Абу Әсел Мұсақызы Мұнай кенорындары игерудің экологиялық проблемалары



Дата02.06.2023
өлшемі1,77 Mb.
#97814

Абу Әсел Мұсақызы

Мұнай кенорындары игерудің экологиялық проблемалары


Еліне сыйлап кенін – бар асылын,
Көркі боп, Маңғыстаудай даласының…

Маңғыстау облысы – Қазақстан Республикасының басты мұнай газ өндіретін аймағы болып есептеледі.

Қара алтынын сыйлаған Маңғыстау даласының экологиялық жағдайы мәз емес.


Мұнай мен газды ірі компаниялар өндіруде:
▲«Шеврон-Тексако» (Теңіз)
▲Қарашығанақ
▲Қытай ұлттық мұнай компаниясы (Жаңажол,Құмкөл)
▲«Қазмұнайгаз» Қазақстаннын, ең ірі ұлттық мұнай компаниясы
1970 жылдары республикамыздағы барлық мұнайды үш облыс (Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе) өндіретін, казір 6 облыс өндіріп отыр.

Мұнай қалдығынан шығатын өнім

Жерде жатқан мұнай қалдықтарын топырағымен қосып, алғашқы өңдеу жүргізетін контейнерлерге салады. Өңдеу процесі дұрыс жүру үшін су қосылады. Онда арнайы құрал-жабдықтардың көмегімен қалдықтар екіге айырылады. Майлы су мен құм алынады. Құм – зауыттан шыққан алғашқы өнім болып табылады. Оны жол төсеуге, құрылыс саласына жұмсауға болады.

Бірнеше мәрте тазартылған майлы судан техникалық су шығады. Маңғыстауда су тапшы. Зауыттан шыққан техникалық су өндіріске таптырмайтын су. Сапасы жақсы, таза. Сонымен қатар шаң басуға, жол құрылысына пайдалануға болады. Біз тек қана мұнай қалдықтарынан емес, кемелерден шығатын лас суларды да тазартып, өнім аламыз. Бұл бір жағынан кеме қожайындарына да пайдалы. Себебі, кемеден шыққан май суларды олар теңізге ағызып жібере алмайды, арнайы заңмен қадағаланады ол, Каспий теңізін ластамаудың бір жолы – су көліктерінен шыққан қалдық суларды біздің зауытқа өткізу керек.

1

2


Құм
Техникалық су
‣жыл сайын 150 миллион тонна мұнайды әлемдік базарға шығаруға мүдделі қазақстан үшін мұнай қалдығы өзекті проблема.

‣ Мұнай өнімдерінің таралуы кезінде пайда болған жұқа мұнай пленкасы өсімдіктер мен жануарлар әлеміне теріс әсер ете отырып, ауа алмасуға жол бермейді. ‣ Мұнайдың суда ерігіштігі шамалы, мұнай өнімдерінің жиналуы су объектілерінің бетінде және түбінде болады.


Мұнай пленкасы
Қара У - “Черный яд”
‣1 га теңіз бетінде 100 миллионнан астам балық личинкалары өлуі мүмкін, егер мұнай пленкасы болса.
Луизиана, бейсенбі, 6 мамыр, 2010 жыл, Мексика шығанағы.
Балықтардың өлімі

Адам денсаулығының жай-күйіне тікелей әсер етеді.

Адам денсаулығының жай-күйіне тікелей әсер етеді.


Мұнайды бұрғылау, оны өңдеу және мұнайды отын ретінде жағу-мұның бәрі көптеген ауыр ауруларға әкеледі,
-бұлыңғыр көру және басқа көз аурулары;
- бас ауруы, галлюцинация, эйфория (кенеттен бақыт сезімі);
- шаршау, сөйлеудің бұзылуы, ми жарақаты, кома; - құрысулар, біртүрлі өлім;
  • мұрын қуысындағы жаралар, мұрыннан қан кету;

  • - құлақ инфекциялары;
    - астма, бронхит, пневмония және басқа респираторлық аурулар;
    - өкпе және тамақ инфекциялары, қатерлі ісік;
    - туберкулез қаупінің жоғарылауы;
    -инфаркт;
    - ас қорыту проблемалары, құсу, ойық жара, асқазан қатерлі ісігі; - бауырдың, бүйректің, жұлынның зақымдануы;
    - етеккір проблемалары, түсік түсіру, өлі ұрықтың тууы, туа біткен ақаулар
    -бөртпе, саңырауқұлақ, және тері қатерлі ісігі

Белгілері
Мұнай өңдеу зауыттарының жұмысшыларында ауыз қуысы, асқазан, бауыр, ұйқы безі, дәнекер тін, простата, көз, ми, қан қатерлі ісігінің даму қаупі жоғары

Каспий теңізінің қалған аумағындағы теңіз суының сапалы құрамына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын жағдай жоқ.

Алтынға парапар бекіре балығы мен қара уылдырық өндіре аламыз ба? Басқа да теңіз жәндіктері қырғынға ұшырамай ма? Айталық, осыған дейін итбалықтар қырылды, балықтар да өлді.


Мұнай керек, бірақ теңіз табиғаты құрыса, ол байлықтың құны көк тиын.
“Қара алтын” игеру жолында табиғатты құрбандыққа шалмау, қоршаған ортаны таза күйіде сақтау жолындағы шараларды қолға алатын кез жетті.
Мұнаймен ластанудың қоршаған ортаға әсері өте жоғары және күрделі.
• Ал ертең мұнай сора бастағанда теңізіміздің табиғаты не болады?
газды сіңіру қасиеті ерекше: қаражиде
шаңды ұстайтын: жөке күміс үйеңкіні
күкіртті газды сіңіретін: қаратерек жасыл шаған,жұмсақ қараағаш, жөке, қайықды
хлор және оның қосылыстарын сіңіретін: раушан, көктерек, ақтеректерді
радиоактивтілікті сіңіретін: емен, қызылжиектерді көбірек отырғызса,қала экологиясын жақсартуға үлкен пайдасы болады.
Ұсыныстар

Қызықты мәліметтер

Мұнайдан бензин ғана өңдірілмейді, онымен бірге: ұялы телефондар мен компьютерлер, ұшақтар, тіс пастасы, кір жуу ұнтағы, DVD дискілері, дәрі-дәрмектер және т.б. жасалады.

Оны алғашқы болып, б.з. 4-ғасырында Ежелгі қытайлықтар қолданған.

«Қара алтынның» бір тамшысы 25 литр ауыз суын бұзуы мүмкін.

Мұнай көмірмен бірдей, оның өзгешелігі тек сұйықтығында.

Алғашқы кезде бензин үлкен сұранысқа ие болмаған. Өйткені, автокөлікті сатып алуға шамасы жететін адамдардың саны өте аз болатын.

Әлемде бір тәулікте 13,3 миллиард литр мұнай тұтынылады.

Венесуэла әлемдегі ең ірі қара алтынның қорына ие, ол 300 миллиард баррельді құрайды.



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет