Парыз, борыш
жүктеу/скачать 23,45 Kb.
|
|
Қайсы этикалық категория адамның өзі-өзін сыйлауда көрініс табатын, өзінің «Менін» аса жоғары, асқақ, әр дәрежеде қадір тұтып қастерлейтін сезімі болып саналады? Конфуцийдің ілімі бойынша, «бекзат ер» - бұл адамдармен қарым-қатынастарда бес тұрақ-ты этикалық құндылықтарды жүзеге асырған кісі кім? Шарап бейнесінде болмыстың шын құндылығы көрсетіледі. Шарап өмірге қуаныштың, көңілденудің, жастық шақтың, ақсақалдар даналығының рәмізі. Шарап құмырада сақталады. Адам денесі де қыштан жасалған құмыра. Ерте ме, кеш пе, дене топыраққа айналады, одан жана құмыра жасалады. Осылай даналық ұрпақтан ұрпаққа өтіп жатады деп, кез келген жағдайда адам болып қалуға шақырған ойшыл - Өнер бұл - құбылыстарды жәй көшіру емес, ол дүниені еліктеу арқылы бейнелеу. Суретші дүниені зерттеп, көптеген жалқы заттардың белгілерін таңдап, жинақтап, жалпылайды. Осындай әрекет арқылы өзгертілген табиғат идеалға дейін көтеріледі. Өнерде адамның рухани қасиеттерін, Яғни түрі-түсі де, пропорциясы да болмайтын жанның қалпысын бейнелеу мүмкін бе? -деген ғалым: Адамның өз өмір жолын, мақсаттарын, құндылықтарын, әдептілік нормаларын, болашақ мамандығы мен өмір жағдайларын өзінше таңдауы нені білдіреді? Макс Шелердің қай шәкірті философиялық антропологияның биологиялық бағытын дамытты? Дербес өмір сүретін жеке организм, атап айтқанда, адам, жеке тұлға, адамзат баласының жалғыз өкіліне жататынын ұғымды ғана білдіретін термин: Адамның өз өмір жолын, мақсаттарын, құндылықтарын, әдептілік нормаларын, болашақ мамандығы мен өмір жағдайларын өзінше таңдауы. Жеке адамды саналы өзіндік іс-әрекеттің субъектісі және қоғам мүшесі ретінде оның адамгершілік, әлеуметтік, психологиялық қырларын жан-жақты сипаттайтын ұғым? Жан мен тәннің антропологиялық дуализмі, жан - адамды адам ететін субстанция, ол идеялар дүниесіне ұмтылуда деп кім айтты? Қай дәуірде — «сенің өлімің» туралы түсінік. Сүйіктінің өлімі адамның өз өлімінің жақындап қалғанынан ауыр сезінеді. өлімнен қорқуды әсемдік сезімге айналуына болысты делінген? Өлгендердің жандары басқа адамдардың (жаңадан туылған нәрестенің) жануарлардың денелеріне, өсімдіктер мен минералдарға көшетіні туралы діни-мифологиялық көзқарас. «Адамның ерік бостандығының метафизикалық тереңдігі бар және ол бізді жоғары қарай да - игілік пен ізгілікке және төмен қарай да - зұлымдыққа бағыттай алады»,-деп айтқан философия өкілі кім? Рухтың көкіректілігіне жағдай туғызып, оның салдарынан Құдайдан безіп кетуге, табиғат пен қоғам әлемінде құлдыққа түсуге апаратын Бердяев бойынша еркіндік түрі: Адамның өз өмір жолын, мақсаттарын, құндылықтарын, әдептілік нормаларын, болашақ мамандығы мен өмір жағдайларын өзінше таңдауы: «Тұрақтылықты білген адам кемелденудің шыңына жетеді. Кемел адам құмарлықтан арылады, Даоға жетеді. Даоны түсінген адам қауіптен құтылады” тұжырымының авторы: «Өмір – бұл игілік. Өмір неғұрлым күшті, жарқын болса, соғұрлым жақсы болады. Өмірден қашу керек емес, ол азапқа толып кетсе де. Өмірге қуануға үйрену керек» сөзінің авторы: «Табиғат туралы ғылымдарды» және «рух туралы ғылымдарды» ажыратқан. Рух туралы ғылымдардың, олардың қатарындағы философия мен педагогиканың практикалық маңызы– өмірді тәртіпке келтіруге