ЭМОЦИОНАЛДЫ
ИНТЕЛЛЕКТ
ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ
КОМПОНЕНТТЕРІ
B I O 2 2 - 1
ЭМОЦИОНАЛДЫ
ИНТЕЛЛЕКТ
ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
ЖОСПАР
ЭМОЦИОНАЛДЫ
ИНТЕЛЛЕКТ
ТАРИХЫ
ЭМОЦИОНАЛДЫ
ИНТЕЛЛЕКТ
ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ
КОМПОНЕНТТЕРІ
ЭМОЦИОНАЛДЫ
ИНТЕЛЛЕКТ
Эмоционалды интеллект (EQ) дегеніміз
– адамның өзінің эмоциясы мен басқа
адамдардың эмоциясын тани және
бақылай алуы, оларды ажырата білуі
және соны өзінің ойлануы мен іс-
әрекетіне қолдануы. EQ екі қабаттан
тұрады: біріншісі – адамның өз сезімін
тануы, екіншісі – өзге адамдардың сезімі
мен эмоциясын тани алуы.
Эмоционалды интеллект ұғымын алғаш
қалыптастырған – АҚШ журналисі
Дэниел Гоулман еді.
ЭМОЦИОНАЛДЫ
ИНТЕЛЛЕКТ ТАРИХЫ
Эмоционалды интеллект ұғымы 1990 жылы американдық психологтар Питер Саловей мен Джон
Майердің арқасында әдебиетте пайда болғанына қарамастан, дәл осы Големан өзінің
шығармасының жарыққа шығуы арқасында бұл ұғымды әйгілі етті. Қазіргі уақытта эмоционалды
интеллект көптеген салаларда қолданылады (клиникалық, ұйымдық, спорттық ...), өйткені ол
психикалық денсаулық үшін де, жұмыс үшін де пайдалы (спортта немесе жұмыста).
ЭМОЦИОНАЛДЫ
ИНТЕЛЛЕКТ
ҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ
КОМПОНЕНТТЕРІ
ӨЗІН-ӨЗІ ТАНУ
ӨЗІН-ӨЗІ РЕТТЕУ
Өз-өзіңді сезіну немесе өзіңіздің сезімдеріңізді тану және түсіну қабілеті эмоционалды интеллектің
маңызды бөлігі болып табылады. Дегенмен, өзіңіздің сезімдеріңізді танудан басқа, өз әрекеттеріңіз,
көңіл-күйіңіз және басқа адамдарыңыздың эмоцияларының әсері туралы білесіз.
Өзін-өзі тану үшін өз эмоцияларыңызды бақылауға, түрлі эмоциялық реакцияларды тануға, әр нақты
эмоцияны дұрыс анықтауға қабілетті болуыңыз керек. Өзін-өзі танып-білетін адамдар сезінген нәрселер
мен өздерін қалай ұстайтыны арасындағы қарым-қатынасты біледі. Бұл адамдар өз күштері мен
шектеулерін тануға қабілетті, жаңа ақпарат пен тәжірибеге ашық және өзгелермен өзара әрекеттесуден
үйренеді.
Өзіңіздің эмоцияларыңыз бен басқа адамдарға әсер ету туралы білуден басқа, эмоционалдық ақыл-ой
сіздің эмоцияларыңызды реттеуге және басқаруға қабілетті болуды талап етеді. Бұл шынайы сезімдерді
құлыптауға және жасыруға байланысты эмоцияларды қою дегенді білдірмейді - жай ғана уақытты,
орынды және жолды күтуді білдіреді. Өзін-өзі реттеу - сіздің көңіл-күйлеріңізді тиісті түрде білдіру.
Өзін-өзі реттеу саласындағы білікті мамандар икемді және бейімделуге бейім болады. Олар сондай-ақ
қақтығыстарды басқаруда және шиеленісті немесе қиын жағдайлармен күресуде жақсы. Голлман
сондай-ақ өзін-өзі реттеу дағдыларын жетік меңгерген адамдарға адалдық танытуды ұсынады. Олар
басқаларға қалай әсер ететінін және өз әрекеттері үшін жауапкершілікті сезінетінін ойлайды
01
02
Басқалармен жақсы қарым-қатынас
жасау - бұл эмоциялық интеллекттің
тағы бір маңызды қыры. Шынайы
эмоционалды түсіну өзіңіздің
эмоцияларыңызды және өзгелердің
сезімін түсінуден гөрі көбірек қамтиды
- сіз бұл ақпаратты күнделікті қарым-
қатынастарыңыз бен қарым-
қатынастарыңызда жұмыс істеуге
жұмсауыңыз керек.
Кәсіби деңгейде басшылар
қызметкерлермен қарым-қатынастар
мен байланыстар құра білу арқылы
пайда көреді, ал жұмысшылар
көшбасшылар мен әріптестермен
күшті қарым-қатынасты дамытады.
Кейбір маңызды әлеуметтік
дағдыларға белсенді тыңдау, ауызша
сөйлеу дағдылары, ауызша емес
қарым-қатынас дағдылары ,
көшбасшылық және сенімділік
жатады.
Эмпатия немесе басқалардың қалай
сезінетінін білу қабілеті эмоционалды
интеллект үшін өте маңызды. Бірақ
бұл жай ғана басқа адамдардың
эмоционалдық жай-күйін танудың
ғана емес, сонымен бірге бұл
ақпаратқа негізделген адамдарға
жауаптарыңызды талап етеді. Мысалы,
біреудің қайғылы немесе үмітсіз
сезінетінін сезсеңіз, ол сол адамға
қалай әсер ететініне әсер етуі мүмкін.
Сіз оларды қосымша қамқорлықпен
және қамқорлықпен қарауыңыз
мүмкін немесе сіз өздерінің көңіл-
күйлеріне қарсы әрекет етуіңіз мүмкін.
ӘЛЕУМЕТТІК
ДАҒДЫЛАР
ЭМПАТИЯ
МОТИВАЦИЯ
Сондай-ақ, ішкі мотивация эмоциялық интеллектте маңызды рөл атқарады. Эмоционалды түрде ақылға қонымды адамдар, даңқ, ақша, тану
және мақтану сияқты сыртқы сыйақылардан басқа заттармен қозғалады. Керісінше, олар өздерінің ішкі қажеттіліктері мен мақсаттарын
орындауға деген құмарлыққа ие. Олар ішкі сыйақыларға әкелетін нәрселерді іздейді, тәжірибе ағымы толықтай әрекет етіп, шыңның
тәжірибесін іздейді.
Осы саладағы құзыретті адамдар əрекетке бағытталған. Олар мақсаттар қойып, жетістікке жетуді қажет етеді және үнемі жақсылық жасау
жолдарын іздейді. Олар сондай-ақ өздеріне адалдық танытып, өздеріне тапсырма қойылған кезде бастаманы қолдана алады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ
Орындаған : Сүлеймен Асылай
Дәрібай Іңкәр
Достарыңызбен бөлісу: |