Негізгі алмасу Энергияның " жұмысшы" алмасуы. Кәсіп түріне қарай организмнің энергия шығыны

Дәріс 4: Зат алмасу туралы түсінік. Қоректік заттардың маңызы мен олардың нормалары. Энергиялық баланс.Негізгі энергия алмасу жайлы түсінік пен жұмыс түріне қарай жұмсалған энергия түрлері.

Жоспары:

• Заттар мен энергия алмасу туралы жалпы түсінік
• Негізгі алмасу
• Энергияның " жұмысшы" алмасуы. Кәсіп түріне қарай организмнің энергия шығыны.
• Энергия алмасуын зерттеу әдістері
• Зат алмасу реттелуі. Азот тепе-теңдігі.
• Тамақтану. Қоректік заттардың маңызы мен физиологиялық нормалары

Заттар мен энергия алмасуы – заттар мен энергияның адам организмінде өзгеруі жүретін физикалық, химиялық және физиологиялық үрдістердің жиынтығы.

Зат алмасуының 4 кезеңі бар:

• Қоректік заттардың ішек-қарындағы гидролизі – қоректік заттардың ферменттік ыдырауы.
• Гидролиз өнімдерінің қанға және лимфаға сіңуі.
• Қоректік заттар мен О2 жасушаларға тасымалдануы – заттар мен энергияның жасуша ішілік алмасуы.
• Заттар алмасуының соңғы өнімдерінің сыртқа шығарылуы.

Заттар алмасуы барысында энергия өзгеріп отырады: аспен түскен күрделі органикалық қосылыстардың потенциалдық энергиясы механикалық, электрлік, жылу энергияларына айналады.

Сау организмде энергия түзілуі мен энергия шығыны арасында тепе-теңдік сақталады (энергияның сақталу заңына бағынады)

Биологиялық тотығу үрдісінде босап шыққан энергияның жұмсалу жолдары:

• АТФ синтезі
• Механикалық жұмыс
• Химиялық синтез
• Заттардың тасымалдануы
• Электрлік жұмыс (МП, ӘП)
• Дене температурасын сақтау
• Организмнің тіршілігін, өсуін және дамуын қамтамасыз ету.

Организмде түзілген энергия жылу бірлігі – калория немесе кджоуль (СИ жүйесі) түрінде көрсетіледі