Қаржы және есеп кафедрасы
жүктеу/скачать 413,59 Kb.
|
|
Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық Бизнес Университеті Қаржы және есеп кафедрасы ROS «Компанияның активтері мен пассивтерін талдау» Орындаған: Зияиден Д.,Дауенова Д., Рахманова Ж.,Барамбаева Д. Корпоративтік қаржы 21,245 Тексерген: Калыбекова Динара Алматы, 2023 Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім Компанияның бухгалтерлік балансы деген не? Активтер мен пассивтерге сипаттама «First Heartland Jusan Bank» банкінің қаржылық жағдайы Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Кіріспе Кәсіпорынның ең маңызды міндеттерінің бірі - бұл кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау, бұл оның қызметін соңғы уақыт аралығында талдау нәтижесінде кәсіпорынның жағдайын анықтауға мүмкіндік беретін әдістер жиынтығымен мүмкін. Бұл талдаудың мақсаты - компанияның қаржылық жағдайы, төлем қабілеттілігі және кірістілігі туралы ақпарат алу. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау көздері есеп нысандары және оларға қосымшалар , сондай-ақ егер талдау кәсіпорын ішінде жүргізілсе, есептің өзінен алынған мәліметтер болып табылады. Сайып келгенде, талдаудан кейін кәсіпорын басшылығы оның нақты күйінің суретін алады. Біздің жағдайда кәсіпорынның түпкілікті қызметінің мысалы келтіріледі - баланс және оған қоса берілген барлық қосымшалар , онда әртүрлі мақалалар бойынша жұмыстың барлық түпкілікті нәтижелері жиналады . Баланстың әртүрлі көрсеткіштерін талдай отырып , біз кәсіпорынның қаржылық жағдайының аналитикалық коэффициенттерін есептеуге келеміз , олардың әрқайсысын жеке талдай отырып, тиісті қорытынды жасауға болады . Осы коэффициенттерді егжей-тегжейлі қарастыру, жоғарыда келтірілген жалпы формада көрсетілгендей , бізді кәсіпорын жұмысының жалпы көрінісіне әкеледі. Негізгі бөлім Компанияның бухгалтерлік балансы-бұл белгілі бір уақыттағы ұйымның қаржылық жағдайын көрсететін қаржылық құжат. Бұл компанияның қаржылық есептілігінің маңызды бөлігін білдіреді және оның қаржылық тұрақтылығын, өтімділігін және жалпы қаржылық өнімділігін бағалау үшін қолданылады. Бухгалтерлік баланс екі негізгі бөлімнен тұрады: активтер мен міндеттемелер. Активтер компанияның барлық мүлкі мен ресурстарын, соның ішінде ақшаны, шоттарды, жылжымайтын мүлікті, жабдықты және басқа активтерді білдіреді. Екінші жағынан, міндеттемелер компанияның несие берушілер мен акционерлер алдындағы барлық қарыздары мен міндеттемелерін қамтиды. Бухгалтерлік баланс арқылы компания және оның мүдделі тараптары компанияның қанша ақшасы бар екенін, оның ресурстарын қалай бөлетінін және қаржысын қаншалықты тұрақты басқаратынын бағалай алады. Баланс сонымен қатар қаржылық стратегия, инвестициялар тарту және тәуекелдерді бағалау туралы шешім қабылдаудың негізгі құралы болып табылады. Компания үшін бухгалтерлік баланс тек заңды міндетті құжат қана емес, сонымен қатар оның қаржысын басқарудың және қаржылық мақсаттарға жетудің маңызды құралы болып табылады. Бухгалтерлік баланс қосарланған бухгалтерлік есептің негізгі принципін ұстанады, яғни компанияның активтері әрқашан оның міндеттемелерінің қосындысына тең болады. Яғни, ресми түрде активтер = міндеттемелер. Бұл қағида компанияның барлық мүлкі қарыз немесе акционерлердің қаражаты есебінен қаржыландырылатындығын көрсетеді. Бухгалтерлік баланс компанияның қаржылық тұрақтылығы мен өтімділігін