Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші жаңғыруын жүзеге асырудағы философияның рөлі



Дата15.10.2023
өлшемі16,67 Kb.
#115335

Философия Бөж 1
Мамандық:Кадастр 2 курс
Орындаушы:Изиханов Алимжан
Эссе
Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші жаңғыруын жүзеге асырудағы философияның рөлі.

Қазіргі кезде философияның саясат үшін өте маңызды екенін атап өтуге болады. Бұл оның қоғам дамуының өте күрделі мәселелерін шешуге арналғандығымен де, қазіргі кезде бұл проблемалардың өте күрделі екендігімен де байланысты. Онтология (болмыс туралы ілім), антропология (адам туралы ілім), праксеология (практика, іс-әрекет туралы ілім), гносеология (кең мағынада, таным туралы ілім) терминдерінің мағынасын еске түсіре отырып, философияда саясаттың осы бөліктерінің әрқайсысы зерттейді деп айтуға болады. Саяси онтология биліктің, саяси уақыттың, саяси кеңістіктің болуын зерттейді; ал саяси антропология – адамның саясаттағы орны, адамның саяси өзін-өзі анықтауы; саяси праксеология – саяси әрекет; саяси гносеология – саясаттағы түсіндіру және түсіну және т.б.


Мемлекет басшысы өз жолдауында Қазақстанның Үшінші жаңғырудың табалдырығын аттағанын мәлімдеген болатын. Нұрсұлтан Назарбаевтың жолдауында бес басымдық туралы айтылған: экономиканы жеделдетілген технологиялық жаңғырту; іскерлік ортаны күрт жақсарту және кеңейту; макроэкономикалық тұрақтылық; адами капиталды жақсарту; институционалдық трансформация, қауіпсіздік және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл. 
Бірақ мұның философияға қандай қатысы бар, деген сұрақ туындайды. Мәселе мынада: философия - өмір даналығы туралы ғылым. Бұл дегеніміз, философия білім беруден бастап, экономикаға дейінгі барлық салада болуы керек. Философия адамның тіршілік етуінің мүмкін болатын жағдайларына қол жеткізудің маңызды факторларының бірі болып табылатын субъектінің өмірді тануына бағытталғанына келісуіңіз керек. Бұл біздің елдегі үшінші модернизацияның мақсатына ұқсас екені сөзсіз.
Қазақстандағы саяси модернизация процесін зерделей отырып, біз жеке адамның өмірі мен оның «жеке» мүдделері мен қоғамдық өмірінің арасында қатаң сызық салу мүмкін емес деген пікірге негізделеміз. Менің түсінігім бойынша адамның қоғамдағы өмірі және оның белгілі бір мемлекеттің азаматы ретіндегі орны әр жауапты жеке сана үшін қажетті ойлау объектісі болып табылады. Аристотель атап өткендей, мемлекет «өмір сүру үшін ғана емес, жақсы өмір үшін» өмір сүреді және мемлекет «байланыс отбасылар мен туыстар арасындағы жақсы өмір үшін, өзі үшін жеткілікті және толыққанды өмір сүру үшін құрылған кезде» пайда болады . Тиісінше, кез-келген саяси жүйенің бүкіл қоғам үшін маңызды мәселелерді шешудің тәсілі ретіндегі негізгі элементі - индивидтің адамгершілік қағидаларын жетілдіру мен әлеуметтік өмір сүру тәртібін, әлеуметтік нормалар мен онда жұмыс істейтін институттарды жақсарту арасындағы тікелей байланыс.
Үшінші (модернизация) жаңғыру яғни бұл қазіргі заманғы жаһандық сын-қатерлер мен әлемдік дағдарысты шешудің жоспары емес, бұл біз әлемнің дамыған 30 елінде қарқынды экономикалық өсу мен табысты ілгерілеуді қалпына келтіру үшін болашаққа бағыттап отырған сенімді көпір болып табылады.
Үшінші жаңғырту «Бес институционалды реформаны жүзеге асырудың 100 нақты қадамы» ұлт жоспарының, мемлекеттік бағдарламалар мен даму жоспарларын өсудің жаңа моделіне көшуге бағыттай отырып, алдағы онжылдыққа өзара байланысты болып табылады.
«Біздің өміріміз - бұл біздің ойымыздағы нәрсе». Рим императоры және философы Марк Аврелий осылай ойлады. Бұл сөздерді, әрине, Қазақстанның үшінші жаңғыруына жатқызуға болады деп ойлаймын, өйткені біздің өмірімізде көп нәрсе біздің ойымызға байланысты. Бұл бірнеше рет дәлелденді. Осылайша, сіздің еліңізді түрлендіру және оны жақсы және гүлденген болашаққа бағыттау үшін алдымен оның адамдарының ойлауынан бастау керек. Бұл мәселеге ақылмен және ойлана қарау керек.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет