Бунаќденелілердіѕ дамуы

• S,p,d - элементтері

• Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

• Орындаған: Қаназар А
• Тобы: ЖМ-424
• Қабылдаған:Мамырбекова А

жоспар

• I.Кіріспе
• Тіршілікке қажетті элементтер
• II.Негізгі бөлім
• 1. Химиялық элементтердің атқаратын функциясы
• 2. s,-p,-d, элементтері
• III.Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер

• Элементтерді тірі ағзалардағы орташа мөлшеріне қарай үш топқа бөледі :
• 1.Макроэлементтер (оттек, сутек, көміртек, азот, фосфор, күкірт, кальциий, магний,
• натрий және хлор);  ағзадағы мөлшері 10% - дан жоғары болады.
• 2. Микроэлементтердің (йод, мыс, мышьяк, фтор, бром, стронций, барий, кобальт)
• ағзадағы мөлшері 10%-15%.
• 3. Ультрамикроэлементтер - сынап, алтын, уран, торий, радий және т.б.
• Олардың ағзадағы мөлшері 15% - дан төмен.
• Әр түрлі жасушалар мен ағзалардың түзілуі мен өмір сүруі үшін қажетті элементтер
• биогенді элементтер болып табылады.Тіршілік үшін маңыздылығына қарай химиялық
• элементтерді үш топқа бөледі:
• 1.Тіршілікке қажетті элементтер. Олар адам ағзасында үнемі болады және ферменттер,
• гормондар, дәрумендер құрамына кіреді : H, O, Ca, N, K, P, Na, S, Mg, Cl, C, I, Mn, Cu,
• Co, Fe, Zn, Mo, V. Олардың жетіспеушілігі адамның қалыпты өмір сүруін бұзады.
• 2.Қосымша элементтер. Бұл элементтер жануар мен адам ағзасында болады: Ga, Sb,
• Sr, Br, F, B, Be, Li, Si, Sn, Cs, Al, Ba, Cl, As, Rb, Pb, Ra, Bi, Cd, Cr, Ni, Ti, Ag, Th, Hg, V, Se.
• Олардың биологиялық маңызы осы уақытқа дейін толық  зерттелмеген.
• 3.Өте аз элементтер. Адам және жануар ағзаларынан табылған, мөлшері және
• биологиялық маңызы белгісіз.
• Адамның ағзалары химиялық элементтерді әр түрлі концентрлейді, яғни микро-және
• макроэлементтер мүшелер мен ұлпаларда әркелкі таралады. Микроэлементтердің
• көпшілігі бауырда, сүйек және бұлшықет.

• Менделеев құрастырған химиялық элементтердің перодты кестесі

• Химиялық элементтердің атқаратын функциясына қарай бөлінуі :
• Электролиттік орта құрушы элементтер - s-элементтері.
• Органогенді- р-элементтері.
• Ферменттер орталығына кіруші микроэлементтер- d-элементтері.

• S-элементтері

• IА және IIА топтарындағы биологиялық элементтер адам ағзасында көп мөлшерде кездесіп,
• макробигендік элементтерге жатады. Бұл элементтердің катиондары адам ағзасындағы жалпы металлдардың 90% құрайды. Олар ағзаның электролиттік жүйесін қалыптастырады.