂CO₃ = 2Na⁺ + CO₃^2- 19 (d) (i) CO₃^2- + H⁺ = H₂O + CO₂ 19 (d) (ii) негіздік орта лакмус қағазы көк түске боялады	Әр жауапты дұрыс тапқан жағдайда 1 балл қойылады. Тапсырмалардан соң, балл жиынтықтары берілген	1 [1] 1 1 [2] 1 [1] 1 [1] 1 1 [2]
20	20 (a) 2-метил пропан CH₃-CH(CH₃)-CH-COOH хлорпропан қышқылы CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₂OH 20 (b) 81,8/12= 6.76 18,2/1=18,2 6,76/6,76=1 18,2/6,76=2.69 C3H8=123+18=44 20 (c) C₃H₈ + 5O₂= 3CO₂ +4H₂O	Әр жауапты дұрыс тапқан жағдайда 1 балл қойылады. Тапсырмалардан соң, балл жиынтықтары берілген	1 1 1 1 [4] 1 1 [2] 1 [1]

жүктеу/скачать 127,57 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: