А.в. Петровский жасаған ұжымның стратометриялық тұжырымдамасы назар аударарлық. Осы тұжырымдамаға сәйкес, ұжымның жай-күйі мен даму деңгейін анықтайтын қатынастар белгілі бір қанағаттану немесе механикалық келісім емес, бірлескен іс-әрекеттің мақсаттары, міндеттері мен құндылықтары, яғни оның нақты мазмұны арқылы жүзеге асырылатын адамдардың объективті өзара әрекеті мен қарым-қатынасы болып табылады Петровскийдің көзқарасы бойынша ұжымда белгілі бір деңгейлерді немесе қабаттарды (қабаттарды), топтық белсенділікті анықтауға болады. Сондай-ақ, әлеуметтік-психологиялық климаттың қалыптасуына ұлттық құрам, діни, нәсілдік және басқа да жағдайлар әсер етеді.
Петровскийдің көзқарасы бойынша ұжымдағы деңгейлерд немесе қабаттар
Бірінші, беткі қабат өзара әрекеттесу ерекшеліктерін құрайды: жетекші және құл, үйлесімді және үйлесімсіз, байланыс және байланыссыз және т. б.
Тереңірек жатқан екінші қабат ұжымның адамдар қауымдастығы ретіндегі өзіндік белгілерін құрайды, мұнда олардың эмоционалды қатынастары мен өзара әрекеттесуі бірлескен іс-әрекеттің мазмұнымен, оның мақсаттарымен, міндеттерімен, құндылықтарымен делдал болады.
Үшінші қабат, терең, жеке тұлғалардың өз белсенділігін әлеуметтік маңызды бірлескен мақсатты қызметпен байланыстыру тенденцияларынан қалыптасады.
Акимжанова Роза
Тұтастай алғанда, жұмыс тобының қарым — қатынас жүйесінде келесі элементтер бөлінеді:
мемлекетпен қатынастар және халықаралық қатынастар.
Сапиев Бекзат
Ұжымдағы көлденең және тік қарым — қатынас
Көлденең қарым — қатынаста ең бастысы — ортақ нәтижеге өзара құрмет пен қызығушылық, тік қарым-қатынас үшін-әрбір қызметкердің жалпы процестегі орнын нақты бағынуы және түсінуі. Бөлімдер арасында олардың басшылары өзара әрекеттесуге жауапты. Басшы Кәсіпорынның сыртқы серіктестерімен және реттеушілерімен нарықтық қатынастар, ішкі заңдар және халықаралық құқық талаптары шеңберінде қызметкерлер арқылы байланысады.
Сапиев Бекзат
Социометрия әдісі
Социометрия яғни таңдау (шағын топтағы әлеуметтік қатынасты өлшеу)әдісін қолданылады.Бұләдіс арқылы адамдардың іскерлік жағын, қарым-қатынасын білуге болады.
Таңдау әдісін топ, ұжым мүшелері бірін-бірі жете білген жағдайда ғана қолдануға болады. Бұны жүргізгенде сұрақтарға жауап беру ескеріледі. Қойылатын сұрақтар таңдау критерийлері деп аталады. Критерий күшті және осал болып екіге бөлінеді.Күшті критерий терең де тұрақты қатынасты,алосалы - тұрақсыз және ат үсті қатынасты көрсетіп береді. Мысалы, «Бірге қызмет істейтін адамдардың қайсысымен бір еңбек бригадасында болуды қалар едіңіз?» деген критерийді күшті критерийге жатқызуға болады, Ал, «Қалаға саяхатқа кімді шақырар едіңіз?» деген осал критерий болады, өйткені ол ұзаққа созылмайтын, уақытша қатынасты қамтиды.
Абдуллаева Ләззат
Ұжымдағы тұлғааралық қарым-қатынас
Ұжымдағы тұлғааралық қатынастар бір-бірімен қарым-қатынас жасаудың және ортақ тіл табудың көптеген жолдарын қамтиды. Егер жүйе құрылмаған болса, бір бизнес-процестің шеңберінде бір қызметкерден екіншісіне бірлескен қызмет, біркелкілік және еңбек нәтижелерін беру нәтиже бермейді. Қарым-қатынас жүйесінің өзінде олар белгілі бір қызметкердің немесе адамдар тобының басқа адамдармен өзара әрекеттесуін қарастырады. Қарым-қатынас шеңберіндегі өзара әрекеттесу жұмыс ақпаратын беру мақсатында қарым-қатынасты қамтиды. Мысалы, бір бөлімнің дүкенінің екі сатушысы арасында көлденеңінен, ал тігінен сатушылардың әрқайсысымен дүкен жетекшісі болады.
