Жаңа галенді препарапар және жеке запардың препараттары
9 7
Кристалдарды будан, балкымадан, ерітінділерден температу-
раларын өзгерту аркылы өсіріп алуға болады. Заттын кристалдык
күйге ауысуы сапалык өзгеріс, ол эрбір зат үшін кристалдану темпера-
турасы деп аталатын арнаулы бір температурада ғана өтеді. Кристал
дану үдерісі өту үшін кристалдык фаза орталығы (оны «ұйткы» деп
атайык) болуы кажет. Кристаллы өсіруге болатын ұйткыны ерітіндінін
аса канығуынын немесе аса суыту аркылы алуға болады.
Кристалдардың өсуі негізінде үш түрлі механизммен өтуі мүмкін:
екі өлшемді ұйткылардын пайда болуымен жэне олардын өсуімен;
дислокациялык механизмдермен, яғни бөлшектердін (атомдар, моле-
кулалар) дислокациялык баскыштарға косылу жолымен; бөлуші бетке
бөлшектердің ретсіз косылуы аркылы.
Барлык
заттардын
атомдардан,
иондардан
молекулалардан,
түратыны белгілі. Заттарды кұрастырушы бөлшектер зат ішінде өзара
белгілі бір тәртіппен орналасса, ол кристалл болады.
Кристалдарды алудын әдістері немесе кристалдау әдістері:
• еріткішті буландыру (изотермиялык);
• ыстык ерітіндіні суыту (изогидрикалық);
• бер мезгілде суыту және кайнату (комбинирленген);
• ерітіндіге өзге заттарды косу, еруге карсы (тұздату);
• мүздату.
Кристалдаудын механизмінін сызбанұскасы:
• бір реттік (кайта толык бөліп алу мен приодты кайта ағызу),
•екінші реттік дәл бір реттік кристалдаудағыдай, бірак канык
ерітіндіні бірінші кристаллизаторға жөнелту.
Достарыңызбен бөлісу: