Токтың жұмысы мен қуаты. Джоуль- Ленц заңы.
Электр тогының қуаты
Электр тогының жұмысы
Жылулық.
Энергия
Кестені толтыр
р/с
|
Физикалық шама
|
Белгіленуі
|
Формуласы
|
Өлшем бірлігі
|
1.
|
Ток күші
| | | |
2.
|
Электр кернеуі
| | | |
3.
|
Электр кедергісі
| | | |
4.
|
Меншікті кедергі
| | | |
5.
|
Электр қозғаушы күш
| | | | Электр тогының жұмысы Электр тогының бар екенін оның жылулық, химиялық, магниттік және биологиялық әсерлері бойынша білуге болады дедік. Осы әсерлер арқылы электр тогы, нақты айтқанда электр тогының көзі жұмыс жасайды. Мысалы ток өткенде өткізгіш қызады, соның салдарынан олардың ішкі энергиясы өседі. Ал өткізгіштің ішкі энергиясының артуы ток жұмысының есебінен жүреді, осы жұмысты есептейік. Сонда электр өрісі A=qU жұмыс өндіреді.
A=qU; I=q/t
SI жүйесінде жұмыс Джоульмен (Дж)
өлшенеді. 1 Дж = 1А·1В · 1 с
Токтың жұмысын өлшеуге арналған құрал электр санауыш деп аталады
R=R1+R2
егер I=U/R; U=IR; A=IUt=I2Rt=U2/Rt
Өткізгіштерді тізбектей жалғау үшін A=I2Rt
Өткізгіштерді параллель жалғау үшін A=U2/Rt
=
=
Электр тогының қуаты
Токтың қуаты t уақыттағы ток жұмысының сол уақыт аралығына қатынасына тең:
P=A/t=IU
егер I=U/R; U=IR; P=IU=I2R=U2/R
1 Вт=1 Дж/с, 1 Дж =1 Вт*с
1 Вт∙сағ. = 3600 Дж
1 гВт∙сағ = 100 Вт = 360 000 Дж
1 кВт∙сағ = 1000 Вт = 3 600 000 Дж.
Джоуль- Ленц заңы
Тогы бар өткізгіштің бөлініп шығатын жылуының мөлшерін ток күшінің квадраты, өткізгіштің кедергісіне және өткізгіш бойымен ток жүретін уақыттың көбейтіндісіне тең:
Q=I2Rt
Ағылшын физигі Джеймс Джоуль
(1818-1889)
Ресей физигі
Эмилий Христианович Ленц
(1804-1865)
«Физикалық жұмбақтар»
Пайдаланған мені жұрт
Отын менен жарыққа
Қызмет етем әрқашан
Түсіне білген халыққа
«Физикалық жұмбақтар»
Ток бар жерде, біреу бар
Өлшемі вольт, киловольт
Ұмытып кетпе тағы да,
Гектавольт пен мегавольт
«Физикалық жұмбақтар»
Аса қажет өмірге халық үшін,
Пайдаланам күн сайын жарық үшін
Достарыңызбен бөлісу: |