10.4.2.31 галогеналкандарды алу реакциясының радикалды механизімін түсіндіру;
10.4.2.32 галогеналкандардың әсеріне байланысты қоршаған ортада туындаған мәселелерді айқындау;
Сабақ мақсаты:
галогеналкандарды алу реакциясының радикалды механизімін түсіндіре алады;
галогеналкандардың әсеріне байланысты қоршаған ортада туындаған мәселелерді айқындайды
Бағалау критерийлері: - галогеналкандарды алу жолдарын біледі; радикалды механизімін түсіндіреді және мысал келтіреді; - галогеналкандардың қоршаған ортаға әсерін болжайды және айқындайды
Белсендіру: галогеналкандарды формуласы мен атауын сәйкес келтіріп, дәптерге жазып алыңыз.
Галогеналкандар
Орынбасушы радикалы бар органикалық қосылыстар: −F, −Cl, −Br немесе −I барлығы бірге галогеналкандар ретінде белгілі. Сондай-ақ бұл қосылыстарды көмірсутектердің галоген туындысы, галогенденген көмірсутектер немесе алкилгалогендер (фторидтер, хлоридтер, бромидтер немесе йодидтер) деп те атайды.
Хлор жеткілікті жағдайда, реакция нәтижесінде ди-, три-, тетрахлорметан қоспалары түзіледі.
Галогеналкандарды алу әдістері:
1. Қаныққан көмірсутектерді галогендермен әрекеттестіру арқылы алады:
2. Таза монохлоридтерді алу үшін, хлорсутекті алкендермен әрекеттестіреді:
3. Спирттердегі гидроксил тобын галогенге ауыстыру арқылы алады. Ол үшін спирт пен хлорсутектің буларын қыздырылған катализатор үстінен өткізеді.
СН3ОН(г) + НСl(г) → СН3Сl(г) + Н2О(г)
Топтық жұмыс https://www.jamestease.co.uk/team-generator/
Оқушылар топта мәтінді қолданып, алкандардың галогендену реакциясын үш сатымен: иницирлеу, тізбектің өсуі және үзілуі арқылы жүретін реакциялардың механизмін қарастырады
Хлор және фторалкандардың өнеркәсіптік қолдануы туралы мәтінмен жұмыс. Сызбанұсқа құру
Озон қабатының бұзылуының табиғи және
Озон қабатының бұзылуының табиғи және
антропогендік
себептері.
Бейнежазба: «Озон қабатын қорғау туралы»
https://www.youtube.com/watch?v=VCLoUcR9L4I Бейнежазба: Антарктика. Озон тесігі.
https://www.youtube.com/watch?v=6Nqu8q7pWQY
Озон қабаты жерден 25-30 км биіктікте орналасқан стратосфера қабатында.
Озон қабаты жерден 25-30 км биіктікте орналасқан стратосфера қабатында.
Озон қабаты күннен келетін ультракүлгін сәулелерді артық мөлшерде өткізбейді
USES OF CFCs
Degreasing circuit boards
Coolants in fridges
Propellants in aerosols
Dry cleaning solvents
Рефлексия
Қандай қиындықтар болды? Неге?
Оларды қалай жеңдіңіз?
Не қаладыңыз? Неге жеттіңіз? Бұған қалай қол жеткіздіңіз?
Сізге не ұнамады?
Осы тақарап бойынша қандай тапсырмаларды шығаруға болады?
Сабақта қолданылған тапсырмалардан ең жеңіл, ең күрделі, ең қызықты қандай тапсырма болды? Неге?
