Әбу-Насыр әл-Фарабидің еңбегін талдау



Дата19.05.2023
өлшемі15,02 Kb.
#95230

Жәнібек Мади ИС
Әбу-Насыр әл-Фарабидің <Ғылымдардың жіктелуі> еңбегін талдау
Ең алдымен ғылымдардың жіктелуі атты кітабы ғалымның ғылымдарды жіктеуіне түсіндірме береді.Яғни ғылым арқылы қол жеткізетің пайдалы нәрсенің бірі – мәлімет, екіншісі –практикалық қызмет.Сол үшін философия өнері екіге бөлінеді. Біріншісі теориялық философия және практикалық немесе саяси философия. Теориялық философияның зерттеу және зерделеу нысаны Құдай, ғарыш, ақыл, аспан денелері, табиғи болмыстар, объектілер, өсімдіктер мен жануарлар әлемі мен адамдар, сан және пішіндер мен олардың көлемдері сияқты т.б. Практикалық философияның ерекшелігі, философияның бірінші түріне қарағанда әлі белгісіз және адамның қалауы мен еркіне сәйкес зерттеу нысанасына айналған дүниелерді зерттейді. Әл-Фарабидің философия мен «діни ілімнің» екеуі де белгілі бір заттарды қамтиды, екеуі де түпкі принциптерді, өмірдегі заттардың бастамаларын ұсынады, бұлар өмірдегі заттардың алғашқы бастамалары мен алғашқы себептері жөнінде білім береді, адамның өмірдегі түпкі мақсатын, атап айтқанда ең жоғары бақыт пен түпкі мақсатқа қалай жететінін түсіндіреді.

Әл-Фарабидің,ғылым көзқарасы мен ұстанымы оның «Ғылымдардың жіктелуі» атты шығармасында анық баяндалған.Ол өзінің кітабында тіл білімі,логика,математикалық ғылымдар,физика және азаматтық ғылым туралы көп мәлеметтер енгізген,келесі ұрпаққа өсиет ретінде қалдырған.Және де соны дұрыс қолдана білуге ашық көркенмен жазбашалай қалдырған.


Қорытыңдылай айта кетсек Ұлы бабамыз Аристотельдің философисын дамыта отырып, өз тарапынан көптеген маңызды ғылыми еңбектер жазды. Əл- Фараби ғылымының философиялық- логикалық іргетасын дұрыстап қайта қалап шықты. Ол музыка жайлы күрделі зерттеулер жүргізді. Фарабидің метафизика, тіл ғылымы, логика, психология, этика, т.б. ғылымдар жайлы жазған еңбектерінің мəні ерекше зор.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет