Өлшеу-физикалық шаманың бірлігін сақтайтын, оның бірлігімен өлшенетін шаманың арақатынасын (айқын немесе жасырын түрде) табуды және осы шаманың мәнін алуды қамтамасыз ететін техникалық құралды қолдану жөніндегі операциялардың жиынтығы
жүктеу/скачать 17,69 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Өлшеу принципі
- I кезең. Өлшеу экспериментін ұйымдастыру және жоспарлау екі ішкі кезеңнен тұрады.
- II кезең. Өлшеу эксперименті. Өлшеу процесіне тән негізгі өлшеу операцияларын бөліп көрсету қажет
- III кезең. Тәжірибелік деректерді өңдеу.
|
Өлшеудің мақсаты, міндеті, принципі, әдістері. Өлшеудің негізгі кезеңдері Өлшеу-физикалық шаманың бірлігін сақтайтын, оның бірлігімен өлшенетін шаманың арақатынасын (айқын немесе жасырын түрде) табуды және осы шаманың мәнін алуды қамтамасыз ететін техникалық құралды қолдану жөніндегі операциялардың жиынтығы. Өлшеу принципі-бұл физикалық құбылыс немесе өлшеудің негізі болып табылатын физикалық құбылыстардың жиынтығы. Мысалы, термоэлектрлік әсерді қолдана отырып, бетон конструкцияларына арналған бу камерасындағы температураны өлшеу. Өлшеу әдісі-бұл принциптер мен өлшеу құралдарын қолдану әдістерінің жиынтығы. Өлшеу құралдарына нормаланған метрологиялық қасиеттері бар пайдаланылатын техникалық құралдар жатады. Өлшеу әдістерінің түрлері Өлшеммен салыстыру әдістері тобы келесі әдістерді қамтиды: алмастыру, дифференциалды, нөлдік және сәйкестік. - алмастыру әдісі - өлшенетін шама белгілі шама мәнімен ауыстырылатын өлшеммен салыстыру әдісі. - дифференциалды өлшеу әдісі - өлшенетін шаманы осы екі шама арасындағы айырмашылық өлшенетін өлшенетін шаманың мәнінен шамалы ерекшеленетін белгілі мәні бар біртекті шамамен салыстыратын өлшеу әдісі. - нөлдік әдіс (өлшеулер) - өлшенетін шаманың әсер етуінің нәтижесін және салыстыру құралындағы өлшемдерді нөлге дейін жеткізетін өлшеммен салыстыру әдісі. - сәйкестік әдісі-өлшенетін шаманың мәні алдын ала белгіленген мәнге тең олардың сомасы салыстыру құралына әсер ететіндей есептеумен сол шаманың өлшемімен толықтырылатын өлшеммен салыстыру әдісі. Өлшеудің негізгі кезеңдері келесідей I кезең. Өлшеу экспериментін ұйымдастыру және жоспарлау екі ішкі кезеңнен тұрады. 1.1. Бірізділікпен жүзеге асырылатын өлшеу мәселесін қою: * объект моделін қалыптастыру және өлшенетін физикалық шаманыанықтау; * өлшеу шарттары мен өлшенетін физикалық шама туралы деректерді нақтылау; * объектінің қабылданған моделі негізінде өлшеу мәселесін қою; * өлшенетін физикалық шама мәні болатын нақты шамаларды таңдау (мысалы, жанама өлшеулерде - тікелей өлшенетін аргументтерді таңдау); * өлшеу теңдеуін қалыптастыру. 1.2. Бірізділікпен жүзеге асырылатын өлшеу экспериментін жоспарлау: * өлшеу әдістерін таңдау; * өлшеу қателігін априорлық бағалау; * өлшеу құралдарының метрологиялық сипаттамаларына және өлшеу шарттарына қойылатын талаптарды тұжырымдау; * өлшеу процедурасының параметрлерін таңдау: әр аргумент үшін бақылау сандары, уақыт моменттері және бақылау нүктелері; • қажетті жағдайларды қамтамасыз ету немесе оларды бақылау мүмкіндігін жасау. Бұл кезеңде жаппай өлшеудің көптеген түрлері үшін арнайы құжат түрінде өлшеу әдістемелері алдын-ала әзірленеді, олар мыналарды қамтуы керек: * өлшеу экспериментінің мақсаты; * бастапқы деректер (техникалық тапсырмада көрсетіледі); * өлшеулердің көлемі мен реттілігі; * жабдықты таңдау; * өлшеу экспериментін жүргізу алгоритмдері; * өлшеу нәтижелерін өңдеу алгоритмдері. Өлшеуді жоспарлау маңызды бөлікті құрайды. Жоспарлау теориясы-өлшеу теориясының бөлімі. Жоспарлау кезеңінде жіберілген қателерді түзету қиын және өлшеу нәтижелерін пайдаланған кезде ғана анықталады. Бірінші кезеңнің мазмұны негізінен сұрақтарға жауап іздеу болып табылады: "нені өлшеу керек?", "қалай өлшеуге болады?", "нені өлшеу керек?", "кім өлшейді?» II кезең. Өлшеу эксперименті. Өлшеу процесіне тән негізгі өлшеу операцияларын бөліп көрсету қажет: * өлшеу түрлендірулері (бастапқы, аралық); * берілген өлшемдегі физикалық шаманы орнату; * шамаларды салыстыру. Осыған сәйкес өлшеу әдісін өлшенетін физикалық шаманың мәнін табу үшін негізгі операцияларды пайдалану алгоритмі ретінде анықтауға болады. III кезең. Тәжірибелік деректерді өңдеу. Кезең алгоритмі: априорлық және бақылау деректерін өлшеу нәтижесінің жиынтығына түрлендіру және оның қателігін бағалау. Бұл түрлендіру математикалық әдістердің көмегімен деректерді өңдеу арқылы жүзеге асырылады (қажет болған жағдайда есептеу техникасының көмегімен). Деректерді өңдеу алгоритмі көптеген жағдайларда берілген. Бірақ жоғары дәлдікті өлшеу кезінде көбінесе жаңа алгоритм құру қажет. Деректерді өңдеу реті келесідей: 1) өлшеудің алдыңғы кезеңдерінде алынған ақпаратты алдын ала талдау; 2) жүйелік қателіктерге ықтимал түзетулерді есептеу және енгізу; 3) деректерді өңдеудің математикалық есептерін тұжырымдау және талдау; 4) деректерді өңдеудің мүмкін алгоритмдерін құру және нақтылау, яғни өлшеу нәтижесін есептеу алгоритмі және оның қателік көрсеткіштері; 5) қабылданған алгоритмге сәйкес есептеу (өлшенетін физикалыұ шама мәні мен қателік көрсеткіштері алынады); 6) алынған нәтижелерді талдау және мазмұнды түсіндіру; 7) белгіленген ұсыну нысанына сәйкес өлшеулер мен қателіктер көрсеткіштерінің нәтижесін жазу. Үшінші кезеңнің мазмұны - " өлшеу нәтижелерін қалай өңдеуге болады?» жүктеу/скачать 17,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|