және кемел қалпына жеткізуге жәрдемдесу деп тұжырымдаған: Европада тарих философиясын жасаудағы бірінші қадам болып табылатын Августиннің еңбегі? Тарихи дамудың ортақ жолы туралы идеяны алға тартқан алғашқы грек ғалымы? «Мәдениет – бұл білімдердің, сенім-нанымдардың, өнердің, құндылықтардың заңдардың, әдет -ғұрыптардың және адамның қоғам мүшесі ретінде игеріп алған қабілеттері мен әдеттерінің жиынтығы» “Тапробану аралындағы (шамамен Цейлон, казіргі Шри Ланка) бақытты қоғам туралы Генуя теңізшісі әңгімелейді. Мұнда жеке меншік жоқ, адамдар төрт сағат қана жұмыс жасайды, бай-кедейге бөлінбейді.” деп жазылған Т.Кампанелланың еңбегі? Дж. Фрэзердің эволюционизмінде адамдар қоршаған ортаны сиқырлы жолмен өзгерте алатын өз қабілеттеріне сенген кезең С. Кьеркегордың діни философиясы бойынша , Құдайға апаратын жолда адам тіршіліктің үш кезеңінен өтеді Александр Баумгартен философия саласына «эстетика» терминін еңгізді Грекше «aisthetikos» қандай мағына береді? "Сезімдік махаббат-сұлулыққа махабаттың төменгі сатысы"-деп айтқан философ Өмірдің мәнін іздеу әр адам үшін әртүрлі ерекше үрдіс екенін мәлім және осы орайда ой оң мен теріске бөлінеді. Философтардың өмір сүруде түңілдіретін пікірлер айқан қатарын белгілеңіз "Құдай адамды да жаратты. Бірақ ол күнделікті ісіне араласпайды. Адамды ақылды немесе ақымақ, мейірімді немесе қатал, бай немесе кедей еткен жоқ. Бәрі адамның өзіне, оның ақылына және қоршаған ортасына байланысты." - деп ...... өз еңбектерінде жазған. “Тарихтың соңы және соңғы адам” еңбегінің авторы? “Тарих Философиясы” терминін енгізген кім? "Алғашқы қауымдық кездегі адам ұйқыда көрген түстері мен елестері жөнінде, есінен танып қалғаны мен өлімі туралы ойланып, денеден бөлініп шығып және одан тыс өмір сүре алатын жан туралы түсініктерді қалыптастырды" - деп діннің ерте кездегі түрі жөнінде анимистік концепцияны ұсынды: К. Леви-Строссстың структурализм бағыты бойынша, адам санасында ойлаудың өзгермейтін априорлық (тәжірибеге дейінгі) құрылымы бар. Ойлау құрылымы дүниенің тәртібін бейнелеп, тіл құрылымында көрініс береді: Кімнің ойынша, адамдар табиғатынан қатыгез, алдауға бейім, мансапқор, мемлекет олардың осы жаман қасиеттерін шектеп, тәртіп орнату үшін қажет. Адам - <қоғамдық жануар>, <саяси жануар>. Мемлекет үлкен отбасы. Деген кімнің пікірі? Адам бойында жануарлармен бірдей күңгірт сезімдік ұмтылыс және құдайға жақындататын рух бірігеді,- қай ғалымның тұжырымдамасы? «Жеке адамның мәні оның сақалында, қанында, не дерексіз бір физикалық жаратылысында емес, - әлеуметтік сапасында» деп жазған ойшыл, дана. Қай ғұламаның пікірінше сұлулық заңдарын математика тұрғысынан есептеп шығару мүмкін емес, олар бір адамның қиялына емес, табиғаттан берілген шын нәрсеге негізделеді.«Өйткені, әрине, өнер табиғатта жасырынады; кім оны одан іздеп тауып алса, сол оған ие болады». Өнердің екі тең нүктелерден есебін бастайды : шын дүние мен ақыл-ой. Еркін бостандығының антиномиясына байланысты “адамның ерік бостандығының метафизикалық тереңдігі бар және ол бізді жоғары қарай да -игілік пен ізгілікке және төмен қарай да -зұлымдыққа бағыттай алады” деп жазған классикалық философиясының өкілі? жүктеу/скачать 23,45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|