Қазақ тілі сабағында қолданылатын әдіс -тәсілдердің бірі-жеке тұлғаны бағыттау әдісі. ( Лоо) Жалпы

 

Қазақ тілі сабағында қолданылатын әдіс

-тәсілдердің бірі-жеке тұлғаны бағыттау әдісі. ( ЛОО) 

Жалпы білім беру саласында қазақ тілі сабағында қолданылатын әдіс-  

тәсілдердің  оқытуда  жеке  тұлғаны  жан-жақты  дамытудың  ерекше  бір  бөлігі  болып  есептеледі.  Оқушыларға  білім 

берумен  қатар,  тақырыпқа  сай  әдіс-тәсілдерді  таңдап  алу  е

ң  басты  мәселе.  Оқушылардың  шығармашылық 

қабілеттерімен,  ой - өрістерін  дамыту қазіргі  күн  талабының басты  мәселесі.  Оқулықтағы  материалдарды  дұрыс  түсіне 

білуге,  ұлы  тұлғалардың  өнеге  өсиеттерін  тәрбие  ала  білуге үйретеді.  Пән  мұғалімдеріне  сабақта  оқушылардың  жас 

ерекшеліктерін  ескере  отыру    ерекше  мәселе  болып  отыр. Әр  тақырыптағы  мәтін  оқушының  танымдық  іс-әрекетінің 

дамуына  тигізер әсері  бары  белгілі.  Төменгі  буын  оқушыларына  жасөспірім  шақта  ана  тілін құрметтей,  бағалай  білуге 

бағыт беру керек. Өйткені сол кезден бастап тілге деген құштарлығы, білімге деген ой-өрістері дамиды.. 

Қазіргі  кезде  мектептерде  сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер  озық тәжірибелер  жинақтары  айтарлықтай.  Бүгінгі 

күннің талабына сай мектеп оқушыларына сапалы білім беру өте күрделі нәрсе.   Қазақ  тілі  сабағында  қолданылатын 

әдіс-тәсілдер,  теориялық  және  әдістемелік  нұсқауларын,  мақсат  –  міндеттерін  ғалымдар  С.А.  Исаев,  М.Оралбаева,  Ж. 

Адамбаев,  К.  Оңалбаева  зерттеулерінде  дәлелдеген.  Мектепте  бастауыш  сыныпта  қазақ  тілі  сабағында  қолданылатын 

әдіс  –  тәсілдердің  ерекшелігі  көкейкесті  мәселе  болып  отыр.Сондықтанда  өзімнің  жеке  іс  –тәжірибемнен  өткен 

қолданып жүрген жеке тұлғаны бағыттап оқыту әдісімен таныстырғым келеді.  

  Қазақ тілі  2 сынып  

Сабақтың тақырыбы Дауыссыз  н мен ң

  

 Сабақтың  мақсаты  1  Дауыссыз  дыбыстардың  айтылуы  мен  жазылуы  және  дыбыстау  мүшелерінің  қатысы  туралы 

ұғымдарын кеңейту.  

2. Оқушылардың ой-өрісін кеңейту, ойлау , есте сақтау қабілеттерін дамыту , танымдық белсенділіктерін арттыру.  

3. Оқушыларды іздемпаздыққа, өз бетінше жұмыс ісеуге , еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.  

Сабақтың типі

 аралас сабақ  

Сабақтың әдісі

 жеке тұлғаны бағыттау әдісі  

Пәнаралық байланыс

 Дүниетану  

Сабақтың барысы 

 

1 Ұйымдастыру кезеңі  

А) амандасу 

Б)оқу құралдарын даярлау  

 

№

 

Тапсырмалар 

 

Жауаптар 

 

1 

Төмендегі сөздердегі и қандай дыбыс ?Ки, имек, киім  

а)дауыссыз  

ә)дауысты  

2 

Дұрыс жазылған сөздерді белгіле.  

а)каимақ, кайрақ 

ә)қаыймақ,қаыйрақ 

б)қаймақ, қайрақ 

3 

Көп нүктенің орнына тиісті әріпті белгіле. А...а,қа...ын,...ық  

а)ұ 

ә)ү  

б)у 

4 

У

 қай кезде дауысты ? 

а) дауыссыздан кейін келсе, 

ә) дауысты дыбыстан кейін  келсе, 

б) дауысты дыбыстан кейін , сөз басында келсе,  

5 

Дұрыс жазылған сөзді белгіле.  

а) тайақ 

ә) таяқ 

б) тайяқ 

6 

Көп нүктенің орнына  тиісті әріпті қой. Қо....,о....,кү... . 

а)йу 

ә)ю 

б)йю 

7 

Үнді дауыссыз дыбыстарды тап  

а)б,в,г,ғ,д,ж,з, 

ә)л,м,н,ң,р,й,у 

б)а,о,ә.ұ 

8 

Б қандай дыбыс ? 

а) қатаң 

ә)үнді 

б)ұяң  

9 

Дұрыс жазылған сөзді тап  

а)құлақы 

ә)құлағы 

б)құлагы 

10 

Дұрыс жазылған сөзді тап   

а)жанғақ 

ә)жамғақ 

б)жаңғақ   

 

 

Жауаптар  

1) Ә 

2) Б

 

3) Б

 

4) Ә 

5) Ә 

6) Ә 

7) Ә 

8) Б

 

9) Ә 

10) Б

 

Қате жоқ  -5 деген баға  

1  қате -4 деген баға 

2 қате -3 деген баға 

 3 қате –(!) ережелерді қайталау  

3 Жаңа сабақ

 

- Балалар, мен сендерге қазір әріптерге байланысты жұмбақ жасырамын, соны шешіп көрейік.  

Қос ағашты тік қойып, 

Беліне белдік байладым 

Бұл қандай әріп ?(Н) 

Н

 мен ң дыбыстарына  байланысты қандай  сөздер  білесіңдер  ?  ң дыбысы  сөз  басында    ешқашан  келмейді. Міне  бүгінгі 

сабақта біз н мен ң дыбыстарына талдау жасаймыз.  

Н 

 

1. бұл дауыссыз дыбыс. Себебі , өкпеден шыққан ауа ауыз қуысында түрлі кедергілерге ұшырап, ауа қысылып шығады.  

2. Үн мен салдырдың қатысына қарай – үнді дауыссыз. Себебі , бұл дыбысты айтқанда салдырдан гөрі үн басым.  

3. айтылу, жасалу тәсіліне қарай- мұрын жолды дауыссыз. Себебі, бұл дыбысты айтқанда ауа мұрын арқылы шығады.  

4. жасалу орны мен дыбысталу мүшелерінің қатысына қарай –тіл алды дауыссыз.  

Ң

 

1. бұл дауыссыз дыбыс. Себебі , өкпеден шыққан ауа ауыз қуысында түрлі кедергілерге ұшырап, ауа қысылып шығады.  

2. Үн мен салдырдың қатысына қарай – үнді дауыссыз. Себебі , бұл дыбысты айтқанда салдырдан гөрі үн басым.  

3. айтылу, жасалу тәсіліне қарай- мұрын жолды дауыссыз. Себебі, бұл дыбысты айтқанда ауа мұрын арқылы шығады.  

4. жасалу орны мен дыбысталу мүшелерінің қатысына қарай –тіл арты дауыссыз.  

А, В, парақтары бойынша жеке тұлғаны бағыттау әдісі бойынша жүргізіледі.  

4.Сергіту сәті  

Иіп беліңді 

Соғып қолыңды 

Жүгіріп шынығып 

Өсір бойыңды 

Жеке тұлғаны  бағыттау әдісі бойынша әр деңгей сайын жасалған жұмыс қорытылып тексеріледі.  

5. Қорытынды  

- біз не білдік? 

- қандай тақырыппен таныстық? 

-мақсатымызға жеттік пе ? 

6. Бағалау

 

А беті

 

Тақырыбы 

 

Теориялық білім 

 

Тапсырмалар 

 

Қосымша 

тапсырма

 

Бағалау  

1 сабақ 

 

 

1 деңгей

 

2 деңгей

 

3 

деңгей 

 

 

 

 

 

 

Дауыссыз н мен 

ң

 

1.Дауыссыз 

дыбыстарды

ң 

айтылуы  мен  жазылуы  ж

әне 

дыбыстау мүшелерінің қатысы 

туралы ұғымдарын кеңейту. 

2.дауыссыз  н  мен  ң  дыбысын 

айыра білу 

3.  жазуда  н  мен  ң  дыбысын 

шатастырмау 

Тест 

ж

ұмысы 

(

үй 

тапсырмасы)

 

Дауыссыздан  соң  у  дыбысы 

дауысты 

болады. 

С

өз 

басында  және  дауыссыздан 

соң 

и 

дыбысы 

дауысты 

болады. 

Йу 

дыбыстары 

естілгенмен  жазуда  ю  әрпі 

жазылады 

. 

үнді 

дауыссыздар л,м,н,ң,р,й,у

 

145-

жаттығу  

Шаңғы,  әңгіме, 

жауынгер

 

сөздеріне  сөйлем 

құрастырып жаз  

146- 

жаттығу  

Карточка №1 

Теория- 

1деңгей- 

2деңгей- 

3деңгей- 

Қосымша - 

Менің көңіл-

күйім 

 

 

 

 

 

Үй тапсырмасы  

 

55 бет 148-

жаттығу 

152-жаттығу 

56 бет 

153-

жаттығу 

56 бет  

 

 

В 

  беті 

 

Карточка №1     Сөйлемдерге қажетті н ,ң

 үнді дауыссыз дыбыстардың тиістісін қойып, оқып шық  

 

Жолдасы...на... , бір ...әрсе  алса,,, , оны... ескертусіз  уақыты... да қайтып береті... бол.  

 

Тақырыбы 

  Теориялық білім  

Тапсырмалар 

 

Қосымша 

тапсырма

 

Бағалау  

1 сабақ 

 

 

1 деңгей

 

2 деңгей

 

3 деңгей 

 

 

 

Дауыссыз 

н мен ң

 

1.Дауыссыз 

дыбыстардың  айтылуы 

мен 

жазылуы 

ж

әне 

дыбыстау  мүшелерінің 

қатысы 

туралы 

ұғымдарын кеңейту. 

2.дауыссыз  н  мен  ң 

дыбысын айыра білу 

3.  жазуда  н  мен  ң 

дыбысын шатастырмау 

  

 

Карточка №1 

 Карточка №2  Карточка №3 

Карточка №4 

Теория- 

1деңгей- 

2деңгей- 

3деңгей- 

Қосымша - 

Менің 

көңіл-күйім 

 

 

 

 

 

 

Үй 

тапсырмасы  

 

 

 

 

 

 

Карточка №2

        Берілген сөздерде н,ң дыбыстары қай буында болғанын баған бойынша жаз  

 

Апан, арман, көңіл, жан, күн, сен, өнер, үңгір,қуған, мәңгі.  

 

Бірінші буында                                                                                   екінші буында  

 

 

 

 

Карточка №3    торкөздерді сөздермен толықтыр. Ы,і дыбысын қосып айтып көр 

 

 

 

 

 

Ы , і 

, 

 

 

Карточка №4 и,й әріптерін сөздегі орнына қарай бөліп жаз 

 

 

И

 әрпі сөз басында  

И

 әрпі дауыссыздан кейін  

Й әрпі дауыстыдан кейін 

 

Пияз, иіс, түйе 

Иіс  

Пияз  

Түйе  

Мия, қурай, ине 

 

 

 

Шие, қайың, иек 

 

 

 

Жиен,жайын, инелік  

 

 

 

 

 

                                                                                                              Павлодар қаласы  

                                                                                                                №26 мектеп  

 

Бастауыш сынып мұғалімі   Касенова Д Б 

 

 

 

 

қ 

 

 

 

 

қ 

 

 

 

 

қ 

 

 

 

 

қ