Нуржігіт Алтынбеков
1
Холинергиялық синапсқа әсер ететін дәрілер.
1) М - және Н-холиномиметиктер (ацетилхолин) немесе
холинэстеразаға қарсы заттар.
Холинэстеразаға қарсы заттар ацетилхолинэстеразамен
байланысу
тұрақтылығына байланысты бұл дәрілер екі топқа бөлінеді:
а) қайтымды әсер етушілер (ферменттің белсенділігін уақытша
тежеу)
- неостигмин (прозерин),
галантамин (нивалин),
физостигмин (эзерин),
пиридостигмин бромиді (калимин).
б) қайтымсыз әсер етушілер –
армин, фосфороорганикалық
қосылыстар (ФОҚ) -
инсектицидтер, фунгицидтер, гербицидтер және
басқа, бұл заттармен уланғанда холинэстераза реактиваторларын
пайдаланады (
дипироксим, изонитрозин).
2) М-холиномиметиктер –
пилокарпин,
ацеклидин – глаукомада,
және ішек пен қуық атонияларында.
3) Н-холиномиметиктер –
лобелин (лобесил), цитизин (цититон),
каротидты шумақшалардың рецепторларына әсер етіп рефлекторлы тыныс
алу орталығын қоздырады. Таб. “
Табекс” – темекі шегуді тастау үшін.
4) М-холиноблокаторлар (тежегіштер):
a) селективті емес –
атропин, платифиллин, тропикамид
(мидриацил, мидрум - конъюнктива қуысына)
б) селективті:
- М1-холиноблокаторлар -
пирензепин (гастроцепин),
- М3-холиноблокаторлар -
ипратропий бромиді (атровент), тиотропий
бромиді.
5)
Н – холиноблокаторлар (Н-холинорецепторларды тежегіштер):
а) Ганглиоблокаторлар –
азаметоний бромиді (пентамин),
трепирий йодиді (гигроний), гексаметоний бромиді (бензогексоний),
пемпидин тозилаты (пирилен).
б) Миорелаксанттар – кураре тәрізді заттар (кураре – өлімші у,
қаңқа бұлшықеттерінің параличін шақыртады) қаңқа бұлшықеттерінің шет
холинорецепторларын тежейді. Әсер ету механизмі бойынша үш
топқа
бөлінеді:
1) деполяризацияға қарсы заттар –
тубокурарин хлориді,
