Ерте темір дәуіріндегі тайпалардың мәдениеті



Дата23.09.2022
өлшемі5,85 Mb.
#39927

Ерте темір дәуіріндегі тайпалардың мәдениеті


пеапа
Орындаған: ХБ-11 тобының студенті Қарасай Аружан
Тексерген: Айдаркенова К.Б
Павлодар педагогикалық университеті
Темір дәуірі (б.з.б VIII ғасыр-б.з VI ғасыр)
Ерте темір дәуірі (б.з.б VIII-III ғасыр)
Кейінгі темір дәуірі
(б.з.б III –б.з VI ғасыр)
Тайпалардың орналасуы
Парадарайя (теңіздің арғы бетіндегі сақтар) —еуропалық сақтар-скифтер немесе Арал теңізі, Сырдарияның арғы жағындағылар;
Хаомаварга 
(хаома сусынын жасайтын сақтар) — Ферғана алқабын мекендеушілер;
Тиграхауда 
(шошақ бөрікті сақтар) — Сырдарияның орта ағынын және Жетісуды мекендеушілер.
Сақ патшайымы - Томирис
Томирис (Тұмар ханша) б.з.д. 570-520 жылдар аралығында өмір сүрген. Әкесінің есімі – Сыпыр, ол массагет тайпасының патшасы. Анасы босану кезінде көз жұмды, ол Әби тайпасының көсемінің қызы еді. Бұл заманда – әйел адамның патша болуға құқығы болған. Сондықтан, әкесі қайтыс болғаннан кейін, билікті өз қолына алды.
Аң стилі б.з.д. 7-6 ғасырда қалыптасқан. Аң стилі дегеніміз - түрлі жануарлардың бейнелерін ыдыс-аяққа, киімге, тұрмыс заттарына, түрлі әшекейлерге, қару-жараққа салған. Сақтар күнге, найзағайға, жел-дауылға табынған.
Егін шаруашылығы
Мал шаруашылығы
Ауыл шаруашылығы
Сақ тайпалары арасында металл өндіру және өңдеу, әсіресе қола құюға байланысты кәсіптері дамыған. Б.з.д. 1 мыңжылдықта Қазақстан мен Орта Азияны мекендеген сақ тайпалары темірден заттар жасауды меңгерді.
Тиллә тепеден табылған алтын әшекейлер, Бактра.
Кәсіпшілігі
Әшекей бұйымдар
Жауынгерлер 
Қызыл және сары киген
Абыздар
Ақ киген,тостаған мен айрықша бас киім 
Сегізаяқтар
Сары мен көк киген
Сақтардың тәуелсіздік үшін күресі



Кімдер шапқыншылық жасады?

Қашан?

Сақтар қолбасшысы

Нәтижесі

1

Кир бастаған парсы әскері басып кірді

Б.з.б 530 ж.ж.

Спаргалис

Жеңіс

2

Дарий бастаған парсылар

Б.з.б 519 ж.ж.

Скунха

Шырақ ерлік көрсетті

3

Александр Македонский бастаған грек әскерлері

Б.з.б 330-327 ж.ж.

Спитамен

Сақтар жеңіліп, Македонскийдіжаралап, шығысқа барар жолмен қиып тастады

Назарларыңызға рахмет!
Қолданылған әдебиеттер:Уикипедия
1.https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80
2.Берік Жұбанышов,Қазақстан тарихы,2022жыл

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет