М ех ан ик, С. Т. Дүзелбаев
жүктеу/скачать 239,2 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақстан Республикасы Білім жэне гылым министрлігі техникалық және кэсіптік білім беру уйымдарының «Көлік, көлікті пайдалану» профилі
- А.Ғ.Ибраев
- Дүзелбаев С.Т. Д 3 7 Техникалық механика.
- Бесінш і бөлім . МАТЕРИЯЛЫҚ НҮКТЕ ДИНАМИКАСЫНЫҢ ЖАЛПЫ ТЕОРЕМАЛАРЫ 12- тарау. Қозғалыс мөлш ері........................................................ 223
- 13- тарау. Кинетикалық энергия. Энергияның сақталу заңы ..................................................................230
- 14- тарау. қатты дене динамикасының негіздері ....................233
- МАТЕРИАЛДАР КЕДЕРГІСІ 15- тарау. Негізгі қагидалар
- 16- тарау. Бойлық созылу мен сығылу
| М ЕХ АН ИК , С.Т.Дүзелбаев ёаа 4 З У
І теориядық мехАникд. МАТеРиААДАР кедерпсі ӘОЖ 620.1(075.32) КБЖ 30.12я722 Д 37
- т.ғ.д., Л.Н.Гумилев атындағы Еуразиялык Үлттык университетінің профессоры;
гиялар жэне инжиниринг университетінің профессоры Дүзелбаев С.Т. Д 3 7 Техникалық механика. Теориялық механика. Материалдар кедергісі. Техникалық (қүрылыстан басқа) колледж студенттеріне арналған оқулық / С.Т.Дүзелбаев - Алматы: «Бастау», 2016. - 456 б. І8В14} 978-601-281-175-9 Техникалық механика курсы, типтік бағдарлама бойынша, теориялык механика, материалдар кедергісі жэне машиналар тетіктері бөлімдерінен түрады. Оқулық теориялық механика, материалдар кедергісі атты екі бөлімнен құралған. Әрбір тақырыпта теориялық материалдар мысалдармен пысықталған жэне эрбір тараудың соңында жаттығу есептері мен қайталау сұрақтары жинақталған. Окулық Техникалық механика курсының оқу жоспары мен типтік бағдарламасына сэйкес жэне техникалық (кұрылыстан басқа) колледж студенттеріне арналып дайындалған. Сонымен катар окулықты жоғары техникалық оқу орындарының технолог, электрик, экономист т.с.с. механикалық емес мамандықтарды дайындайтын оқу орындарының оқу үдерісіне қолдануға болады. ' ■ І8ВЫ 978-601-281-175-9 ӘОЖ 620.1(075.32) КБЖ 30.12я722 © Дүзелбаев С.Т., 2016 © Бастау, 2016 МАЗМҰНЫ Алғы сөз....................................................................................................3 Шартты белгілеулер............................................................................... 5 ТЕОРИЯЛЫ Қ МЕХАНИКА Кіріспе....................................................................................................... 13 Бірінші бөлім. СТАТИКА 1- т а р а у . С татиканың негізгі ұгымдары мен аксиом алары ...........................................................................................16 1.1. Статиканың негізгі ұгымдары.................................................. 16 1.2. Статиканың аксиомалары..........................................................19 1.3. Статиканың қарапайым теоремалары......................................21 1.4. Күштің өске проекциясы........................................................... 23 1.5. Күш моменті. Күштің нүктеге қатысты моменті................... 25 1.6. Байланыстар мен олардың реакциялары................................ 28 1.7. Есептерді шешудің әдістемесі.................................................. 31 Жаттығу есептері............................................................................... 41 Қайталау сұрақтары...........................................................................42 2- т а р а у . Ж азы қ ж инақталатын күштер жүйесі......................45 2.1. Жазық жинақталатын күштер жүйесінің тең әсерлі күшін анықтаудың геометриялық тісілі................................. 45 2.2. Жазық жинақталатын күштер жүйесінің тең эсерлі күшін анықтаудың аналитикалық тэсілі................................. 49 2.3. Есептерді шешудің эдістемесі.................................................. 51 Жаттығу есептері............................................................................... 61 Қайталау сүрақтары........................................................................... 61 3- т а р а у . Қос к ү ш ..............................................................................63 3.1. Қос күш жэне оның денеге әсері.............................................. 63 3.2. Қос күштің негізгі қасиеттері............................... ' ................. 64 3.3. Қос күш эквиваленттілігі.......................................................... 66 3.4. Бір жазықтағы қос күшті қосу. Қос күштің тепе-теңдік шарты............................................................................................69 3.5. Есептерді шешудің эдістемесі.................................................. 70 Жаттығу есептері............................................................................... 74 Қайталау сұрақтары........................................................................... 75 4- т а р а у . Еркін күштер жүйесі....................................................... 76 4.1. Жазық параллель күштер жүйесі.......................................... 76 4.2. Күшті берілген нүктеге келтіру. Еркін жазық күштер жүйесін берілген нүктеге келтіру............................................. 78 4.3. Жазық күштер жүйесінің тең әсерлі күші. Вариньон теоремасы..................................................................82 4.4. Жазық күштерді келтірудің жеке жағдайлары....................... 83 4.5. Еркін бағытталған жазық күштер жүйесінің тепе-теңдік Шарты...........................................................................................83 4.6. Кеңістіктегі күштер жүйесі...... ............................................... 85 4.7. Арқалықты жүйелер. Жүктемелердің түрлері....................... 86 4.8. Есептерді шешудің әдістемесі.................................................. 89 Жаттығу есептері............................................................................... 98 Қайталау сұрақтары........................................................................... 100 5- т а р а у . Ү йкеліс............................................................................... 102 5.1. Үйкеліс туралы ұғым.................................................................. 102 5.2. Сырғанау үйкелісі....................................................................... 103 5.3. Домалау үйкелісі......................................................................... 106 5.4. Есептерді шешудің эдістемесі..................................................108 Жаттығу есептері............................................................................... 113 Қайталау сұрақтары........................................................................... 115 6- т а р а у . А уырлық центрі. Ж азы қ қималардыц геометриялық сипаттам алары ...........................................................116 6.1. Ауырлық центрі.......................................................................... 116 6.2. Жазық қималардың геометриялық сипаттамалары............... 120 6.3. Кейбір қарапайым пішіндердің екпін моменттері мен кедергі моменттері...................................................................... 123 6.4. Параллель өстерге қатысты екпін моменттері........................125 6.5. Бұрылған өстерге қатысты екпін моментгерінің байланысы ...................................................................................127 6.6. Екпіннің бас өстері мен бас моменттері..................................128 6.7. Есептерді шешудің әдістемесі.................................................. 130 Жаттығу есептері............................................................................... 137 Қайталау сұрақтары........................................................................... 138 Е к ін ш і бөлім . КИНЕМАТИКА 7- т а р а у . Нүкте кинем атикасы ...................................................... 140 7.1. Кинематиканың негізгі түсініктері мен анықтамалары...... 140 7.2. Нүкте қозғалысының берілу тәсілдері..................................... 142 7.3. Нүкте қозғалысы эртүрлі тәсілдермен берілген жағдайдағы жылдамдығы мен үдеуін анықтау...................... 143 І 7.4. Нүктенің үдеуге байланысты қозғалыс түрлері..................... 152 7.5. Есептерді шешудің әдістемесі...................................................154 Жаттығу есептері................................................................................161 Қайталау сүрақтары............................................................................162 8- т а р а у Қ атты дене ки н ем ати касы ............................................. 164 8.1. Қатты дененің ілгерілемелі қозғалысы.................................... 164 8.2. Қатты дененің айналмалы қозғалысы...................................... 166 8.3. Бүрыштық жылдамдық пен бұрыштық үдеудің векторлары...................................................................................169 8.4. Қозғалмайтын өсті айналатын қатты дене нүктелерінің жылдамдықтарымен үдеулері....................................................170 8.5. Қатты дененің жазық-параллель қозғалысы жөнінде ұғы м .............................................................................................. 173 8.6. Есептерді шешудің әдістемесі...................................................176 Жаттығу есептері................................................................................181 Қайталау сүрақтары............................................................................182 Ү ш ін ш і б өлім . ДИНАМИКА 9- тарау. М атериялы қ нүкте динамикасының негіздері.......... 185 9.1. Динамиканың аксиомалары........... ...........................................185 9.2. Материялық нүкте қозғалысының дифференциалдық теңдеулері..................................................................................... 187 9.3. Динамиканың бірінші жэне екінші есептері...........................190 9.4. Есептерді шешудің әдістемесі...................................................192 Жатгығу есептері................................................................................199 Қайталау сүрақтары........................................................................... 200 10- т а р а у . Кинетостатиканың негіздері. Даламбер принципі............................................................................... 201 10.1. Екпін күштері...............................................................
201
10.2. Даламбер принципі...................................................................202 10.3. Есептерді шешудің әдістемесі................................................ 203 Жаттығу есептері............................................................................... 208 Қайталау сүрақтары........................................................................... 209 Т ө р т ін ш і бөлім . ЖҮМЫС ЖӘНЕ ҚУАТ 11- т а р а у . Ж ұм ы с..............................................................................210 11.1. Тұрақты күштің түзу сызықты қозғалыстағы жұмысы..... 210 11.2. Қисық сызықты қозғалыстағы айнымалы күштің жұмысы..................................................................................... 211
11.3. Тең әсер күштің жұмысы туралы теорема............................ 213 11.4. Ауырлық күштің жұмысы туралы теорема.......................... 214 11.5. Айналыстағы денеге түсірілген тұрақты күштің жұмысы. 215 11.6. Қуат.............................................................................................216 11.7. Пайдалы әсер коэффициенті................................................... 217 11.8. Есептерді шешудің әдістемесі................................................ 219 Жаттығу есептері............................................................................... 222 Қайталау сұрақтары........................................................................... 222 Бесінш і бөлім . МАТЕРИЯЛЫҚ НҮКТЕ ДИНАМИКАСЫНЫҢ ЖАЛПЫ ТЕОРЕМАЛАРЫ 12- тарау. Қозғалыс мөлш ері........................................................ 223 12.1. Қозғалыс мөлшерінің өзгеруі туралы теорема..................... 223 12.2. Қозғалыс мөлшері моментінің өзгеруі туралы теорема..225
13.1. Кинетикалық энергияның өзгеруі туралы теорема....... 230 14- тарау. қатты дене динамикасының негіздері ....................233 14.1. Қатты дененің ілгерілемелі қозғалысы..................................233 14.2. Қатты дененің айналмалы қозғалысы үшін динамиканың негізгі теңдеуі............................................................................ 234 14.3. Абсолют қатты дененің қарапайым қозғалыстарының кинетикалық энергиясы.......................................................... 236 14.4. Механикалық энергияның сақталу заңы .............................. 238 14.5. Есептерді шешудің эдістемесі................................................ 239 Жаттығу есептері............................................................................... 244 Қайталау сұрақтары........................................................................... 245 МАТЕРИАЛДАР КЕДЕРГІСІ 15- тарау. Негізгі қагидалар.......................................................... 247 15.1. Бастапқы ұғымдар....................................................................247 15.2. Материалдар кедергісі ғылымының негізгі жорамалдары............................................................................. 251 15.3. Сыртқы күштер жэне олардың жіктелуі............................... 253 15.4. Қию әдісі. Кернеу.....................................................................256 Қайталау сұрақтары........................................................................... 262
16.1. Созылу мен сығылу жағдайындағы бойлық күштер. Бойлық күштердің эпюралары............................................... 263
16.2. Созылған (сығылған) стерженьнің бойлық, ендік деформациялары. Гук заңы..................................................... 266 16.3. Аз көміртекті болаттың созылу диаграммасы................................ 270 16.4. Деформацияның потенциал энергиясы................................ 274 16.5. Мүмкіндік кернеу. Беріктік қоры коэффициенті. Беріктік шарты.......................................................................... 277 16.6. Ауырлық күш әсері...................................................................279 16.7. Созылған стерженьнің көлбеу қималарындағы кернеулері. Бас кернеулер....................................................... 282 16.8. Есептерді шешудің әдістемесі................................................ 288 Жаттығу есептері............................................................................... 293 Қайталау сұрақтары........................................................................... 295 17- т а р а у . Созылу мен сығылудағы статикалы қ анықталмаған жүйелер.......................................................................298 17.1. Статикалық анықталмаған жүйелер жөніндегі жалпы үғым............................................................................... 298 17.2. Температуралық кернеулер.................................................... 303 17.3. Монтаждық кернеу...................................................................309 Жаттығу есептері............................................................................... 312 Қайталау сұрақтары........................................................................... 314 18- тарау. Ы ғы с у ................................................................................ 315 18.1. Кесілу жэне ығысу ұғымдары. Ығысудағы деформациялар.......................................................................... 315 18.2. Ығысудағы кернеулер. Гук заңы............................................ 316 18.3. Ығысудың беріктікке есептеулері..........................................319 18.4. Есептерді шешудің эдістемесі................................................ 322 Жаттығу есептері............................................................................... 323 Қайталау сұрақтары........................................................................... 324 19- тарау. Б үралу.................................................................................325 19.1. Негізгі түсініктер........................................................... ._........325 19.2. Көлденең қимасы дөңгелек білеудің бүралуы..................... 326 19.3. Кернеу мен деформация.......................................................... 328 19.4. Білікті беріктік пен қатаңдыққа есептеу............................... 332 19.5. Есептерді шешудің әдістемесі................................................ 333 Жаттығу есептері............................................................................... 337 Қайталау сұрақтары........................................................................... 338 20- т а р а у . Ж азы қ иілу..................................................................... 340 20.1. Иілу деформациясы. Арқалық................................................340 20.2. Июші моменттер мен көлденең күштер............................... 342
20.3. М, £> жэне
ц араларындағы дифференциалдық байланыстар.............................................................................. 345 20.4. Көлденең күштер мен ию моменттерінің эпюраларын тұрғызу...................................................................................... 349 20.5. Жазық иілген түзу арқалықтың тік кернеулері.................... 354 20.6. Жанама кернеулерді анықтау. Журавский формуласы..... 359 20.7. Иілуге есептеу, мүмкіндік кернеу..........................................362 Жаттығу есептері............................................................................... 368 Қайталау сұрақтары........................................................................... 370 21- т а р а у . Иілу деформацифлары.................................................372 21.1. Серпімді сызықтың дифференциалдық теңдеуі................... 372 21.2. Арқалықтың орнын ауыстыруларын бастапқы параметрлер әдісімен анықтау............................................... 382 Жаттығу есептері............................................................................... 388 Қайталау сұрақтары........................................................................... 389 22- тарау. Беріктік теориялары ....................
390 22.1. Беріктік теориясының мәселелері..........................................390 22.2. Беріктік теориялары................................................................ 392 Қайталау сұрақтары........................................................................... 396 23- т а р а у . Күрделі қарсы ласу........................................................ 397 23.1. Негізгі түсініктер.....................................................................397 23.2. Иіліп бұралу.............................................................................. 399 23.3. Бұралу жэне созылу немесе сығылу......................................405 Жаттығу есептері............................................................................... 406 Қайталау сұрақтары...........................................................................408 24- т а р а у . Б ойлы қ и іл у ................................................................... 409 24.1. Бойлық иілу ұғы м ы ................................................................. 409 24.2. Эйлер жэне Ясинский формулалары.............................. 410 24.3. Түзусызықты стерженьді орнықтылыққа есептеу...............415 24.4. Есептерді шешудің әдістемесі................................................ 417 Жаттығу есептері............................................................................... 422 Қайталау сұрақтары........................................................................... 423 Қосымшалар Қосымша А .............................................................................................. 424 Қосымша Ә .............................................................................................. 425 Қосымша Б ............................................................................................... 426 Қосымша В .............................................................................................. 427 Қосымша Г ................................................................................................428 жүктеу/скачать 239,2 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|