Филология институты
жүктеу/скачать 56,48 Kb.
|
Байғұтты Айша
|
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКА УНИВЕРСИТЕТІ ФИЛОЛОГИЯ ИНСТИТУТЫ БӨЖ № 1 Шешендік өнер және оны оқыту әдістемесі Орындаған: Байғұтты Айша Тексерген: Көшекова А.А. Алматы, 2023 ж. Қазіргі уақыттағы шешендік өнер Қазіргі уакыттын шешешендік өнері бұрыннан келе жаткан саяси, салтанатты көргем сөздер және діни уағыздар ретінде карастырылады. Тұтастай алғанда шешендік ғылымының бөлініп кеткен ұсак салаларын алатын болсак казіргі танда мысалы: теледидардан шығып сөйлеу шешендігін көсемсөз шешендігінің саласы ретінде карастыруға болады. Сонымен катар казіргі тандағы шешендік өнерді белгілі бір ойды қисынды дәлелдермен, көркем сөзбен ауызша және мәтін түрінде өзгелерге беру және оны кабылдап алу ғылымы деп кең мағынада түсінуге болады. Сонымен қатар саяси және іскерлік риторика қазір уақыттағы шешендік өнерінің басым салалары болып отыр. Дәстүрлі шешендік ғылымы - жалпы риторика және жеке риторика деп аталатын екі үлкен салаға бөліп карастырған. Жалпы риторика казіргі танда шешендік сөз сөйлеудің және оны карастырудын прициптері мен қағидаларын зерттейді. Жеке риторика тілдік комуникацияның әрқилы түрлерінің ерекшеліктерін және адам іс-әрекетінің салаларымен байланыстыра отырып карастырады.Шыныменде, шешендік өнерді “билер сөзі” деп қарастыратын болсақ, онда оны билер өмір сүрген және өздерінің шешендік сөздерімен танылған дәуірдің шеңберімен шектеуге тура келеді.Бірак казңргі уакыттағы шешендік өнердің адам коғамымен бірге пайда болған деп ойлаймыз.Қоғам дамыған сайын шешендік өнерде дамып, жетіліп отыр.”Қазіргі уакытта шешендіктің кажеті болмай калды” дей алмаймыз.Керісінше жер бетіндегі көптеген мемлекетте демократиялык баскару үрдісінің орнығуына, елдердің көбеюіне байланысты, бүкіл әлеуметті толкыткан үлкен мәселелердің бәрі талас тартыс, айтыс, сөзжарыс, яғни шешендік сөз аркылы шешілетін болды. Тіпті бүкіл адамзат өркениетін толғандырып отырған мәселелердің бәрі шешендік сөзжарыстар аркылы шешілуде. Демек шешендік өнердің “ адамзат өркениеті” деп аталатын үлкен ұғымның ажырамас бір бөлігі ретінде карастыруға болады. Жалпы, казіргі танда қазақтын шешендік өнерін зерттеу ғылы үнемі өсіп өркендеп тереңдетіліп келеді. Менің ойымша шешендік ғылым болашакта ҮШ бағытта дамитын сиякты. Біріншіден қазіргі қазақ ғалымдары Түркия, кытай, Иран мемлекеттерінен, араб, батыс елдерінен халкымыздың өткеніне әсіресе түркі дәуіріне байланысты өте құнды материалдарды іздеп, тауып әкеліп жатыр. Соған орай казак шешендігінің әркилы дәуірлеріне байланысты жаңа зерттеу жұмыстары көбейеді деп ойлаймын.Шешендік ғылымының тағы бір даму бағыты- қазіргі шешендікті терең зерттеу, шешен зерттеудің методологиялык негіздерін дамыту, тереңдете түсу. Қазақ шешендігі билер шешендігідәуірінен кейін токырап тоқтап калған жок. Демек бұлардың бәрі шешеендік ғылым ретінде карастырылып отырған бір сала болып табылады. жүктеу/скачать 56,48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|