ОрындағАН: жеңіс абзал

ХIХ Ғ. БІРІНШІ ЖАРТЫСЫНДАҒЫ РЕАКЦИЯЛЫҚ-РОМАНТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ БУРЖУАЗИЯЛЫҚ-ЛИБЕРАЛДЫҚ ТАРИХНАМА.

ОРЫНДАҒАН: ЖЕҢІС АБЗАЛ

ТЕКСЕРГЕН:  ҚАСЫМОВ МӘДИЯР СЫРЫМҰЛЫ

2022-жыл

ХIX ғ. Бірінші жартысындағы реакциялық-романтикалық және буржуазиялық-либералдық тарихнама.

19 ғ бірінші жартысындағы реакциялы – романтикалық тарихнама

19 ғ бірінші жартысындағы буржуазиялық – либералдық тарихнама

19 ғ І жартысындағы реакцияшыл – демократиялық және әлеуметтік тарихнама.

Марксизмнің пайда болуы. К.Марк пен Ф.Энгельстің тарихи көзқарастары.

19 ғ консервативтік буржуазиялық тарихнама.

19 ғ ІІ жартысында 20 ғ либералды және радикалды – демократиялық буржуазиялық тарихнама.

19 – 20 ғғ социалистік тарихнаманың жетістіктері мен әлсіз жақтары.

Ерте буржуазиялық революциялардағы идеологтар мен гуманистердің тарихи көзқарастары . гуманистердің дүниетанымындағы тарихи негіздер. 16-17 ғғ капиталистік укладтың дамуға әсері. Әлемдік тарихтағы ұлы географиялық жаңалықтар және ғылым жетістіктері. Ортағасырлық провиденциализмге гуманистердің сыни пікірі. Итальян гуманистерінің саяси-әлеуметтік идеяларының кемшіліктері. Тарихнамадағы риторикалық фиорентиялық бағыт. Саяси мектеп. Николо Маклавеллидің тарихи көзқарастары. Папства гуманистерінің сыны. Лоренцо Валла «Констатинов сыйының» ұғымының мағынасы және деректерді сынаудағы жаңа әдістерді жасау, Исидоров декреталий. Неміс гуманистерінің тарихи көзқарастары. Олардың дүниетанымындағы жаңашылдық және қарама – қайшылықтар. Неміс гуманизміндегі радикалды демократиялық тұжырымдар. Франциядағы гуманизм. Ж.Боден және оның тарихқа көзқарасы. Буржуазиялық тарихи ойдың даму сатысы гуманистер идеясының алғашқы жетістігі. 17 ғ Англия буржуазиялық революциясының тарихнамаға әсері. Ағылшын революция қайраткерлерінің жалпы саяси және тарихи тұжырымдары . т.Гоббстың тарихи монархиялық тұжырымдары. Реставрация кезеңіндегі реакционды тарихшылар.

Қоғамдық – саяси және тарихи ой идеясы. Д.Гаррингтон «1688 ж компромисс» идеологиясы. Д.Локк және оның 18 ғ тарихнамасына әсері.

18 ғ ағартушылар әсері және ұлы француз буржуазиялық революция қайраткерлерінің тарихнамаға әсері.

17 ғ аяғы мен 18 ғ басында Еуропа тарихнамасындағы феодалды – абсолютистік тұжырымның басым көрінуі. Провиденциализмнің тарихи процестегі көрінісі. 18 ғ ағартушылардың тарихқа қойған буржуазиялық және сыни талаптарының феодалды – абсолютистік ұғым мен сәйкес келмеуі. Франциядағы тарих жайлы феодалды – монархиялық сынның өріс алуы. Монтескье және Вольтер тарихшылар. «Ұлы энциклопедиядағы» тарих мәселесі. Ұсақ радикалды буржуазия идеологтарының тарихи көзқарасы – Ж.Ж.Руссо және Г.Мабли. физиократтар әлемдік тарих жайлы. Физиократтар ұғымындағы «табиғи тәртіп» жайлы буржуазиялық негіз. Ағартушылардың прогрестік идеясы. Ұлы француз буржуазиялық революциясы қайраткерлерінің тарихи көзқарасы – А.Барнав, Ж.П.Марат және М.Робеспьер.

17 ғ утопиялық социализм өкілдерінің көзқарасы. 18 ғ ағылшын ағартушыларының идеялары. Өнеркәсіптік буржуазияның меркантализм мен күресі және АСмиттің тарихи процеске көзқарасы. Солтүстік Американ буржуазиялық революциясының радикалдар идеологтарының тарихи тұжырымдары. Неміс ағартушыларының қоғамдық тарихи идеялары. Г.Форстердің буржуазиялық радикалды демократиялық идеясы. 18 ғ ағартушыларының тарихи ғылым дамуындағы үлесі және олардың көзқарастарындағы буржуазиялық шектеулер. Тарихнамалық сарай династиялық және шіркеулік сын. Халықтар тарихын, ғылымын, мәдениетін тануға бет бұру. Тарихи процестерді анықтау заңдылықтары. Географиялық ортаның қоғамға әсері жайлы мәселелер. Қоғам мен жеке адам арасындағы байланыс жайлы қарама – қөарсы талдаулар. Ағартушылардың қарапайым рационализмі. 19 ғ бірінші жартысындағы реакциялы – романтикалық тарихнама.

Дворяндық контрреволюция әсері және жаңа тарихтың тарихнамаға әсері. 18 ғ – 19 ғ реакциялы идеологтар. Құқықтық тарихи мектеп және оның реакциялы тұжырымдары. «Халықтық рух» жайлы идеологиялық концепциясы. Л.Ранке және Пруссия мемлекеттік мектебі. Деректерді жинау және жарыққа шығару. Қарапайым рационализм ағартушыларының сыны. Қоғамдық өмірдің әр түрлі жақтарының органикалық байлағысы туралы түсініктеменің маңызы.

Бұл түсініктеме арқылы феодалдық – абсолюттік реакцияны қорғау әрекетінің жүзеге аспауы. Гегельдің мемлекет және құқық тарихына көзқарасы. Гегельдің тарихи идеяларындағы қарама – қарсы реакциалдық және прогрессивті тенденциялар. Халықтарының «тарихи» және «тарихи еместерге» бөлінуі. Тарихнамада және экономикалық ойдағы ұсақ буржуазияшыл реакциялық романтизм. С.Силмонди.

19 ғ бірінші жартысындағы буржуазиялық – либералдық тарихнама.

Буржуазиялық либерализм және буржуазиялық революцияларға, реформаларға және әлеуметтік қайта құруға деген жаңа тарихи тұрғыларды іздестіру. Реакцияшыл – романтикалық тарихилыққа және ағартушылардың әлсіз жақтарымен күресу тырысылушылығы. Сенсимонизмнің француз либерал тарихшыларға әсері О.Гьерри, Ф.минье, А.Гьер, Ф.Пезо. либерал тарихшыларда тап идеясы және таптық күрес, оның шектеулі. Оларға «халықтық рух» концепциясының және позитивизм философияның әсері. Англиядағы либерал – буржуазилық тарихнама. Оған буржуазилық саяси экономика мен утилитаризм философиясының әсері. Т.Макалей. неміс либерал тарихшылар Ф.Шлоссер, В.Циммерман. АҚШ тарихшыларының және буржуазиялық құрылысы идеализациялау. АҚШ тарихнамасындағы аболизионизм. 19 ғ І жартысындағы либерал – буржуазилық тарихшылардың еңбектерінің жетістіктері мен әлсіз жақтары.

19 ғ І жартысындағы реакцияшыл – демократиялық және әлеуметтік тарихнама.

Социал – утопистер А.Сен – симон, Ш.Фурье, Р.Оуэннің тарихи идеялары. Ж.Мишле буржуазияшыл – демократиялық радикалды бағыттағы тарихшы. Социалистік тарихшылар Л.Блан. тарихшы – чартистер Д.О.Брайен. Т.Карлейдің феодалдық – социалистік тенденциялары. Оның батырлар культі мен реакцияшыл бағытқа ауысуы. Кішігегельдіктердің және «шынайы социалистердің» қоғамдық – тарихи идеялары. «жеке тұғаның критикалық ойлауы» субьективистік культі. Кішігегельдіктер және «шынайы социалистердің» халық бұқарасының тарихтағы және қоғамдық өмірдегі материалдық негізін түсінбеуі. 19 ғ І жартысындағы демократиялық және социалистік тарихы ойдың жетістіктері мен әлсіздігі.

Марксизмнің пайда болуы. К.Марк пен Ф.Энгельстің тарихи көзқарастары.

