— сурет. Жасуша жарғағының (плазмолемманың) құрылысы

52 

 

байланыстырып  түрады.  Плазмолемманың  сыртқы  беұлпаде  қалыңдығы  3-4 

нм  жарғақүсті  қабат  —  гликокаликс  орналасады.  Оны  күрделі  көмірсулар 

(полисахаридтер)  —  гликопротеидтер  мен  гликолипидтер  құрайды. 

Гликокаликсте  жасуша  сыртындағы  күрделі  молекулалы  белоктарды, 

майларды, 

көмірсуларды 

қорытып, 

оларды 

өздерінің 

қарапайым 

мономерлеріне айналдыратын ферменттер болады. Ал плазмолемманың ішкі 

цитоплазма  жағындағы  беұлпаде  жасуша  қаңқасының  қызмеұлпа  атқаратын 

жəне  заттарды  тасымалдауға  қатысатын  белоктык  жарғақасты  қабат  кешені 

—  микротүтікшелер  (20-22  нм),  микрожіпшелер  (10  нм),  микрофиламенттер 

(6-7  мм)  opналасады.  Жарғақасты  кабаттың  аталған  құрылымдары  актин, 

миозин, тубулин, динеин белоктарынан құралған. Плазмолемма рецепторлык 

(сезім),  зат  алмасу  (эндоцитоз,  фагоцитоз,  пиноцитоз  жəне  экзоцитоз), 

тосқауыл, қимыл, жасушааралық байланыс кызметтерін аткарады. 

 

жүктеу/скачать 4,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: