Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
www.аlashainasy.kz
e-mail: info@аlashainasy.kz
Жалғасы 4-бетте
ОҚИҒА
ҚР Ішкі істер министрлігінің Көліктегі ішкі істер де-
партаментінің мемлекеттік тіл және ақпарат тобы
маман дарының хабарлауынша, Қарағанды – Сорти-
ро
воч
ная стансысындағы Желілік ішкі істер бас-
қармасының кезекші бөліміне құпия қоңырау шалын-
ғаннан кейін, полицейлер аталған пәтерге барады.
Әлгі ақпарат рас болып шығып, бұл үйден шолақ
мылтық пен 290 дана патрон табылды. Өзін пәтер
иесімін деп таныстырған келіншек қару-жарақтың
бұрынғы күйеуінен қалғанын айтты. Ол аңшылықты
кәсіп еткен екен. Күйеуімен ажырасқаннан кейін әйел
оның саятшылыққа пайдаланған бар мүлкін арнайы
дүкенге апарып өткізген. Бірақ шолақ мылтық, бәкі
мен бір жәшік оқ-дәріні үйдегі сейфте қалдыруды жөн
көріпті. Полицейлер қару-жарақтың ешқандай құжаты
жоқ екенін анықтады. Тәркіленген оқ-дәрі сараптамаға
жі бе рілді. Тиісті тергеу амалы жүргізіліп жатыр.
Болатбек МҰХТАРОВ
Патрон толы
пәтер анықталды
ОЙ-КӨКПАР
Көлеңкелі экономика деңгейін төмендету үшін қолма-қол ақша айналымын шектеу керек пе?
Қылмыстық кодекс педофилдерді неге мойындамайды?
Мәселенің мән-жайын заңнамалық дең-
гей
ден бастасақ... Көптеген елде кәмелет
жасқа толмаған жасөспірімдерді жыныстық
мәж бүрлеу, зорлау фактілері арнайы баппен
қарас тырылады. Аталған мәселені жан-жақты
қарас тыратын бапта «педофилия», «химиялық
жол мен аталықсыздандыру», «стерильдеу»,
«мәжбүрлі түрде емдеу» сияқты терминдерге
заңдық анықтама беріледі. Ал қазақстандық
заңнамадан мұндай терминдерді кездестіре
алмаймыз. Яғни оны ұғым ретінде мойындап
үлгерген жоқ. Педофилдерді жазалау ҚР «Бала
құқы ғын қорғау туралы» Заңның (122-бап,
124-бап) аясында жүзеге асырылады. Қай-
ғылы оқиға орын алып, бұқаралық ақпарат
құрал дары дүрліккен сайын депутаттар да әр
тұс тан бұл мәселеге қатысты өз пікірін айтумен
шек теліп қалады. Бірақ мәселені жан-жақты
зерт теп, онымен күресудің заңдық негіздерін
жасауға біздің Парламент әлі де асығар емес.
Оның үстіне, жаңа шақырылымның депутатта-
ры бұл тақырыптың байыбына жетіп болғанша,
тағы бір шақырылым ауысып кететін сияқты.
ХИМИЯЛЫҚ ЖОЛМЕН ПІШТІРУ
ПЕДОФИЛИЯНЫ 50 ПАЙЫЗҒА ЖОЯР ЕДІ
Кәмелетке толмаған балаларды зорлаған-
дар
ды жазалаудың «стерильдеу» немесе
«химиялық піштіру» сияқты түрлері Еуропаның
көптеген елінде және Американың кейбір
штат
тарында қолданылады. АҚШ-та 1990
жыл дан бері мәжбүрлі түрде аталықсыз дан-
дыру туралы заң бар. Польша мен Че хия да
мұндай қылмыскерлер түрмеде жаза
сын
өтегеннен кейін міндетті түрде кастрациялық
жолмен тарттырылады. Германияда, Франция-
да, Арменияда қылмыскерлер медициналық
жол
мен бекітілген емдеу әдістерінің бірін
таңдап алуға міндетті. Халықаралық құқықтық
ұйымдардың мәліметтеріне сәйкес, жоғарыда
аталған химиялық кестіру шарасы қолданы-
латын Еуропа елдерінде және АҚШ-тың кейбір
штаттарында мұндай қылмыстардың саны
50%-ға қысқарған. Оңтүстік Кореяда мұндай
қыл
мыс жасағандарды мерзімінен бұрын
боса ту ға тыйым салынған. Ал 13 жасқа дейінгі
ба ла ны зорлап, өлтірген қылмыскерлер бұл
елде өлім жазасына кесіледі.
Өткен жылы Ресей думасының депутаттары
педофилдер туралы заң қабылдап, сол заңның
шалалығы үшін ұятқа қалып еді. Себебі
ресейлік депутаттар «педофил» ұғымының
мән-жайын толық аша алмаған болып шықты.
Заңның бір тармағы екіншісіне қарсы шығып,
педофилдерді мәжбүрлеп емдеу туралы
мәселе айқындалмай қалған болатын.
Соңғы кездері елімізде бүлдіршіндерді зорлау
фактілері жиі тіркелетін болды. Бұрындары мұндай
айуандық аз болды ма, әлде ол туралы айтылмады ма,
әйтеуір, көпті көрген шал-кемпірлердің өзі жағасын
ұстайтын болып жүр. Өткен жылғы статистикалық
деректерге назар аударсақ, тоғыз айдың ішінде
111 дерек тіркелген екен. 2010 жылы ғана біз
тоғыз айдың ішінде 84 оқиға тіркелгенін айтып,
алаңдаушылық білдірген едік. Енді көп ұзамай, 2012
жылдың қорытындысы шығады. Биылғы көрсеткіш
былтырғыдан көп болары түсінікті. Тағы да таң-
ғалысып, жаға ұстап, артынан мәселені жылы жауып
қоямыз. Сөйте-сөйте үйреншікті құбылысқа айналып
кететін түрі бар. Қазір бірде-бір мекеме педофилиямен
күрес, оның алдын алу шараларын мойнына алып
жатқан жоқ. Әлі заң мойындап үлгермеген мәселеге
өзге мекемелердің салғырт қарайтыны түсінікті.
Дүниенің төрт тетігін ұстағандардың тарифі
өскен сайын талағы тарыла беретіні несі екен?
Су, жылу, жарық, ыстық суға қожалар жұртты
теспей сорған қансорғыштар секілді. Жыл
сайын болмаса да, араға жылдар сала қызмет
құнын қымбаттатуды әдетке айналдырған
монополистердің «мұңы» жаттанды жырға
айналған. «Құрып барамыз» деп халықтың
қалтасын қағып алғаннан жақсарған
коммуналдық жүйе, ілгерілеген қызмет жоқ.
Жегені жұмырына жұқ болмай, араны ашылған
саланың жылағанын көргенде, «байлар да
жылайды екен ғой» дейсіз еріксіз... Бұл байлар
бір рет жылап қана қоймайды, тіпті көз жасы
құрғамайтын жылауық екен.
БЕЗБЕН
Жалғасы 2-бетте
Тарифі көтерілген сайын тоят таппайтын
коммуналдық жүйе жұрттың жүйкесіне тиіп
болған. Әуелде ер-тоқымын бауырына алып
тулайтын халық ендігі жерде монопо листер-
дің сұрағанын беріп құтылады. Жаңа жыл
туса, не жаңа маусым басталса, сыңсып оты-
рып қызмет ақысын көтеретін монопо лис-
тердің мұңы – бітпейтін дастан. «Өзін-өзі
ақ та майды, өзін-өзі сақтамайды» дегенді
желеу еткендердің тозығы жеткен жүйелерін
жаңалап жатқаны да шамалы. Жылына бар-
жоғы 5-6 шақырымның шаңын шығарып
қоя ды да отырады. Есесіне, алты ай қыс,
алты ай жаз – жөндеу. Қырық жамау.
Жалғыз бір ғана аймақта емес, еліміз бо-
йынша төрт тетіктің тұтқасына ие монополис-
тер дің баршасының жағдайы тап бұлай бол-
маса да, осыған жетіп жығылады. Тарифті
өсі ру арқылы мәселенің оңтайлы шешілмей-
тінін Табиғи монополияларды реттеу депар-
та менті талай айтқанымен, оны құлағына
қыс тырар монополистер жоқ. Таңдайлары
тақ етіп, көңілдеріне жаққан тарифтерін тоқ
ет кі зеді. Болды! Тариф көтерілмесе, көштен
қала мыз. «Жұрт сусыз, жылусыз, жарықсыз
қалады!» деп қорқытады. Қорқа-қорқа
батыр болғанның орнына, қорқа-қорқа жас-
қан шақ болды халық.
Алматы
+12.. +14
о
+4.. +6
о
+1.. +3
о
-2.. -4
о
Астана
ИƏ
АҢДАТПА
ЭКОНОМИКА АЙНАСЫ
...дедім-ай, ау!
-бетте
3
ЖОҚ
– Көлеңкелі экономиканың қай-
нар көзі бизнес емес, олар – бюджет
ақ шасын игеру жолдарының ашық
бол мауы, ірі корпорация қызметте-
рі нің транспарентті еместігі. Айналып
кел генде, мұның бәрі – сыбайлас
жем қорлықты өршітетін факторлар.
Ал шағын және орта бизнесте көлем-
ді ақша жоқ.
«Заңсыз жолмен алынған кіріс-
тер ді жылыстатуға және лаңкестікті
қаржыландыруға қарсы іс-қимыл
туралы» заң жобасын қарастырғанда
бұл арада екеуін бір-бірінен ажыра-
тып алу ұсынылған болатын. Сонда
бас тапқы – заңсыз жолмен алынған
кіріс терді заңдастыруға қарсы нақты
ша ралар қамтылатын еді.
– Қолма-қол ақша айналымын
қатаң бақылауға алып, оның көлемін
міндетті түрде шектеу керек. Егер Үкі-
мет бұл бастаманы іс жүзінде жүзеге
асы ра алса, ол сыбайлас жемқорлық
дең гейін қысқартуға, есірткі, қару-
жа
рақ саудасы, лаңкестік секілді
қыл мыс тарды ашуға, инфляцияны,
сол секілді салықтан жалтарушы лық-
ты ауыздықтауға ықпал етер еді.
Негізінен, ақша агрегаты М-0,
М-1, М-2, М-3 деп төртке бөлінеді.
Осы ның ішіндегі ең өтімді агрегат,
М-0, яғни қолға берілетін ақша бо-
лып табылады. Біздегі М-0 агрега ты-
ның жалпы ақша массасындағы кө-
лемі 30 пайызды құрайды, ал
да мы ған мемлекеттерде бұл көлем
небәрі 5 пайызға тең келеді.
Үкімет еліміздегі қолма-қол ақша көлемін қысқартуға
құлықты. Себебі банк шотындағы ақшаны бақылау
әлдеқайда оңайырақ. Негізінен, әртүрлі бағалаулар
бойынша, еліміздегі көлеңкелі пайда экономикадағы
заңды табыс көлемінің тең жартысын құрайды екен.
Бұл – алаңдарлық деңгей. Көптеген мемлекетте 1-3
мың доллардан жоғары сауда жасауда қолма-қол
ақшамен есеп айырысуға тыйым салынған.
Мәселен, қымбат автокөлік сатып алса, онда
тұтынушы сатушының шотына ақша аударады,
яғни қолма-қол ақшамен есеп айырыспайды.
Демек, қоғамға ақшаның өзінен емес, оның
қолда болуынан бас тарту ұсынылмақшы.
Бұған біз қаншалықты дайынбыз? Жалпы,
көлеңкелі экономика деңгейін төмендету
үшін қолма-қол ақша айналымын
шектеу қажет пе?
Жекенің малы мемлекет
қамқорлығына
алынады
Рух сардары
Мұзайдында
Еурокубок
додаларына түсеміз
-бетте
-бетте
-бетте
3
5
7
Әспен ӘБУТӘЛІП:
ДАТ!
Мал басын көбейту ісінде
олардың ветеринариялық
тұрғыдан қамтылуы ең
өзекті мәселе екендігін
естен шығаруға болмайды
150,41
196,99
24,05
13551,78
989,42
1744,70
4,88
1,31
1517,46
113,73
ДОЛЛАР
ЕВРО
РУБЛЬ
ЮАНЬ
EUR/USD
DJIA
KASE
RTSI
BRENT
GOLD
(ICE)
(NYMEX)
с
с
с
с
Иосиф ПРИГОЖИН,
ресейлік продюсер:
– Мен Владимир Ильичке құлпы-
тас сатып алуға дайынмын. Ол бүп-
бү
тін күйінде жер қойнында жату
үшін барлық шығынын өзім өтеймін!
