Аллельді гендердің өзара әсерлесуі. Тәжірибелік сабаққа арналған тапсырмалар. Ситуациялық есептер шығару
жүктеу/скачать 15,92 Kb.
|
|
Аллельді гендердің өзара әсерлесуі. Тәжірибелік сабаққа арналған тапсырмалар. Ситуациялық есептер шығару: 1.Адамда полидактилия доминантты генмен бақыланады. аа – аллелі саусақтардың қалыпты дамуына жауап береді. Гендер әсерлесу түрі мен болашақта полидактилиямен туылатын балардың мүмкіндігі қандай, егер: А) ерлі-зайыптылардың біреуі гетерозиготалы, ал екіншісінің саусақтар саны қалыпты? Б) ерлі-зайыптылардың екеуі де гетерозиготалы? 2.Адамда анофтальмия (көз алмасының болмауы) сирек кездесетін а генімен тұқым қуалайтын белгі. Аллелді ген А көз дұрыс қалыпты дамуына жауап береді. Гетерозиготтарда көз алмасы кішірейген (микрофтальмия). Егер көз алмасы кішірейген әйел көзі мөлшері қалыпты ер адамға тұрмысқа шығатын болса, сол некеден туылатын балалрдың көзалмасы қандай болмақ? Гендер әсерлесу түрі анықтаңыз. 3. Брахидактилияны /қысқа, жуан саусақтылық/ анықтайтын ген В гомозиготтарда өлімге әкеледі, ал гетерозиготтылар өмір сүруге қабілетті. Гетерозиготалы ата-аналардан өмір сүруге бейімді балалардың проценттік шамасын анықтаңыз ? 4. Цистинурияның бір түрі (төрт түрлі аминқышқылдарының алмасуының бұзылуы) аутосомды рецессивті белгі. Гетерозиготтардың несебінде цистиннің мөлшері жоғары болады, ал гомозиготтарда – бүйректе тас түзіледі. а) Ерлі -зайыптылардың біреуінің бүйрегінде тас, екіншісінің несебінде цистиннің мөлшерінің жоғары болған жан ұяда цистинурияның жарыққа шығу мүмкіндігін анықтаңыз. б) Ерлі – зайыптылардың біреуі талдаушы белгі бойынша сау, екіншісінің бүйрегінде тасы бар жанұяда цистинурияның көрініс беру мүмкіндігін анықтаңыз. 5. Аутосомды доминантты генмен анықталынатын көздің торлы қабатының ангиоматозының пенентранттылығы 50% . Осы белгі бойынша гетерозиготалы ерлі зайыптылардан ауру балалардың туылу мүмкіндігі (процентпен) қандай? 6. Көздің торлы қабатының ангиоматозының пенетранттылығы 50%, аутосомды доминантты генмен анықталынады.Осы ген бойынша гетерозиготалы отбасында ауру баланың туылу мүмкіндігі (процентке шаққанда) қандай? Қандай пенетранттылық берілген? 7. Баланың анасының қан тобы – II, дөңгелек бетті, қаңқа сүйектері жіңішке; әкесінің қан тобы – III, беті сопақтау, қаңқа сүйектері қалыпты. Осы отбасында І қан тобымен келбеті әкесіне келетіндей (беті сопақтау, қаңқа сүйектері қалыпты) баланың туылу мүмкіндігі қандай? Беті сопақ, қаңқа сүйектерінің қалыпты болу белгілері рецессивті генмен анықталып, әртүрлі аутосомды хромосомаларда орналасқан. Гендер әсерлесуінің қай түріне жатады? 8. Шизофренияның кейбір түрлері швед генетиктерінің мәліметтері бойынша аутосомды-доминантты белгі түрінде тұқым қуалайды. Гомозиготтарда геннің пенентранттылығы 100%, ал гетерозиготтарда 20%. Гетерозиготалы ата-аналардан ауру балалардың туылу мүмкіндігін анықтаңыз. Пенетранттылық нені көрсетеді? 9. Адамның терісінің түсібір-бірімен тіркеспеген бірнеше гендер жұбымен бақыланады, аддитивті полимерия типі бойынша әсерлеседі. Гендер әсерлесуінің қандай түрі және А1А1А2А2А3А3 генотипті адамдардың терісінің түсі қандай болады? 10. “Бомбейлік феномен” бойынша әкесінің қаны I (0), ал шешесінің қан тобы III (В), осы жанұяда генотипінде IB генінің болуына қарамастан қаны I-ші топты қыз бала дүниеге келген. Ол қыз бойжетіп II қан топты гетерозиготалы ер адамға тұрмысқа шығады. Олардан I ші және IV қан тобы бар 2 қыздар туылады. Ғалымдар бұл құбылыс А және В қан тобынна басымдылық көрсететін сирек кездесетін рецессивті эпистаздық генге тәуелділігін анықтады. Осы жанұя мүшелерінің генотиптерін анықтаңыз: а) Осы отбасындағы IV (АВ) қан тобындағы қызбен сондай генотиптегі ер адамның арасында I (0) қан тобындағы балалардың туылу мүмкіндігін анықтаңыз б) Осы отбасындағы I (0) қан тобындағы қыз егер эпистаздық ген бойынша гетерозиготалы IV (АВ) ер адаммен тұрмыс құратын жағдайда мүмкін болатын қан тобын анықтаңыздар. жүктеу/скачать 15,92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|