МАВЗӮИ- 31: ИНТЕГРАТСИЯИ ФАННИ ТЕХНОЛОГИЯ БО МАЪЛУМОТИ МИЁНАИ МАХСУС ВА ОЛӢ. Нақша: 1. Таърих ва марҳилаҳои инкишофи мазмуни фанни технология.
2. Тайёрии технология дар зинаи бакалавр ва аспирантураи мактабҳои олӣ.
Ибораҳои асоси: ҳадаф, вазифаҳо, таърихи фан, дурнамо, барномаи таълими, марҳилаҳои фанни технология. Рӯйхати адабиётҳои истифодабурдашуда. 1. Muslimov N.A. Mullaxmetov R.G. Kasb tanlashga yo’llash. O’quv qo’llanma-Toshkent OO’MTV,2007.186b 2. N.A. Muslimov, Sh.S. Sharipov va boshqalar. Mehnat ta’limi o’qitish metodikasi, Kasb tanlashga yo’llash. O’quv qo’lanma T.:2009 y -427 b 3. N.A. Muslimov, Sh.S. Sharipov, O.A. Quysinov Mehnat ta’limi o’qitish metodikasi, Kasb tanlashga yo’llash. Darslik. Toshkent; O’zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2014 y -449 b 4. K. Davlatov, A. Vorobyov, I. Karimov. Mehnat va kasb ta’limi nazariyasi hamda metodikasi. T.O’qituvchi. 1992 y Марҳилаҳои инкишофи мазмуни фанни технология. Мақсади он аз он иборат аст, ки донишҷӯён дониш, малака ва тахассуси дар раванди техники-технологи ҳосилшударо дар фаъолияти мустақилонаи амалии худ татбиқ намуда, касб интихоб намуда, салоҳиятҳои ба муносибатҳои ҷамъиятиро дар асоси арзишҳои милли ва умумибашарӣ ҷалб намоянд.
Вазифаҳои асосии омӯзиши фанни технология: - омӯзиши мавод ва хосиятҳои онҳо, хусусиятҳо ва маълумот дар бораи объектҳои техникӣ ва равандҳои технологӣ;
- донистани амалиётҳои махсус ва умумии технология дар объектҳои техники ва равандҳои технологи;
- идоракунии равандҳои технологи ва амалиётҳои махсус ва умумии технологи дар амалия. муроҷиат кардан мумкин аст;
- ташаккули тафаккури техникӣ ва эҷодӣ, қобилиятҳои зеҳнӣ;
- таҳлили пайдарпайии иҷрои ҷараёни технологи ва маҳсулоти тайёр, инчунин сифати маҳсулот;
- хулоса баровардан оид ба иҷрои маҳсулот ва равандҳо ва баҳодиҳии амалиёти технологи ва сифати маҳсулот;
— аз ташаккул ва инкишофи салоҳиятҳои марбут ба илми асоси ва технологи дар татбиқи тайёри ба интихоби бошууронаи касб иборат аст.
Таърих ва марҳилаҳои инкишофи мазмуни илми технология
Хамчун аломати тараккиёт аз миёнахои хазораи I пеш аз милод то замони Масеҳ, кашфи боқимондаҳои сафолӣ, устохонаи кулолӣ ва чарх ба миқдори зиёди маҳсулот талабот зиёд буд. Бозёфт[ои марбут ба ин давра: ме[роб[ои аз табаr[ои гулобb сохташуда, [айкалча[ои терракотb, зарф[ои сафолии шакл[ои гуногун, кӯза[о, кӯза[ои росткунҷа, кӯза[ои сӯрохдор ва ғайра нишон медиҳанд, ки инкишофи ин давра дар сатҳҳои гуногун инкишоф ёфта буд. Шахр ва посёлкаҳои асосйибо девори ғафс иҳота карда шуда, ба дараҷаи истеҳқомҳои ҳарби таъмир карда шуда, системаи обёрии кушоду пушида бо қубурҳои сафолин ҷиҳозонида шуда буд, ҳамаи инро устоҳои моҳир анҷом медоданд.
Тараққиёти маънавии Осиёи Миёнаро дар ин давра шартан метавон ба давраҳои зерин тааллуқ дошт: Хӯрокҳои гуногун, пиёла, ритон, зарфи об, ҷавоҳироти занона, либоси бо завқи баланд дӯхташуда аз рушди дину фарҳанги гуногуни Суғди маҳаллӣ шаҳодат медод. Ҳунарҳои мардуми дар сатҳи истеҳсолоти саноати инкишоф ёфтанд. Дар ҳунарҳои мардуми истифодаи металлҳои қиматбаҳо (тилло, дурум, ҳақиқ, забарҷад ва ғ.), ки дорои завқи баланд доранд, васеъ паҳн шудааст.
Эфталит - коропластикаи турки дар тайёр кардани маснуоти сафоли, косаи канори мавҷнок, табақа, кӯза бо дастаки қалмоқшакл, кӯза бо лаки шаффофи слюда, кӯзаи тангдаҳони даста, коса, кӯзаи андозаҳои гуногун, ки барои мақсадҳои гуногун истифода мешаванд, омехта кардани шамот сохта шудааст, танӯри оҳангари, ваннаи махсуси сафолӣ, қолаби рехтагари, ваннаи хиштчинӣ ва монанди инҳо бо завқи баланд, дар сатҳи кори воқеии санъат аст ва ин маънои онро дорад, ки онҳо дар соҳаҳои гуногуни ҳунарманди тахассус доранд. Ҳунарманди бо рӯзғор ва рӯзгори мардум, мардум ва қабилаҳо мутаносиб инкишоф ёфта, то асрҳои 6-11 милоди боиси пайдоиши давлатҳои калон гардид. Солхо ва маъракахои шахсии харбй, яроки мудофиавй ва хучумкунанда ба вучуд оварда мешаванд. Дар рафти ин гуна чангхо, агар дар мамлакатхои чангкунанда кризиси инкишофи фархангй ба амал ояд, аз як тараф, аз тарафи дигар, дар як давраи муайяни таърихй тараккиёти умумии минтака ба амал меояд. Агар ба тараккиёти давраи нави хозира, ки даврахои зиёди таърихиро аз cap гузарондааст, назар кунем, дар баробари тараккиёти сохахои гуно-гуни саноат, тез тараккй кардани симои тез, талабот ба сохахои истехсолот рӯз то рӯз меафзояд. Мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотлар асосида ёшларни ҳар томонлама тарбиялаш, уларга миллий қадриятларни ўргатиш, урф-одат ва урф-одатлар асосида меҳнат қилишни ўргатиш муҳим аҳамият касб этмоқда. онхоро дар сохахои гуногуни хунархои халкй. Саҳми таълими технология дар татбиқи инҳо бузург аст.
Дар зинаи бакалавр ва магистратураи мактабҳои олӣ таълими меҳнат бевосита бо таълими технология пайваст карда мешавад. Дар кори додани тарбияи мехнатй дуруст истифода бурдани вакти холии талабагон низ ахамияти калон дорад. Ташкили дурусти таҷрибаи кории хонандагон, ки дар барномаи таълимӣ пешбинӣ шудааст, ҷалби онҳо ба маҳфилҳои қасрҳо, хонаҳо, клубҳо ва марказҳои эҷодиёти кӯдакону наврасон дар ташаккули насли наврас ҳамчун шахсияти комил аҳамияти калон дорад.
Саволҳо барои мӯстаҳкамии мавзӯъ. 1. Марҳилаҳои инкишофи фанни технологияро номбар кунед?.
2. Тайёрии технология дар мактабҳои олӣ фаҳмонида диҳед?.