ТӘЖІРИБИЕЛІК САБАҚҚА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
ЖОҒАРЫ ЖҮЙКЕ ІС-ӘРЕКЕТІ БОЙЫНША (ЖЖІӘ)
ТАҚЫРЫБЫ: Шартты және шартсыз рефлекстер. Қыртыстық тежелу, түрлері. ЖЖІӘ түрлері.
ХАТТАМАНЫ ТОЛТЫРУ:
№ 1 тапсырма. Шартты және шартсыз рефлекстердің негізгі айырмашылықтарын кестеге толтырыңыз
Шартты рефлекс
|
Шартсыз рефлекс
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
№ 2 тапсырма. Шартты рефлекстің қалыптастыру шарттарын (ережелерін) көрсетіңіз.
№қ/с
|
Шартты рефлекстің қалыптастыру ережелері
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
№3 тапсырма. Қыртыстағы тежелу түрлерін сызбада толықтырыңіз
№ 4 тапсырма. И.П.Павлов бойынша жоғары жүйке іс-әрекеті түрлеріне сипаттама беріңіз.
И.П. Павлов бойынша ЖЖІӘ түрлері
|
Гиппократ бойынша ЖЖІӘ түрлері
|
Сипаттамалары
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
№ 5 тапсырма. Келесі сұрақтарға жауап беріңіз.
Қыртыстық процестердің күші – бұл ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.
Қыртыстық процестердің жылжымалылығы – бұл ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.
Қыртыстық процестердің теңдігі – бұл ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.
Ассоциация – бұл ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.
№6 тапсырма. Мәселелік тапсырманы шешіңіз
И.П.Павлов зертханасында алғашқы рет дыбысты қолдану арқылы тағам шартты рефлексі қалыптастырылды. Осы тәжірибиені ұлы физиолог студенттерге дәріс кезінде көрсетуді шешті. Алайда көрсете алмады. Шартты тітіркендіргіштің әсеріне сілекей бөлінбеді. «Сәтсіздіктің» себебін түсіндіріңіз. Осы байқалған ЖЖІӘ заңдылықтарын Павлов кейін қалай деп атады? Осы байқалған құбылыстың адам өмірінде пайда болу белгілері мен оның механизмдерін жазып түсіндіріңіз.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
№7 тапсырма. Мәселелік есепті шешіңіз.
Азамат – кәдімгі жеңілтек. Сабақта бір минут тыныш отыра алмайды. Үнемі бірнәрсеге тиіседі, көршілерімен сөйлесіп отырады. Математика сабағында жинақы, іскер әрі қажырлы болуы оның негізгі ерекшелігі болып табылады. Өте тез сөйлейді – «сөздерді жұтып қояды». Секіріп-секіріп жүреді. Кезекшң талаптарына бағынбайды. Кез-келген іске тез әуестенеді (жақсы, жаман), бірақ тез жалығады. Мұғалім ескертпелеріне мән бермейді. «Бәрі мәнсіз» сияқты ортада белсенді. Азамат ЖЖІӘ қай түріне жататынын анықтаңыз. Өз жауабыңызды түсіндіріңіз.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
№8 тапсырма. Тест тапсырмаларын шешіңіз. (Назар аударыңыз! Бірнеше жауап нұсқалары дұрыс болуы мүмкін)
1.Шартты рефлекстің сипаттамалары:
түрлік
уақытша
тұрақты
туа біткен
жасанды
жүре пайда болған
жеке
Жарық жарқ еткенде кірпік қағу қандай рефлекс болып табылады?
шартты
қорғаныс
шартсыз
вегетативті
жасанды
кешіктірілген
Шартсыз рефлекс қатарына жатады:
түшкіру және жөтелу
жарыққа көз қарашығының тарылуы
көз-жүрек рефлексі
тағамды көргенде сілекейдің бөлінуі
иттің мойын бауды көргенде есікке қарай жүгіруі
старт алдында жүгірушінің тыныс алуының жиілеуі
Шартты сигналды шартсыз тітіркендіргішпен нығайту уақытын сипаттау жағынан қарастырғанда болатын шартты рефлекстер түрі:
іздік
нақтылы
сомалық
жылжытылған
ілеспелі
вегетативті
қозғалтқыш
кешіктірілген
5. Шартты рефлекс болып табылады:
шаршаған кезде ұйқысы келу
шектен тыс дыбысқа иттің реакциясы
кездейсоқ шаншу кезінде қолды тартып қалу
старт алдында жүгірушінің тыныс алуының жиілеуі
бағдаршамның жасыл түсіне адамның реакциясы
лимонды көргенде адамнан сілекей бөлінуі
6. Жоғарғы жүйке-іс әрекетінің «әлсіз» типіне тән
жоғары қозғыштыққа бейім
невротикалық өзгерістерге бейім
флегматикке тән темпераментті көрсетеді
меланхоликке тән темпераментті көрсетеді
өмірдің ауыр жағдайларына төзімді
бейімделу қабілеті өте жоғары
қоршаған ортаға бейімделуі нашар
7. Жоғарғы жүйке-іс әрекетінің «ширақ» типіне тән:
өзі өзін мықты үстай білу
төмен белсенділік және әлсіз ерік
белсенділік, бірақ ұстамсыздық
қиындықтарды оңай жеңу
холерикке тән темпераментті көрсетеді
өте күшті шарттырефлекстік реакциялар
невротикалық өзгерістерге бейім
жаңа ортамен тез танысу
«Ұстамсыз» тип үшін тән қасиеттер:
төмен белсенділік және әлсіз ерік
ашушандық, қақтығыстық
жоғары белсенділік, ұстамсыздық
шартты рефлекстердің тұрақсыздығы
өте күшті шарттырефлекстік реакциялар
жаңа ортамен тез танысу
меланхоликтік темперамент иесі
сыртқы әсерлерге ұстамды реакция
Достарыңызбен бөлісу: |