Флотореагенттерді өндіру мен пайдалану

Флотация үдерісінің тиімділігін арттыру үшін флотациялық реагенттер қолданылады. Флотореагенттер – белгілі бір компоненттердің флотациясын жүзеге асыруда ауа көпіршіктерінің минерал бөлшектеріне таңдамалы бекінуіне негізделген химиялық қосылыстар.

Флотациялық реагенттердің ғылыми негізделген классификациясы минералдар мен реагенттердің физико-химиялық қасиеттеріне қарай флотация процесінің мүмкін болатын нәтижесін анықтап береді.

Флотациялық реагенттер ретінде әр түрлі химиялық қосылыстар қолданылады. Олар арзан, қол жетімді әрі оны қолдану тиімді болуы тиіс.

Флотация үдерісінің тиімділігін арттыру үшін флотациялық реагенттер қолданылады. Флотореагенттер – белгілі бір компоненттердің флотациясын жүзеге асыруда ауа көпіршіктерінің минерал бөлшектеріне таңдамалы бекінуіне негізделген химиялық қосылыстар.

Флотациялық реагенттердің ғылыми негізделген классификациясы минералдар мен реагенттердің физико-химиялық қасиеттеріне қарай флотация процесінің мүмкін болатын нәтижесін анықтап береді.

Қазіргі таңда флотациялық реагенттердің классификациясы олардың флотациялық қасиеттеріне негізделген.

Әрекет ету орнына байланысты флотациялық реагенттер екі класқа жіктеледі:

• 
  газ-сұйықтық шекарасының бетінде әрекет ететін реагенттер;
  
• 
  тікелей өзара әрекеттесетін немесе минерал бетімен өзара реттеле отырып әрекеттесетін реагенттер.
  

1. 
   жинағыштар – жеке минералдар бетіне бекіну қабілетіне ие органикалық қосылыстар;
   
2. 
   депрессорлар – процесс кезінде қажет емес өнімдердің флотациялану қабілетін төмендететін реагенттер, депрессорлардың негізгі механизмі минерал бетіне жинағыштардың бекінуіне кері әсер етеді.
   

Флотациялық реагенттерге келесідей талаптар қойылады:

• 
  әрекет ету селективтілігі;
  
• 
  сапа стандарттылығы;
  
• 
  арзан әрі қолжетімді;
  
• 
  қолдануға ыңғайлылығы (сақтау кезіндегі тұрақтылық, оңай ерігіштік, жағымсыз иістің болмауы, токсикалық қасиеті жоқ т.б. ).
  

Кендерді байытуда қолданылатын флотация процесінің тиімділігін арттырып, сапасын жоғарылату үшін флотациялық реагенттер пайдаланылады. Флотациялық реагенттер ретінде әр түрлі химиялық қосылыстар қолданады. Флотациялық реагенттер мынадай талаптарға сәйкес келуі қажет:

• 
  әрекет ету селективтілігі;
  
• 
  сапа стандарттылығы;
  
• 
  арзан әрі қолжетімді;
  
• 
  қолдануға ыңғайлылығы (сақтау кезіндегі тұрақтылық, оңай ерігіштік, жағымсыз иістің болмауы, токсикалық қасиеті жоқ т.б. ).
  

Қазіргі таңда Қазақстанда флотореагенттер өндірісі тек екі өндіріспен шектеледі. Олар: Жезқазғандағы Қазақмыс корпорациясының мысхимиялық комбинатында өндірілетін натрий бутил ксантогенаты, екіншісі ЖШС «Альфа-Хим» (Павлодар қаласы) натрий-бутилді аэрофлот пен лигносульфонат.

Сұйық (47 % ерітінді) және паста тәрізді натрий бутил ксантогенаты айына шамамен 5-7 т көлемде өндіріледі. Өзінің жинағыш қасиеттерін аз уақыт қана сақтайды. Сақталу мерзімі – 1 айға дейін, екі-үш аптадан кейін оның активтілігі 50-70 % -ға жоғалады, сондықтан мұндай ксантогенаттар корпорация сыртында басқа байыту фабрикаларында пайдаланылады.

Аэрофлоттың Қазақстандағы қолданысы 800 тонна шамасында. Қазіргі таңда ЖШС «Альфа-Хим» жыл сайын 300 тонна көлемінде аэрофлот өндіреді.

Сондай-ақ ЖШС «Альфа-Хим» флотация процесінде көбіктүзгіштер ретінде қолданатын беттік-активті зат (БАЗ) лигносульфаттарды сатылымға енгізе бастады. Лигносульфаттардың өндіріс бойынша ұсынатын көлемі – 10 000 тонна жылына.

50-жылдардың соңында әлемдік өндірісте жаңа көбітүзгіш – флотореагент 1,1,3- триоксибутан (1,1,3-ТЭБ) көптеп қолданыла бастады. Көп сұранысқа ие болғасын оны алудың әдісі мен технологиясы ойлап табылды. Оның алынуына келетін болсақ, ол диэтилацетальдан алынады:

2 CH3CH(OC₂H₅)₂ ↔ CH₃CHOC₂H₅ CH₂CH(OC₂H ₅)₂ + C₂H₅OH, (1)

Диэтилацеталь мен винилэтил эфирінен алынады:

CH₃CH(OC₂H₅) + CH =CH-OC₂H ₅

CH₃CHOC₂H₅CH₂CH(OC₂H₅)₂, (2)

Кротон альдегидінен және этанолдан алынады:

CH₃CH=CHCHO + 3C₂H₅OH ↔