талдаудың, сондай-ақ қаржылық шешімдер қабылдаудың және оның қаржылық өнімділігін бағалаудың маңызды құралы болып табылады. Бухгалтерлік есептің негізгі мақсаттарының бірі пайдаланушыларға қаржылық ресурстар туралы және субъектінің юрисдикциясы шеңберінде қабылданған міндеттемелер туралы қаржылық жағдай туралы қорытынды есеп түрінде тұрақты (жүйелі) ақпарат беру болып табылады. Мұндай қорытынды есеп дәстүрлі түрде "баланстық есеп"деп аталады. Бухгалтерлік баланс-бұл бухгалтерлік баланс пен басқа да қаржылық есептерді жасау мақсатында қаржылық операциялар мен оқиғаларды тіркеу және қадағалау үшін компаниялар мен ұйымдар қолданатын бухгалтерлік есеп жүйесі. Баланстық есептің негізгі идеясы-компанияның қаржылық жағдайының нақты көрінісін қамтамасыз ету. Баланстың маңызды сипаттамаларына мыналар жатады: Қос жазба: баланстық есептің негізі-екі еселенген жазу принципі, оған сәйкес әрбір қаржылық транзакция бір шоттан екінші шотқа қаражат қозғалысы ретінде жазылады. Бұл активтер мен міндеттемелер арасындағы теңгерімге кепілдік береді. Есеп кезеңділігі: баланстық есеп қаржылық есептілікті мерзімді түрде, әдетте тоқсан сайын немесе жыл сайын жасауды талап етеді. Бұл есептерге бухгалтерлік баланс, кірістер туралы есеп және басқалар кіреді. Бухгалтерлік есеп стандарттары: көптеген елдерде бухгалтерлік есеп стандарттары бар, олар әр түрлі компаниялардың қаржылық есептілігінің дәйектілігі мен салыстырмалылығын қамтамасыз ету үшін бухгалтерлік есеп ережелері мен принциптерін анықтайды. Дәлдік пен сенімділік: бухгалтерлік баланс қаржылық ақпаратты көрсетуде жоғары дәлдік пен сенімділікке ұмтылады, бұл инвесторлар, несие берушілер және басқарушы персонал үшін шешім қабылдау үшін маңызды. Баланстық есеп компанияның қаржылық тұрақтылығын бағалауда және ресурстарды басқаруда шешуші рөл атқарады және салық заңнамасы мен реттеуші талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді. Компанияның активтері мен міндеттемелері бухгалтерлік баланстың екі негізгі құрамдас бөлігі болып табылады, олар ұйымның белгілі бір уақыттағы қаржылық жағдайы мен міндеттемелерін білдіреді. Міне, олардың толығырақ сипаттамасы: Активтер: Ағымдағы активтерге: компанияның шоттарындағы ақша, дебиторлық берешек (компания клиенттерден алады деп күткен ақша), тауарлық-материалдық құндылықтар және өтімді болып саналатын және тез ақшаға айналуы мүмкін басқа ресурстар кіреді. Ұзақ мерзімді активтер: бұған қысқа мерзімде сатуға немесе пайдалануға арналмаған жылжымайтын мүлік, жабдық, Инвестициялар және басқа активтер кіреді. Пассивтер: Ағымдағы міндеттемелер: қысқа мерзімді несиелер, шоттар бойынша қарыздар, салықтар және алдағы 12 айда төленуі тиіс басқа да ұзақ мерзімді міндеттемелер сияқты компанияның ағымдағы міндеттемелерін көрсетеді. Ұзақ мерзімді міндеттемелер: 12 айдан астам уақыт ішінде төленуі керек ұзақ мерзімді несиелер, облигациялар және басқа да ұзақ мерзімді міндеттемелерді қамтиды. Бухгалтерлік баланс қосарланған жазу принципіне сәйкес жасалады, яғни активтердің қосындысы әрқашан міндеттемелердің қосындысына тең болады. Баланстың бұл көрінісі қаржылық есептің негізгі ережесін көрсетеді, онда компанияның барлық қаражаттары (активтері) акционерлердің меншікті қаражатымен және қарыз қаражаттарымен (міндеттемелерімен) қаржыландырылады. Активтер мен міндеттемелерді талдау компанияның қаржылық тұрақтылығын, өтімділігін және кірістілігін бағалауға көмектеседі, бұл инвесторлар, несие берушілер және басқару қызметкерлері үшін шешім қабылдауда маңызды. Біз Jusan банктің 2022 жылғы қаржы есебін қолдандық. Төмендегі суретте 2022 мен 2021 жылдардың көрсеткіштері көрсетілген. 1-сурет. Jusan банктің 2022 жылға қаржылық есебі Осы деректерге қарап, алдымен 2021 мен 2022 жылдар арасындағы ауытқуды есептесек болады. 2021 мен 2022 жылдар арасындағы ауытқу бізде 227349 құрайды. Сонда осы жылдар арасындағы өзгеріс 8,7% құрайды. Келесі, біз осы деректерді қолдана отырып, активтер мен пассивтерге тік және көлденең талдау жасайық. Тік талдау: 2021 жыл, активтер: Осы диаграммаға қарап, біз ақша қаражаттары және олардың баламаларының 35,4%, туынды қаржы активтері 0,3%, банктердегі және басқа қаржы институттарындағы қаражат 1,2%, сауда бағалы қағаздары 0,007%, инвестициялық бағалы қағаздар 19,8%, клиенттерге берілген несиелер 28,1%, ҚР Қаржы министрлігіне вексель бойынша талап ету құқығы 4%, ағымдағы КТС бойынша активтер 0,02%, негізгі құралдар және материалдық емес активтер 2,6%, сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер 0,004%, еншілес компанияларға инвестициялар 5,53%, басқа активтер 3,02% құрайтынын көре аламыз. 2021 жыл, пассивтер (міндеттемелер мен капитал): Міндеттемелер: Осы диаграммаға қарап, біз банктер мен басқа да қаржы институттарының қаражаты 1,5%, «репо» мәмілелері бойынша кредиторлық берешек 0,1%, туынды қаржылық міндеттемелер 0%, клиенттердің ағымдағы шоттары мен депозиттері 69,8%, шығарылған борыштық бағалы қағаздар 11,3%, реттелген қарыздар 8,8%, ипотекалық ұйым алдындағы міндеттемелер 0,56%, жалдау бойынша міндеттемелер 0,14%, кейінге қалдырылған КТС бойынша міндеттемелер 6,9%, басқа міндеттемелер 1% құрайтынын көре аламыз. Капитал: Осы диаграммаға қарап, біз акционерлік капитал 58,3%, сатып алынған акциялар 0,6%, қосымша төленген капитал 0,2%, негізгі құралдарды кайта бағалау резерві 0,4%, әділ құн өзгерістерінің резерві 2,3%, басқа резервтер 0,64%, бөлінбеген пайда 38,7% құрайтынын көре аламыз. 2022 жыл, активтер: Осы диаграммаға қарап, біз ақша қаражаттары және олардың баламаларының 25%, туынды қаржы активтері 0,004%, банктердегі және басқа қаржы институттарындағы қаражат 1,7%, сауда бағалы қағаздары 0,007%, инвестициялық бағалы қағаздар 30,9%, клиенттерге берілген несиелер 29%, ҚР Қаржы министрлігіне вексель бойынша талап ету құқығы 3,6%, ағымдағы КТС бойынша активтер 0,003%, негізгі құралдар және материалдық емес активтер 2,4%, сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер 0,2%, еншілес компанияларға инвестициялар 5,4%, басқа активтер 2,06% құрайтынын көре аламыз. 2022 жыл, пассив (міндеттемелер мен капитал): Міндеттемелер: Осы диаграммаға қарап, біз банктер мен басқа да қаржы институттарының қаражаты 2,4%, «репо» мәмілелері бойынша кредиторлық берешек 5,17%, туынды қаржылық міндеттемелер 0,03%, клиенттердің ағымдағы шоттары мен депозиттері 64,6%, шығарылған борыштық бағалы қағаздар 10,7%, реттелген қарыздар 8,6%, ипотекалық ұйым алдындағы міндеттемелер 0,47%, жалдау бойынша міндеттемелер 0,09%, кейінге қалдырылған КТС бойынша міндеттемелер 7,1%, басқа міндеттемелер 0,9% құрайтынын көре аламыз. Капитал:
Осы диаграммаға қарап, біз акционерлік капитал 49,7%, сатып алынған акциялар 0,51%, қосымша төленген капитал 0,13%, негізгі құралдарды кайта бағалау резерві 1,34%, әділ құн өзгерістерінің резерві 0,04%, басқа резервтер 0,55%, бөлінбеген пайда 48,8% құрайтынын көре аламыз. Көлденең талдау: Жоғарыда көрсетілген деректерге сәйкес, біз көрсеткіштердің қанша пайызға өзгергенін есептей аламыз. Мысалы, 2020 жылы активтер көлемі 1 692 296, 2021 жылы 2 602 974, 2022 жылы 2 830 323 құраған. Осы көрсеткіштерден, біз 2020 мен 2021 жылдар арасындағы өзгеріс қаншалықты болғанын есептейміз. Бұл 54% құрады. Ал, 2021 мен 2022 жылдар арасындағы өзгеріс 8,73% құрады. Енді, міндеттемелердің көрсеткіштерін қарастыратын болсақ, 2020 жылы міндеттемелер көлемі 1 329 838, 2021 жылы 2 160 407, 2022 жылы 2 310 883 құраған. Осы көрсеткіштерден, 2020 мен 2021 жылдар арасындағы өзгеріс 62,5%, 2021 мен 2022 жылдар арасындағы өзгеріс 7% құрайдды. Ал, капитал көрсеткіштерін есептейік. 2020 жылы капитал көлемі 362 458, 2021 жылы капитал көлемі 442 567, 2022 жылы капитал көлемі 519 440 құраған. Сонда, осы көрсеткіштерден біз 2020 мен 2021 жылдар арасындағы өзгеріс 22,1%, 2021 мен 2022 жылдар арасындағы өзгеріс 17,4% құрағанын көре аламыз. 2. ROS (Сатудың кірістілік коэффициенті. Сатудың рентабельділік коэффициенті кәсіпорынның негізгі өнімдерін сатудың тиімділігін сипаттайды, сонымен қатар сатудағы өзіндік құнның үлесін анықтауға мүмкіндік береді) = Прибыль/выручка = 88 647 / 247 709 = 35.8% ROA (Меншікті активтердің кірістілік коэффициенті. Бұл коэффициент компанияның өз активтерін пайда табу үшін қаншалықты тиімді пайдаланатынын көрсетеді) = Чистая прибыль / Активы = 88 647 /2 819 114 = 3,14% ROE (Меншікті капиталдың кірістілік коэффициенті. Бұл коэффициент компанияның таза құны пайда табу үшін қаншалықты тиімді пайдаланылатындығын көрсетеді) = Чистая прибыль / Собственный капитал = 88 647 / 513 554 = 17,3% ROI (Инвестицияның қайтарымын есептеуге көмектеседі. Көрсеткіш жобаның немесе өнімнің қаншалықты тиімді немесе тиімсіз екенін көрсетеді) = (Доход – Затраты)/Затраты * 100% = (2 819 114 – 2 305 560) / 2 305 560 * 100% = 22,3% Осымен қорытындылай келе, Jusan банктің соңғы жылдардағы қаржы есебінің деректерін талдай отырып, банктегі активтер мен пассивтердің қаншалықты өскендерін, өзгергендерін көре аламыз. Соңғы көлденең талдаудан, біз 2020 мен 2021 жылдар арасындағы өзгерістің жоғары екенін көрдік. Осы деректерденде 2020 мен 2021 жылдар арасындағы ауытқудың 2021 мен 2022 жылдар арасындағы ауытқудан қарағанда көбірек екенін білдік. Одан басқа, тік талдау кезінде де диаграммалардан 2021 мен 2022 жылдар арасындағы активтер мен пассивтердің қанша пайыз алатынын және көрсеткіштерін көре аламыз. Бұлардың бәрі осы банктің көрсеткіштерінің жыл сайын өсуін көрсетеді. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі https://jusan.kz/file-server/filename?dir=documents&filename=otdel-naya-finansovaya-otchetnost-za-2022god-s-auditorskim-otchetom-nezavisimogo-auditora-ru.pdf https://kase.kz/ru/membership/CESNA/ https://jusan.kz/documents-bank https://fingramota.kz/ru/post/aktivy-i-passivy https://secretmag.ru/amp/enciklopediya/chto-takoe-aktivy-i-passivy-obyasnyaem-prostymi-slovami.htm https://unicom24.ru/articles/aktiv-i-passiv-chto-eto-takoe-struktura-aktiva-i-passiva-primer-rascheta-klassifikaciya-i-upravlenie-aktivom-i-passivom https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2_ https://kase.kz/ru/ жүктеу/скачать 413,59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|