Марксизмнің пайда болуының тарихи алғы шарттары. Марксизмнің үш қайнар көзі. К.Маркс пен Ф.Энгельстің революциялық демократизмнен ғылыми коммунизмге өтудегі идеялық жолы. Маркстің «экономикалық – философиялық қолжазбалары» халық бұқарасының тарихтағы ролі және маркс пен Энгельстің кішігегельдіктермен алшақтық. «неміс идеологиясы» Ұлы француз буржуазиялық революциясының марксизм негізін салушылармен зерттелуі. «шынайы социалистер» мен вейтлингиандықтар критикасы. Энгельстің Англияның жұмысшы табының жағдайы туралы еңбектері. Маркс пен Энгельстің революциялық тарихилық және олармен пролетариаттың әлемдік – тарихи ролінің ашылуы. Коммунистік партияның манифесі. Марксизмдегі таптар арасындағы күрес және пролетариат диктатурасы. 1848-1849 жж революцияның марксизмнің негізін салушыларының анализі мен қорытуы. Маркс пен Энгельстің 19 ғ 50-60 жж буржуазиялық қоғамның дамуының және ұлттық қозғалыстар мен соғыстарды зерттеуі. Маркстің «капитаны» ұлы экономикалық және таихи зерттеу еңбегі ретінде. Маркстің Баринс коммунасы туралы негізді шығармалары. Энегльс Германия тарихы және жаңа замандағы әскери тарихты зерттеудегі еңбектері. Маркстің Ресей тарихына арналған зерттеу жұмыстарының мәні. Энгельстің Германиядағы коммунистік қозғалыс тарихына арналған еңбектері Энгельстің тарихи зерттеулердегі оппортунизм, субьективизмге, секанттық және догматизмге қарсы күресі.

19 ғ консервативтік буржуазиялық тарихнама.

Буржуазияның революцияларға қарсылығы. Кейінгі 1848 ж кейінгі юуржуазияның дворяндық пен жақындасуы. Бұл құбылстың таихнамаға әсері. Кішігерман прустік мемлекеттік мектебі. Ранкенің шәкірттері – Зибель, Трейгке. Гоинцоллеридер мен Бисмарктың монархиялық культі. Буржуазиялық тарихнамадағы капитализмнің империализмге өту сатысы барысындағы реакцияшыл тенденциялардың күшейуі. 19 ғ -20 ғ герман тарихнамасындағыРасизм, шовинизм және пангерманизм. Прусс – Герман милитаризмнің және колониализмнің марапатталуы. Тарихнамадағы Ұлы герман бағыты. Онкен. 19-20 ғғ буржуазиялық тарихи ойдың теоретикалық дағдарысының дамуы. Неокантиандықтардың тарихи танымның негізін үзуге тырысуы. Тарихи оқиғалардағы қайталанбасты туралы Виндельванд және Риккеттің сын концепциялары. Анализ және тарихтың себепті түсіндірудің субьективті «құндылықтар жүйесіне» өту, интуиция және телеология. Неокантиандықтардың тарихты себепті түсіндірудегі ұарсы пікірі және оның «түсіну» субьективті мотивациямен алмастыруы.

Тарихты ғылыми тұрғыдан танудан бас тарту империализм дәуірі кезеңіндегі буржуазиялық тарихи ойдың жалпы дағдарысының көрінісі. Вебердің реакциялық әлеуметтік, тарихи және саяси көзқарастары.

Консервативтік буржуазиялық франция тарихнамасы. 50-60 жж тарихнамасындағы болопартизм. Реакциялық тарихшылардың париж коммунасы мен якобиншілдікті жеккөрушілік. Пен, Сорель. Үшінші республиканың реакциялық тарихнамасындағы Напалеон І культі

Консервативтік британ тарихнамасы.

Англиядағы консервативтік және оцшилибералды тарихшылар позициясының жақындасуы. Клешп. Англия және Британ империализмінің сыртқы саясаты апалогиясы. Сили, Раулисон. Ресей сыртқы саясатын фальсификациялау «Кембридж жаңа тарих» Англияда саяси қайраткерлер биографиялары мен қағаз шығару. АҚШ тарихнамасындағы консервативтік бағыттың күшеюі. 19 ғ – 20 ғ солтүстік және оңтүстік тарихшылары концепцияларының жақындаса түсуі. Мак – Мастер. АҚШ –тағы консервативтіе герман тарихшыларының ықпалы. Америка буржуазиялық тарихнамасындағы империалситік экспансияны дәріптеу.