Қы зыл алаңда үнемі концерт өтеді.
Ә ртістер ән салады, ал ол тыңдап жа-
тады. Жетер! Оны молаға алып кеті-
ңіз дер, зиратқа Кремль атауын бе-
рейік, адамдар сол жаққа гүл
қой сын. Билік пен үкіметті түсінемін,
олар халық арасында тағы бір толқу
бол ғанын қаламайды, бірақ көпке
жағу қиын. Ленинді жерлеген күні біз
бас қаша өмір сүретін боламыз!
(sobesednik.ru сайтынан)
Астана уақытымен сағат 18:00 бойынша
Тарифтерді тежемейінше, Кеден
одағында бәсекеге түсе аламыз ба?
Ілияс ИСАЕВ,
қаржыгер маман:
Виктор ЯМБАЕВ, Алматы қаласы
Кәсіпкерлер қауымдастығының
президенті:
бетте
6
Қарағанды қаласындағы пәтерлердің бірінен
300-ге жуық оқ-дәрі мен шолақ мылтық табылды.
Бір әйелдің өз үйінде қару-жарақ арсеналын сақтап
отырғанын полицияға қала тұрғындарының бірі
жасырын түрде хабарлаған.
№185 (867)
18 қазан, бейсенбі
2012 жыл
Қызғалдақ АЙТЖАНОВА
Абай ОМАРОВ (коллаж)
Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
e
e
e
e
-
-
-
-
m
m
m
m
m
aa
aa
iii
i
l:
:
:
::
i
i
i
i
n
n
n
n
n
f
f
f
f
oo
o
o
o
@
@
@
@
@
а
а
а
а
а
а
l
l
l
l
l
aa
a
a
a
s
ss
s
s
hainasy.kz
Жа
Жа
Жа
Жа
а
лғ
лғ
лғ
лғ
лғ
асс
с
с
с
ы 4-бетте
ОҚ
ИҒ
Ғ
Ғ
Ғ
Ғ
А
АА
А
А
Қ
ҚР
Қ
Ішкі істер министрлігінің
і К
К
К
өл
і
ік
і
тегііі
і
ііішкі
і
і істер де-
партаментінің мемлекеттік тіл және ақпарат тобы
маман дарының хабарлауынша, Қарағанды – Сорти-
ро
воч
ная стансысындағы Желілік ішкі істер бас-
қармасының кезекші бөліміне құпия қоңырау шалын-
ғанн
н
н
ан
ан
ан
ан
ан
к
к
к
к
к
к
ей
е
ей
е
е
ін
н,
,
,
, поли
лице
це
це
це
ц
йл
йл
й
йл
йл
ер
ер
р а
а
а
талған пәтерге барады.
Әл
л
л
л
л
гі
гі
гі
гі
гі
а
а
а
а
а
қп
қп
қп
қп
қп
қ
ар
ар
ар
ар
ар
ат
ат
ат
т
т
р
р
рас
ас
ас
ас б
б
б
б
б
ол
ол
ол
ол
ол
ып
ып
ып
ы
ып
ш
ш
ш
ш
ш
ығ
ығ
ғ
ығ
ығы
ы
ып
ып
ып
, бұл үйден шолақ
мылтық пен 290 дана патрон табылды. Өзін пәтер
иесімін деп таныстырған келіншек қару-жарақтың
бұрынғы күйеуінен қалғанын айтты. Ол аңшылықты
кәсіп еткен екен. Күйеуімен ажырасқаннан кейін әйел
оның саятшылыққа пайдаланған бар мүлкін арнайы
дү
дү
д
дүке
ке
енге апарып өткізген. Бір
р
ақ
ақ
ақ
ақ
қ
ш
ш
ш
ш
ш
ол
ол
ол
ол
ол
ақ
ақ
ақ
ақ
қ
м
м
м
м
мыл
ыл
ылты
ты
ты
ты
тық,
қ,
қ
қ,
қ, б
б
б
б
б
әк
әк
әк
к
к
і
і
і
і
і
ме
ме
ме
ме
ме
н
н
н бір жәшік оқ-дәріні үйдегі
гі
гі
с
с
с
с
ей
ей
ей
ей
ей
фт
фт
фт
фт
фт
е
е
е
е
қа
қа
қа
қа
қа
лд
лд
лд
лд
ыр
ыр
ыр
ыр
р
уд
уд
уд
уд
ы
ы
ы
ы
жө
жө
жө
жөн
н
н
н
көріпті. Полицейлер қару-жарақтың ешқандай құжаты
жоқ екенін анықтады. Тәркіленген оқ-дәрі сараптамаға
жі бе рілді. Тиісті тергеу амалы жүргізіліп жатыр.
Болатбек МҰХТАРОВ
ОЙ-КӨКПАР
Мәсе
е
е
е
е
ле
ле
ле
ле
л
н
ні
ні
ні
н
ң
ң
ң мә
мә
мә
ә
н
н-
н
н
жа
жа
жа
ж
йы
йы
йы
ы
ы
н
н
н
н
за
за
заңн
ңн
ңн
н
н
ам
ам
ам
ам
м
ал
ал
ал
л
ы
ы
ы
ық дең-
гей ден бастасақ... Көптеген елде кәмелет
жасқа толмаған жасөспірімдерді жыныстық
мәж бүрлеу, зорлау фактілері арнайы баппен
қарас тырылады. Аталған мәселені жан-жақты
қа
қа
қа
а
ра
ра
ра
р
ра
с
с
с
с
с
ты
ты
ты
ты
ты
ра
р
р ты
ты
т н бапта «педофилия», «хи
и
и
и
ми
ми
ми
ми
ми
ял
ял
ял
л
л
ық
ық
ық
ық
ық
жо
жо
жо
жо
ж
л
л
л
лме
ме
ме
ме
е
н
н
н
н
ат
ат
ат
а
ат
а
а
алықсыздандыру», «стер
р
р
ил
ил
ил
ил
ил
ьд
ьд
ьд
ьд
ьд
еу
еу
еу
еу
»
»
»,
»
»
«мәжбүрлі түрде емдеу» сияқты терминдерге
заңдық анықтама беріледі. Ал қазақстандық
заңнамадан мұндай терминдерді кездестіре
алмаймыз. Яғни оны ұғым ретінде мойындап
үлгерген жоқ. Педофилдерді жазалау ҚР «Бала
құқы ғын қ
қ
қ
қ
қ
ор
ор
о
о
о
ға
ға
ға
ға
ға
у
у
у
у ту
ту
т
тура
ра
ра
ра
р
лы
л
л
л
»
»
За
За
За
За
а
ңн
ңн
ңн
ңның
ың
ың
ың
((
(
(
(
12
2
2
2
2-бап,
124-бап)
п)
п)
п)
п) а
а
а
а
а
яс
яс
яс
яс
яс
ын
ын
ын
ын
н
да
да
да
да
да
ж
ж
ж
ж
ж
үз
үз
үз
ег
ег
ег
г
г
ег
е
е
е
е
е
ас
ас
ас
с
а
ыр
ыр
ыр
ыр
р
ыл
ыл
ыл
ыл
ыл
ад
ад
ад
д
ад
ы
ы
ы
ы. Қай-
ғылы оқиға орын алып, бұқаралық ақпарат
құрал дары дүрліккен сайын депутаттар да әр
тұс тан бұл мәселеге қатысты өз пікірін айтумен
шек теліп қалады. Бірақ мәселені жан-жақты
зе
зе
зерт
р теп, онымен күресудің заңдық негі
гі
гі
і
гі
зд
зд
зд
зд
з
ер
ер
ер
ер
р
ін
жасауға біздің П
П
П
П
П
ар
ар
ар
ар
ла
ла
ла
л
ме
ме
ме
мент
нт
нт
т
ә
ә
ә
ә
лі
лі
ліі
д
д
д
де
е
е
е
ас
ас
ас
ығ
ығ
ығ
ығар
ар
ар
р
р
е
е
е
е
е
ме
ме
мес
с
с.
с
Оның үстіне, жаңа шақырылымның депутатта-
ры бұл тақырыптың байыбына жетіп болғанша,
тағы бір шақырылым ауысып кететін сияқты.
ХИ
ХИ