Cілтілік металдың типтік өкілі натриймен танысу арқылы оның периоттық жүйедегі орны, табиғатта кездесуі және физикалық қасиеттері жайлы қысқаша мәлімет алу.
Сілтілік металдар I топтың негізгі топшасында орналасқан.
Сілтілік металдар I топтың негізгі топшасында орналасқан.
Сілтілік металдар-литий Li, натрий Na, калий K, рубидий Rb, цезий Cs ең белсенді металдарға жатады.
Сілтілік металдарға тән ерекшеліктерді олардың кең таралған өкілі натрийді мысалға ала отырып қарастырайық.
Li
K
Rb
Cs
СІЛТІЛІК МЕТАЛДАР
Na
Натрий III периодтың I негізгі топшасында орналасқан. Ол сілтілік металдар қатарына жатады, себебі сумен әрекеттескенде сілті түзеді.
Натрий III периодтың I негізгі топшасында орналасқан. Ол сілтілік металдар қатарына жатады, себебі сумен әрекеттескенде сілті түзеді.
Натрий III периодтағы мөлшері ең үлкен атом әрі сыртқы энергиялық деңгейінді бір элекроны бар. Сондыұтан натрий басқа сілтілік металдар тәрізді, өзінің валенттілік электронын оңай беретін өте белсенді металл.
Na +11 )2e)8e)1e.
Электрондық формуласы:
1s2 2s2 2p6 3s1
Na
Натрий біздің планетамызда таралуы бойынша барлық элементтердің ішінде алтыншы орын алады, оның үлесіне жер қыртысы массасының 2.64% -і тиеселі. Натрий табиғатта тек қосылыс түрінде кездеседі, олардың көбісі адамзатқа ерте заманнан белгілі.
Натрий біздің планетамызда таралуы бойынша барлық элементтердің ішінде алтыншы орын алады, оның үлесіне жер қыртысы массасының 2.64% -і тиеселі. Натрий табиғатта тек қосылыс түрінде кездеседі, олардың көбісі адамзатқа ерте заманнан белгілі.
Натрий жер қыртысындағы далалық шпаттың және граниттің құрамына кіреді. Тау жыныстары мүжілгенде натрийдің ерімтал қосылыстары түзіледі, олар сумен бірге теңіздер мен мұхиттарға жетеді. Мұхит суларында 2.8% шамасында натрий хлориді болады, ішкі теңіздерде оның мөлшері одан да жоғарылайды(мысалы, Өлі теңізде 7.9% NaCI бар).
Натрий жер қыртысындағы далалық шпаттың және граниттің құрамына кіреді. Тау жыныстары мүжілгенде натрийдің ерімтал қосылыстары түзіледі, олар сумен бірге теңіздер мен мұхиттарға жетеді. Мұхит суларында 2.8% шамасында натрий хлориді болады, ішкі теңіздерде оның мөлшері одан да жоғарылайды(мысалы, Өлі теңізде 7.9% NaCI бар).
Na
Жарықтың әсерінен натрий өз электрондарын оңай бөліп шығарады.
Жарықтың әсерінен натрий өз электрондарын оңай бөліп шығарады.
Сілтілік металдардың бәрі керосин қабатының астында сақталады, өйткені олар ауада бірден оксидтердің татымен қаптала бастайды. Осыған орай натрийге тән металдық жылтырды оны жаңадан пышақпен кескен жерінен байқауға болады.
Натриймен жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасының ережелерін сақтау қажет: оны қолмен ұстауға болмайды, өйткені күйдіреді. Натрий қалдығын раковинаға немесе қоқыс салған корзинаға тастай салуға болмайды, өйткені өзінен-өзі тұтануы не қопарылуы мүмкін.
Натриймен жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасының ережелерін сақтау қажет: оны қолмен ұстауға болмайды, өйткені күйдіреді. Натрий қалдығын раковинаға немесе қоқыс салған корзинаға тастай салуға болмайды, өйткені өзінен-өзі тұтануы не қопарылуы мүмкін.
